6 vấn đề về sức khỏe thường gặp sau mùa bão lũ

Tú Liên
•
Thứ Hai, 24/11/2025

Trận lũ lịch sử vào những ngày qua tại khu vực Nam Trung Bộ đã gây thiệt hại nặng nề, không chỉ phá hủy tài sản mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân. Theo Bộ y tế, sau mưa bão, lũ lụt, rất nhiều vi sinh vật, chất thải trôi theo dòng nước gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh như: sốt xuất huyết, sốt rét, các bệnh đường tiêu hóa, cảm cúm, đau mắt đỏ,…

Người dân miền Trung đang trải qua những ngày tháng đau thương do mưa lũ. (Ảnh: Đom Đóm Phú Yên/Facebook)

1. Bệnh về đường hô hấp

Việc phải dầm mưa trong thời gian dài, mặc quần áo ướt, chịu gió mạnh và ăn uống không đầy đủ khiến hệ miễn dịch suy yếu. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp như cảm lạnh, viêm họng và cúm.

Cách khắc phục:

Giữ ấm cơ thể, lưu trú ở khu vực kín gió, hạn chế ra ngoài khi đang mưa bão, đặc biệt là trẻ em và người già.
Tăng cường dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm giàu kẽm, vitamin C và protein.
Sau khi nước rút, hãy dọn sạch rác thải, bùn đất. Mở cửa sổ để thông gió, hạn chế ẩm mốc.
Xông nhà: Dùng các loại thảo dược như bồ kết, quế, hồi để xông nhà, giúp khử ẩm và vi sinh vật.

2. Bệnh về đường tiêu hóa

Người dân ở những vùng bị ảnh hưởng do mưa, lũ rất dễ mắc các bệnh về đường tiêu hóa. Nguyên nhân là do nguồn nước sạch không đảm bảo, thực phẩm bị ngâm nước trong thời gian dài, dễ bị ôi thiu, điều kiện vệ sinh không bảo đảm. Một số bệnh thường gặp bao gồm: tiêu chảy do vi khuẩn E.coli, viêm gan A, thương hàn, tả, lỵ.

Cách khắc phục:

Đảm bảo có nguồn nước sạch, vệ sinh sạch sẽ nhà cửa, các vật dụng chứa nước.
Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.
Ăn chín, uống chín.
Xử lý đúng cách nguồn phân, rác thải, xác động vật chết.

3. Bệnh ngoài da

Các bệnh ngoài da thường gặp do nguồn nước bẩn và điều kiện vệ sinh môi trường kém bao gồm: nấm tay chân, lang ben, mụn nhọt, viêm lỗ chân lông, ghẻ lở.

Cách khắc phục:

Không tắm gội và giặt quần áo bằng nước bẩn.
Nếu không có nước giếng đã khử trùng thì phải lọc nước bằng cát hoặc đánh phèn.
Không mặc quần áo ẩm ướt.
Hạn chế lội vào vùng nước bẩn, tù đọng. Nếu bắt buộc phải đi vào, thì cần rửa sạch tay chân, đặc biệt là kẽ ngón tay ngón chân bằng xà phòng.

4. Bệnh về mắt

Mắt là cơ quan rất nhạy cảm với điều kiện vệ sinh môi trường kém, đặc biệt là nguồn nước. Các bệnh về mắt thường gặp bao gồm: đau mắt đỏ, viêm bờ mi, viêm tuyến lệ.

Cách khắc phục:

Không tắm gội với nước bẩn.
Hạn chế sử dụng chung khăn mặt với người bị bệnh.
Nhỏ thuốc mắt (Cloramphenicol 4% hoặc Argyrol 1%) cho tất cả những người có nguy cơ tiếp xúc với nước bẩn.
Chú ý diệt ruồi vì ruồi làm lây truyền đau mắt đỏ.

5. Bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus Dengue, thường lây truyền qua muỗi vằn (muỗi Aedes). Môi trường ẩm ướt, tù đọng nước là điều kiện lý tưởng cho muỗi Aedes phát triển và truyền bệnh.

Cách khắc phục:

Phát quang nhà cửa, loại bỏ các vùng nước tù đọng như bể nước, chai, hốc cây chuối, chậu hoa, vỏ bọc đồ vật, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng.
Vệ sinh sạch sẽ chum, vại, thùng đựng nước.
Kiểm tra xung quanh nhà để loại bỏ bất kỳ nơi nào có thể chứa nước đọng như: Phun thuốc diệt muỗi.
Mắc màn khi ngủ, mặc quần áo dài tay, bôi xịt chống muỗi.
Khi có dấu hiệu nghi ngờ như sốt cao, đau đầu, đau hốc mắt, đau xương khớp, buồn nôn, nổi hạch, phát ban thì nên đến cơ sở y tế để thăm khám.

6. Rắn cắn

Trong mùa lũ, nguy cơ rắn cắn tăng cao do môi trường sống bị xáo trộn khiến rắn di chuyển và ẩn nấp trong nhà, đống đổ nát.

Bác sĩ Hoàng Hữu Hiếu – Phó trưởng khoa hồi sức tích cực chống độc bệnh viện Đà Nẵng cho biết: “Rắn thường ẩn trong các đống gỗ, tôn, bụi rậm, hoặc trôi theo dòng nước lũ vào nhà. Khi người dân dọn dẹp, thu hoạch hay đi lại ban đêm rất dễ bị cắn”.

Cách phòng tránh bị rắn cắn:

Giữ môi trường sạch sẽ, khô ráo, hạn chế chuột, ếch là thức ăn của rắn.
Khi dọn dẹp nên mặc quần áo dài, đi ủng, mang găng tay, dùng gậy gõ nhẹ phía trước để xua rắn.
Không thò tay, chân vào hang hốc, đống củi, rơm rạ hoặc nơi tối ẩm.
Khi đi lại ban đêm nên mang theo đèn pin. Nếu phát hiện rắn trong nhà, phải giữ khoảng cách và gọi người có chuyên môn đến xử lý.

Cách sơ cứu khi bị rắn cắn:

Tuyệt đối không garo, rạch vết thương, hút nọc hay đắp lá thuốc vì có thể gây nhiễm trùng hoặc hoại tử, dẫn đến phải cắt cụt chi.
Nằm yên, hạn chế cử động, giữ chi bị cắn thấp hơn tim, cố định bằng nẹp, rửa nhẹ bằng nước sạch và xà phòng, băng nhẹ rồi đưa đến bệnh viện gần nhất.
Nếu có thể, hãy chụp lại hoặc ghi nhớ đặc điểm con rắn để bác sĩ dễ nhận dạng và dùng huyết thanh phù hợp. Tuyệt đối không tự bắt hay giết rắn bằng tay trần.

Trận lũ lịch sử vừa qua đã để lại vô vàn đau thương đối với người dân miền Nam Trung Bộ, có lẽ những tổn thương về tinh thần khó có thể nào bù đắp. Nhưng sự căng thẳng, mệt mỏi, lo âu lại càng làm tổn hại thêm hệ miễn dịch vốn đã bị suy yếu. Lúc này đây, chính những lời động viên, chia sẻ và sự giúp đỡ chân thành sẽ là điểm tựa tinh thần giúp họ nguôi ngoai và bước tiếp.