Bầu cử Nhật Bản: Liên minh cầm quyền của Thủ tướng Ishiba mất thế đa số
- Phạm Duy
- •
Liên minh cầm quyền Nhật Bản đã mất đa số ghế trong quốc hội, một sự thất bại trong cuộc bầu cử toàn quốc vào Chủ Nhật (27/10), làm dấy lên sự không chắc chắn về thành phần của chính phủ tiếp theo và về triển vọng của nền kinh tế lớn thứ tư thế giới.
Đài truyền hình quốc gia NHK đưa tin, Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Shigeru Ishiba, đảng đã điều hành Nhật Bản trong hầu hết lịch sử hậu chiến, và đối tác liên minh là đảng Komeito với vị thế thấp hơn, đã giành được 215 ghế tại hạ viện.
Con số này giảm so với 279 ghế mà họ nắm giữ trước đó và đánh dấu kết quả bầu cử tồi tệ nhất của liên minh kể từ khi mất quyền lực trong thời gian ngắn vào năm 2009.
“Cuộc bầu cử này rất khó khăn đối với chúng tôi“, ông Ishiba với vẻ mặt buồn bã nói với kênh truyền hình TV Tokyo.
Ông Keiichi Ishii, người đã tiếp quản vị trí lãnh đạo mới của đảng Komeito vào tháng trước, đã thua ở khu vực tranh cử của mình.
Người chiến thắng lớn nhất trong đêm, Đảng Dân chủ Lập hiến đối lập chính của Nhật Bản (CDPJ), giành được 148 ghế, tăng so với 98 ghế trước đó, vì cử tri đã trừng phạt đảng của ông Ishiba do bê bối tài trợ vốn và lạm phát.
Kết quả này có thể buộc các đảng phải tham gia vào các thỏa thuận chia sẻ quyền lực gây chia rẽ để thành lập chính phủ mới, có khả năng dẫn đến bất ổn chính trị khi đất nước Nhật Bản phải đối mặt với những khó khăn kinh tế và tình hình an ninh căng thẳng ở Đông Á.
“Đây không phải là kết thúc, mà là sự khởi đầu“, ông Yoshihiko Noda, lãnh đạo của đảng CDPJ, phát biểu tại một cuộc họp báo, đồng thời nói thêm rằng đảng của ông sẽ hợp tác với các đảng đối lập khác để hướng tới mục tiêu thay đổi chính phủ.
Trước đó, ông Ishiba cho biết ông sẽ đợi đến khi có kết quả cuối cùng trước khi cân nhắc các liên minh tiềm năng hoặc các thỏa thuận chia sẻ quyền lực khác.
Thủ tướng Ishiba đã yêu cầu tiến hành bầu cử sớm ngay sau khi ông được bầu làm người đứng đầu đảng vào tháng trước, với hy vọng giành được nhiệm kỳ được công chúng hậu thuẫn cho chức thủ tướng của mình. Người tiền nhiệm của ông Ishiba là ông Fumio Kishida, đã từ chức sau khi sự ủng hộ của ông Kishida giảm sút do sự tức giận của người dân về cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt và vụ bê bối liên quan đến các khoản quyên góp không được ghi chép cho các nhà lập pháp.
Cuộc bầu cử tại Nhật Bản cũng diễn ra chín ngày trước khi các cử tri tại Hoa Kỳ – đồng minh thân cận nhất của Nhật Bản – đi bỏ phiếu trong một cuộc bỏ phiếu khó lường khác vào Ngày Bầu cử (5/11).
Thỏa thuận chính trị, sự lo lắng của thị trường
Đồng Yên đã giảm xuống mức thấp nhất trong ba tháng và chứng khoán Nhật Bản dự kiến sẽ giảm trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ dài hạn được dự kiến sẽ tăng khi các nhà đầu tư phản ứng với sự bất ổn.
“Đánh giá của cử tri về khối cầm quyền khắc nghiệt hơn dự kiến“, ông Saisuke Sakai, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Công ty Mizuho Research and Technologies nhận xét.
“Sự bất ổn về tính liên tục của chính quyền đã gia tăng và thị trường chứng khoán có khả năng sẽ phản ứng vào ngày mai bằng một đợt bán tháo, đặc biệt là trong số các nhà đầu tư nước ngoài“, ông Sakai nói thêm.
Đảng LDP đã nắm giữ hoàn toàn đa số kể từ khi trở lại nắm quyền vào năm 2012 sau một thời gian ngắn cầm quyền của phe đối lập. Đảng này cũng đã mất quyền lực trong thời gian ngắn vào năm 1993, khi liên minh gồm bảy đảng đối lập thành lập một chính phủ tồn tại chưa đầy một năm.
Các đảng nhỏ hơn, chẳng hạn như Đảng Dân chủ vì Nhân dân (DPP) hoặc Đảng Đổi mới Nhật Bản, hiện có thể chứng minh là chìa khóa để thành lập chính phủ.
Theo NHK, DPP giành được 28 ghế và Đảng Đổi mới Nhật Bản giành được 38 ghế. Nhưng cả hai đều đề xuất các chính sách trái ngược với đường lối của LDP.
Chủ tịch DPP Yuichiro Tamaki không loại trừ khả năng hợp tác với liên minh do LDP lãnh đạo, nhưng chủ tịch Đảng Đổi mới Nobuyuki Baba đã bác bỏ ý tưởng này.
DPP kêu gọi giảm một nửa thuế bán hàng 10% của Nhật Bản cho đến khi tiền lương thực tế tăng, một chính sách không được LDP tán thành, trong khi Đảng Đổi mới đã cam kết sẽ áp dụng các quy tắc quyên góp chặt chẽ hơn để làm trong sạch chính trị.
“DPP tập trung vào mục tiêu cuối cùng là làm cho đất nước tốt đẹp hơn và đảm bảo các nguồn lực tài chính được phân bổ hợp lý hơn, đó là lý do tại sao tôi quyết định bỏ phiếu cho họ“, ông Keisuke Yoshitomi, một nhân viên văn phòng 39 tuổi, chia sẻ sau khi bỏ phiếu tại một điểm bỏ phiếu ở Tokyo.
Tranh chấp chính trị cũng có thể là một vấn đề đau đầu đối với Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) nếu ông Ishiba chọn một đối tác ủng hộ việc duy trì lãi suất gần bằng không khi ngân hàng trung ương muốn tăng dần lãi suất.
Đảng Đổi mới phản đối việc tăng lãi suất thêm nữa, và lãnh đạo DPP đã nói rằng BOJ có thể đã vội vàng trong việc tăng lãi suất, trong khi ngân hàng trung ương Nhật Bản muốn dần dần dứt bỏ việc kích thích tiền tệ lớn trong hàng thập kỷ.
“Với bối cảnh chính trị thay đổi liên tục, việc thúc đẩy các chính sách kinh tế bao gồm tăng thuế, chẳng hạn như để tài trợ cho chi tiêu quốc phòng, sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều. Nếu không có một chính phủ mạnh, BOJ sẽ khó tăng lãi suất và kiểm soát đồng yên yếu hơn”, ông Masafumi Fujihara, phó giáo sư chính trị tại Đại học Yamanashi, nhận định.
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Bầu cử Nhật Bản Shigeru Ishiba
