Trung y: 3 yếu tố quan trọng tránh lão hóa đột ngột
- Lâm Mộc
- •
Quá trình lão hóa ở phụ nữ không diễn ra dần dần mà thường xuất hiện một cách đột ngột khi đạt đến một độ tuổi nhất định. Vậy làm thế nào để ngăn chặn hiện tượng này?
Theo một bài báo trên “Frontiers in Medicine’’ năm 2022, tốc độ lão hóa da ở phụ nữ nhanh nhất trong khoảng từ 43 đến 47 tuổi, đi kèm với sự gia tăng các đốm đồi mồi, màu da sẫm hơn và nếp nhăn nhiều hơn. Kết luận này tương đồng với mô tả của Trung y về quá trình lão hóa ở phụ nữ.
Trung y cho rằng sinh lý phụ nữ diễn ra theo chu kỳ “7 năm”. Mỗi 7 năm, cơ thể bước vào một giai đoạn sinh lý mới. Trong Hoàng Đế Nội Kinh, một tác phẩm cổ điển của y học Trung Quốc, mô tả rằng từ “3 thất” (35 tuổi), phụ nữ bắt đầu lão hóa. Đến “thất thất” (49 tuổi), tinh thận suy giảm, khả năng sinh sản suy yếu, chính thức bước vào thời kỳ mãn kinh. Khoảng thời gian từ “lục thất” (42 đến 48 tuổi) là giai đoạn chuyển tiếp sang thời kỳ mãn kinh, được gọi là “tam dương mạch suy”.
Tam dương mạch bao gồm 3 kinh dương ở tay và 3 kinh dương ở chân, tương ứng với các chức năng của dạ dày, đại tràng, tiểu tràng, bàng quang, túi mật và tam tiêu. Khi 3 dương suy yếu, các chức năng của những tạng phủ này cũng dần giảm sút.
Trung y chia các cơ quan trong cơ thể thành hai loại: tạng và phủ. Ngũ tạng gồm Tâm (tim), Can (gan), Tỳ (lá lách), Phế (phổi), Thận, chủ yếu là các cơ quan đặc trong khoang ngực và bụng, có chức năng lưu trữ tinh khí. Lục phủ gồm Đởm ( túi mật), Vị (dạ dày), Đại tràng, Tiểu tràng, Tam tiêu và Bàng quang, thường là các cơ quan rỗng trong khoang ngực và bụng, có chức năng tiêu hóa thức ăn, hấp thụ dinh dưỡng và bài tiết chất thải.
Trung y còn có câu: “Người qua 40, âm khí giảm một nửa”, câu này chỉ rằng sau 40 tuổi, âm dịch và hormone nuôi dưỡng cơ thể phụ nữ bắt đầu giảm sút. Cùng với đó, cả 6 kinh mạch của tam dương đi qua vùng đầu và mặt, tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn cũng dần suy yếu. Vì vậy, bề ngoài cơ thể thể hiện qua da ngày càng thô ráp, thiếu đàn hồi và độ ẩm, tóc từ dầu trở nên khô, xuất hiện tóc bạc hoặc thưa rụng. Đồng thời, số lượng và chu kỳ kinh nguyệt cũng giảm dần.
Bệnh tim mạch – mối nguy lớn hơn?
Lão hóa đột ngột không chỉ thể hiện ở vẻ ngoài mà còn đi kèm với nguy cơ bệnh tim mạch tăng cao. Nguyên nhân chủ yếu là do sự giảm tiết hormone nữ, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự giãn nở, đàn hồi và sức khỏe của mạch máu. Khi thiếu hụt, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tăng cao.
Theo một tuyên bố khoa học năm 2020 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, phụ nữ trong giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh có nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng đáng kể do mức hormone nữ suy giảm. Các triệu chứng đi kèm thường bao gồm đổ mồ hôi trộm, bốc hỏa, lo âu, rối loạn giấc ngủ.
Đặc biệt cần lưu ý rằng bệnh tim mạch ở phụ nữ không có biểu hiện rõ ràng như ở nam giới. Nam giới khi huyết áp tăng cao thường có các triệu chứng dễ nhận biết như tức ngực, đau ngực, dễ gây cảnh giác. Trong khi đó, ở phụ nữ, huyết áp tăng cao thường biểu hiện bằng cảm giác mệt mỏi, tức ngực, đau nhức vùng vai lưng, v.v… thường bị nhầm lẫn là do mệt mỏi hàng ngày hoặc khó chịu trong công việc nhà, dẫn đến việc chậm trễ trong việc tìm kiếm sự điều trị y tế. Nghiên cứu cho thấy những người có cơn bốc hỏa nghiêm trọng hơn có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn.
Trị nám da từ bên trong theo Trung y
Nám da trên mặt thường do các tế bào sắc tố sản sinh quá mức melanin. Điều này có thể xảy ra do quá trình trao đổi chất của da không vận hành trơn tru, khiến melanin tích tụ trong da và cuối cùng hình thành các đốm nám. Nám da bao gồm các loại như đốm sắc tố tuổi già, đốm gan và tàn nhang, mỗi loại có nguyên nhân và đặc điểm khác nhau.
Đốm sắc tố tuổi già thường có dạng tròn, kích thước từ vài milimet đến vài centimet, dễ bị ảnh hưởng bởi tia cực tím và xuất hiện ở vùng xương gò má hoặc mu bàn tay. Đốm gan có các đốm đối xứng hai bên và lan rộng trên diện tích lớn, thường gặp ở phụ nữ từ 30 đến 40 tuổi, đặc biệt trong thời kỳ mang thai. Tàn nhang có liên quan đến yếu tố di truyền, thường tập trung quanh mũi và lan ra ngoài.
Để ngăn ngừa và giảm nám, sử dụng kem chống nắng có thực sự giúp ích? Ngủ đúng cách, chế độ ăn uống cân bằng và giữ ẩm cho da có thể giúp da tái tạo; nhưng liệu việc sử dụng “mỹ phẩm” chứa thành phần làm trắng có thực sự tốt cho làn da của bạn? Làm thế nào để tránh sự xuất hiện của lão hóa giống như vách đá?
Điều chỉnh nội tiết để loại bỏ đốm nám
Những đốm nám trên mặt, chẳng hạn như nám da, thường do tế bào sắc tố melanin sản sinh quá mức. Điều này có thể xảy ra khi quá trình trao đổi chất của da không hoạt động hiệu quả, dẫn đến melanin tích tụ trong da, cuối cùng hình thành các đốm nám. Có ba loại nám chính là: đốm sắc tố tuổi già, nám do gan và tàn nhang, mỗi loại có nguyên nhân và đặc điểm riêng.
Đốm sắc tố tuổi già: Thường là những đốm tròn, kích thước từ vài milimet đến vài centimet, dễ bị ảnh hưởng bởi tia cực tím, xuất hiện ở vùng xương gò má hoặc mu bàn tay.
Nám do gan: Các đốm nám đối xứng hai bên và lan rộng trên diện tích lớn, thường gặp ở phụ nữ từ 30 đến 40 tuổi, đặc biệt trong thai kỳ.
Tàn nhang: Liên quan đến yếu tố di truyền, thường tập trung ở vùng mũi và lan tỏa ra ngoài.
Phòng ngừa và giảm nám da:
Để phòng ngừa và giảm nám da, cần lưu ý bảo vệ da trước tác động của tia cực tím bằng cách sử dụng kem chống nắng để chống lại UVA và UVB, đồng thời thúc đẩy quá trình trao đổi chất của da. Điều này có thể đạt được thông qua giấc ngủ hợp lý, chế độ ăn uống cân bằng và duy trì độ ẩm cho da. Việc sử dụng mỹ phẩm làm trắng chứa các thành phần giúp ức chế sự hình thành melanin cũng có thể hỗ trợ giảm nám.
Theo Trung y, sự xuất hiện của nám trên mặt có liên quan mật thiết đến sự mất cân bằng trong chức năng của các tạng phủ như gan, tỳ và thận. Các yếu tố sau đây thường gây nám:
Rối loạn nội tiết: Như sự dư thừa estrogen hoặc sự bất thường trong tiết progesterone, thường thấy ở phụ nữ mang thai, có thể dẫn đến sự lắng đọng sắc tố da, hình thành nám thai kỳ hoặc nám da.
Ứ trệ gan khí: Ở tuổi trung niên, gan khí dễ bị ứ trệ, khiến khí huyết không lưu thông, dẫn đến hình thành nám. Thiếu ngủ và căng thẳng tinh thần cũng có thể làm nghiêm trọng thêm tình trạng này.
Yếu tố thể chất: Suy yếu chức năng gan và thận, khí huyết không đủ là nguyên nhân phổ biến gây nám, đặc biệt ở phụ nữ từ 45 đến 55 tuổi. Gan tàng trữ máu, khi gan yếu đồng nghĩa với huyết hư, kéo theo khí hư. Đồng thời, chức năng tỳ yếu có thể gây tích tụ độ ẩm bên trong cơ thể, không chỉ làm xuất hiện nám mà còn gây mệt mỏi, suy nhược và tiêu chảy.
Điều trị nám da theo Trung y
Có thể sử dụng các vị thuốc như sài hồ, bạch thược, ngọc trúc để thư gan, điều hòa khí huyết, kiện tỳ hóa ẩm và bổ thận dưỡng huyết. Đồng thời, các phương pháp hỗ trợ kiện tỳ, tiêu ẩm và hoạt huyết hóa ứ cũng rất hiệu quả. Ngoài ra, duy trì thói quen sống lành mạnh, vận động hợp lý và thư giãn tinh thần sẽ hỗ trợ sức khỏe của gan, ngăn ngừa sự tích tụ khí gan, giúp phòng tránh nám.
Chế độ ăn uống cân đối, hạn chế thức ăn cay nóng, chiên rán và giàu dinh dưỡng từ rau quả cũng góp phần điều hòa cơ thể và giảm thiểu sắc tố da.
Xem thêm
