Thưởng thức các món ngon với dầu ô liu mỗi ngày để hỗ trợ chức năng não bộ
- Khánh Ngọc
- •
Trong hàng ngàn năm, các nền văn hóa Địa Trung Hải đã xem dầu ô liu là báu vật – không chỉ là nguyên liệu ẩm thực thiết yếu mà còn là biểu tượng của sức khỏe và sự trường thọ. Các thầy thuốc Hy Lạp cổ đại như Hippocrates từng ca ngợi dầu ô liu vì khả năng chữa bệnh.
Ngày nay, nghiên cứu hiện đại đang dần bắt kịp, cho thấy dầu ô liu – đặc biệt là loại dầu ô liu nguyên chất – có thể đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa thoái hóa não bộ khi về già. Vậy điều gì khiến chất lỏng màu vàng này trở nên đặc biệt đến vậy và làm thế nào để dầu ô liu có thể giúp bạn duy trì sự minh mẫn?
Bảo vệ não bộ
Việc tiêu thụ dầu ô liu thường xuyên có liên quan đến sự cải thiện chức năng não tốt hơn và giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh, đặc biệt ở người cao tuổi. Lợi ích này phần lớn đến từ hàm lượng polyphenol cao trong dầu ô liu. Polyphenol là những hợp chất tự nhiên giúp chống lại stress oxy hóa và viêm – hai yếu tố chính gây ra các bệnh như Alzheimer và Parkinson.
Một polyphenol nổi bật, hydroxytyrosol, thậm chí có thể vượt qua hàng rào máu não và tiếp cận mô não. Cơ chế này giúp giảm sự tích tụ và độc tính của các protein bất thường có liên quan đến bệnh thoái hóa thần kinh.
Tiến sĩ Margarita Mikhaylova, bác sĩ thần kinh được cấp chứng chỉ chuyên môn về thần kinh sinh lý lâm sàng và y học chức năng cho biết, các nghiên cứu trên động vật cho thấy hydroxytyrosol có xu hướng tích tụ trong hồi hải mã – vùng não đóng vai trò thiết yếu trong học tập, ghi nhớ, điều hòa cảm xúc và cũng là vùng thường bị tổn thương trong trầm cảm.
Dầu ô liu cũng có thể mang lại lợi ích cho não bộ thông qua việc hỗ trợ đường ruột.
Tiến sĩ Mikhaylova cho biết: “Chúng ta đang bắt đầu hiểu rằng sức khỏe đường ruột và hệ vi sinh vật ruột là những yếu tố quan trọng trong sự phát triển của một số bệnh thoái hóa thần kinh thông qua trục não-ruột”.
Bà cho biết, dầu ô liu nguyên chất giúp thúc đẩy sự phát triển của các lợi khuẩn đường ruột và hỗ trợ hệ miễn dịch niêm mạc ruột, từ đó góp phần thúc đẩy sự tương tác lành mạnh giữa ruột và não. Điều này đóng vai trò quan trọng trong chức năng não bộ.
Dầu ô liu có thể cải thiện hiệu suất nhận thức ở nhiều lĩnh vực, bao gồm nhận thức tổng thể, khả năng nói trôi chảy và trí nhớ. Việc tiêu thụ lâu dài thậm chí có thể giúp trì hoãn sự khởi phát của chứng suy giảm nhận thức nhẹ và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Tuy nhiên, để thực sự hưởng lợi, điều quan trọng là cần chú ý đến chất lượng của loại dầu và cách sử dụng.
Lựa chọn thông minh
Để nhận được đầy đủ lợi ích sức khỏe từ dầu ô liu, chất lượng và cách bảo quản là yếu tố then chốt. Việc lựa chọn dầu ô liu nguyên chất hoặc ép lạnh giúp đảm bảo dầu không bị tiếp xúc với nhiệt độ cao hay hóa chất trong quá trình chiết xuất. Điều này giúp giữ lại các chất chống oxy hóa và chất béo lành mạnh vốn thường bị mất đi trong các loại dầu qua chế biến kỹ hơn.
Cách bảo quản và sử dụng dầu ô liu cũng ảnh hưởng đến việc giữ lại các dưỡng chất này.
Chuyên gia dinh dưỡng Mary Curristin từ ART Health Solutions chia sẻ rằng: “Nên bảo quản dầu ô liu trong chai tối màu, tránh xa nhiệt và ánh sáng, cố gắng sử dụng dầu ở dạng lạnh hoặc chỉ đun hơi âm ấm. Đó là cách tốt nhất để tận hưởng trọn vẹn các lợi ích mà dầu ô liu mang lại”.
Vậy cần bao nhiêu dầu ô liu mỗi ngày để đạt được những lợi ích cho não bộ?
Bổ sung đủ để hỗ trợ não bộ
Ngay cả những lượng nhỏ dầu ô liu mỗi ngày cũng có thể tạo ra sự khác biệt cho sức khỏe não bộ. Một nghiên cứu dài hạn trên hơn 90.000 người trưởng thành cho thấy những người tiêu thụ hơn 7 gram dầu ô liu mỗi ngày (hơn 1/2 thìa canh) có nguy cơ tử vong liên quan đến chứng sa sút trí tuệ thấp hơn 28%. Chỉ cần thay thế 5 gram mayonnaise hoặc bơ thực vật bằng dầu ô liu cũng lần lượt giúp giảm 14% và 8% nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.
Dầu ô liu phát huy hiệu quả tốt nhất khi kết hợp với khẩu phần ăn uống cân bằng.
“Khi tư vấn cho bệnh nhân bị suy giảm nhận thức nhẹ, tôi thường khuyến nghị chế độ ăn MIND”, Tiến sĩ Mikhaylova cho biết.
Bà lưu ý rằng, công thức ăn này kết hợp giữa chế độ ăn Địa Trung Hải và DASH (phòng ngừa tăng huyết áp), tập trung vào các thực phẩm giàu polyphenol như dầu ô liu, rau lá xanh, đậu, các loại hạt và rau củ để giúp bảo vệ chống lại sự suy giảm nhận thức. Công thức ăn DASH chú trọng vào trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và sản phẩm từ sữa ít béo.
Thưởng thức các món ngon với dầu ô liu mỗi ngày
Dầu ô liu có thể được sử dụng linh hoạt trong nhiều món ăn đặc biệt là các món gỏi, trộn, ví dụ:
- Gỏi xoài tôm khô
- Nộm đu đủ bò khô
- Gỏi cuốn chấm mắm nêm: pha mắm nêm + dầu ô liu + chanh + tỏi ớt + đậu phộng giã.
- Các món salad
Bà Julie Stefanski, chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên tự làm nước sốt salad với dầu ô liu. “Cách làm rất nhanh, dễ bảo quản và bạn có thể làm vừa đủ lượng cần dùng nên không bị lãng phí”, bà chia sẻ.
Công thức giấm cổ điển tuân theo tỷ lệ 3: 1 đơn giản, gồm 3 phần dầu ô liu với 1 phần giấm. Sau đó, cho thêm các loại thảo mộc tươi hoặc khô như kinh giới, húng tây hoặc húng quế để tăng thêm hương vị.
Ngoài các món gỏi và salad, dầu ô liu có thể được rưới lên cá nướng hoặc rau hấp, trộn vào các món ngũ cốc, mì hoặc súp. Bạn cũng có thể thêm dầu ô liu vào các loại hạt rang hoặc rưới lên bánh mì nướng cùng quả bơ để tăng độ béo mịn, hỗ trợ sức khỏe não bộ.
Xem thêm
Từ khóa Dầu ô-liu sức khỏe não bộ
