Thuế quan Mỹ: Khối lượng hàng hóa tại các cảng Trung Quốc giảm mạnh

Hạ Vũ
•
Thứ Tư, 16/04/2025

Kể từ tháng Tư, cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc đã leo thang. Thuế quan của Tổng thống Trump đã giáng một đòn nặng nề vào hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ, khối lượng hàng hóa tại các cảng ở Trung Quốc Đại Lục đã giảm mạnh chỉ trong vòng một tuần.

r shutterstock 2232152215 — Bến cảng container tự động hóa cao tại cảng Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 12/5/2022 (Nguồn ảnh: ambient_pix/Shutterstock)

Từ ngày 7/4 – 13/4, lượng hàng hóa thông qua các cảng Trung Quốc giảm 9,7% so với tuần trước xuống còn 244 triệu tấn, cao hơn nhiều so với mức giảm 0,88% trong tuần trước khi Tổng thống Trump lần đầu công bố kế hoạch áp thuế quan trả đũa.

Dữ liệu do Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc công bố vào thứ Ba (ngày 15/4) cho thấy sản lượng container giảm 6,1%, đảo ngược mức tăng 1,9% của tuần trước.

Thuế quan của Hoa Kỳ đối với hầu hết hàng hóa Trung Quốc hiện nay lên tới 145%, trong đó mức thuế quan thực tế thấp hơn đối với hàng điện tử. Điều này có thể dẫn đến sự dịch chuyển hoạt động thương mại từ Hoa Kỳ hướng tới các khu vực khác trên thế giới, điều này sẽ được phản ánh trong dữ liệu chi phí vận chuyển hàng hóa.

Theo nhà cung cấp dữ liệu Wind, trong tuần kết thúc vào ngày 11/4, chỉ số vận tải container Ningbo cho thấy giá cước vận tải đến Bờ Tây Hoa Kỳ đã giảm 18% so với tháng trước, trong khi giá cước vận tải đến Bờ Đông giảm 10,8%.

Ngược lại, giá cước vận chuyển đến châu Âu tăng 1,8% trong cùng kỳ, trong khi giá cước đến Tây Địa Trung Hải và Đông Địa Trung Hải tăng lần lượt 15,3% và 13,0%. Giá cước vận chuyển trên các tuyến đường phía đông Nam Mỹ tăng 52,5%.

Ngày 11/4, mặc dù chính quyền Trump tuyên bố rằng một số sản phẩm điện tử sẽ được miễn mức thuế cao nhất, nhưng hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vẫn phải đối mặt với mức thuế bổ sung 145% nếu các công ty tiếp tục xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Từ tháng tới, Hoa Kỳ cũng sẽ xóa bỏ các miễn trừ thuế quan “de minimis” (Quy tắc tỷ lệ không đáng kể) đối với các gói hàng nhỏ, điều này có thể làm giảm nhu cầu vận tải hàng không.

Theo báo cáo của Caixin ngày 10/4, hầu như không có tàu chở hàng nào đến Hoa Kỳ tại khu vực cảng Dương Sơn và Ngoại Cao Kiều của Thượng Hải. Chỉ vài ngày trước, các bến cảng này vẫn còn bận rộn với việc xếp dỡ hàng hóa, với nhiều tàu container từ Hoa Kỳ vội vã cập cảng, cố gắng hoàn tất chuyến hàng trước khi mức thuế mới được áp dụng.

Theo nhân viên Cosco Shipping tại bến cảng, các container không kịp cập bến tàu cuối cùng hiện đang chất đống tại bãi, nhiều chủ hàng đang phải làm thủ tục thông quan.

Dữ liệu từ công ty tư vấn vận chuyển Drewry cho thấy, vào tháng 3 và tháng 4, số chuyến đi bị hủy trên các tuyến xuyên Thái Bình Dương, xuyên Đại Tây Dương và châu Á-Bắc Âu và Địa Trung Hải đã tăng lên 198 chuyến, cao hơn nhiều so với 135 chuyến trong cùng kỳ năm 2024.

Dịch vụ trực tuyến hàng tuần Container Shipping Insights của Drewry cho thấy số lượng chuyến đi bị hủy hiện đang tăng đáng kể, đặc biệt là trên tuyến bờ biển phía Tây Châu Á-Bắc Mỹ và tuyến xuyên Đại Tây Dương.

Trên tuyến bay từ Châu Á đến Bờ Tây Bắc Mỹ, các hãng hàng không thường hủy một lượng lớn chuyến bay vào tháng 2 do Tết Nguyên đán của Trung Quốc, nhưng sẽ khôi phục lại trong những tháng tiếp theo. Tuy nhiên năm nay, vào tháng 3 và tháng 4, các hãng hàng không tiếp tục hủy hơn 40 chuyến bay mỗi tháng trên tuyến bay Châu Á-Bờ Tây Bắc Mỹ.

Drewry tin rằng các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ sẽ ngần ngại vận chuyển hàng hóa từ Châu Á đến Hoa Kỳ nếu họ không biết mức thuế quan mới của Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng đến họ như thế nào khi hàng hóa đến Bắc Mỹ và thông quan.

Do đó, sau khối lượng hàng hóa lớn vào tháng 1-tháng 2 (bao gồm một số chuyến đóng hàng trước), các hãng vận tải có thể dự kiến khối lượng hàng hóa thấp hơn, tốc độ tăng trưởng nhập khẩu chậm hơn so với cùng kỳ năm trước và các chuyến bay cũng bị hủy.

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Huatai Futures, từ tuần thứ 16 (từ ngày 14/4 – 20/4) đến tuần thứ 19 (từ ngày 5/5 – 11/5), đã có 13 chuyến đi từ Trung Quốc đến Bờ Tây và Bờ Đông của Hoa Kỳ bị hủy, tổng cộng có 26 chuyến đi bị hủy trong vòng một tháng.

Điều này dẫn đến việc giảm đáng kể sức chứa container trên tuyến Trung Quốc-Hoa Kỳ. Sang tuần thứ 19, năng lực thông qua chỉ đạt khoảng 230.000 TEU, giảm 146.000 TU so với tuần thứ 15 (từ ngày 7/4 đến ngày 13/4), giảm gần 40%. (TEU là đơn vị được container hóa, được hiểu 1 teu = ton hay 1 teu = containner.)

Hôm thứ Ba (15/4) Ngân hàng đầu tư UBS đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay xuống còn 3,4% từ mức 4% trước đó, với giả định rằng mức thuế hiện hành vẫn được áp dụng và Bắc Kinh đưa ra thêm nhiều biện pháp kích thích kinh tế.

Ngân hàng đầu tư này dự kiến kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ sẽ giảm 2/3 trong các quý tới, với tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 10% trong năm nay tính theo USD.