Một ngày trước khi chính thức nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản, ông Shigeru Ishiba, đưa tuyên bố hôm thứ Hai (30/9) rằng ông sẽ yêu cầu tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 27/10. 

Thu tuong Nhat Ban Ishiba
Tân Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đến văn phòng thủ tướng tại Tokyo vào ngày 1 tháng 10 năm 2024. (Nguồn ảnh: YUICHI YAMAZAKI/AFP via Getty Images)

Theo yêu cầu của ông Ishiba, cuộc bầu cử tại Nhật Bản quyết định đảng nào kiểm soát hạ viện của quốc hội sẽ diễn ra sớm hơn một năm và trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng Mười Một.

Các nhà lập pháp Nhật Bản đã họp vào ngày 1/10 và chính thức xác nhận ông Ishiba là thủ tướng tiếp theo của đất nước sau khi ông đã được Đảng Dân chủ Tự do (LDP) bầu làm lãnh đạo đảng. 

Điều quan trọng là chính quyền mới phải được người dân đánh giá càng sớm càng tốt“, ông Ishiba tuyên bố tại một cuộc họp báo tại trụ sở LDP ở Tokyo.

Cổ phiếu Nhật Bản đã giảm hơn 4% trong phiên giao dịch đầu ngày thứ Hai (30/9) khi đồng Yên mạnh lên và trái phiếu chính phủ Nhật Bản tăng vọt để phản ứng với chiến thắng giành quyền lãnh đạo của ông Ishiba, người được coi là theo quan điểm ‘diều hâu’ về chính sách tiền tệ.

Vào thứ Hai (30/9), ông Ishiba đã bắt đầu lựa chọn các quan chức chính phủ và các quan chức đảng sẽ tranh cử trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới cùng với mình.

Cho đến nay, những người này bao gồm hai ứng cử viên đối thủ trong cuộc đua giành vị trí lãnh đạo LDP, ông Katsunobu Kato làm bộ trưởng tài chính và ông Yoshimasa Hayashi tiếp tục làm chánh văn phòng nội các, một vị trí quan trọng nắm giữ vai trò là người phát ngôn cao nhất của chính phủ, theo Reuters, trích dẫn hai nguồn tin quen thuộc với các cuộc bổ nhiệm trước đó.

Các nguồn tin, những người yêu cầu không được nêu tên vì họ không được phép nói chuyện với giới truyền thông,  đã xác nhận các báo cáo trước đó của giới truyền thông và tiết lộ rằng cựu bộ trưởng quốc phòng Takeshi Iwaya, một đồng minh thân cận của ông Ishiba, sẽ đảm nhiệm chức bộ trưởng ngoại giao, trong khi Tướng Nakatani sẽ trở lại bộ quốc phòng, một vị trí mà ông ấy đã đảm nhiệm vào năm 2016.

Một nguồn tin riêng cho biết ông Yoji Muto, cựu thứ trưởng, sẽ phụ trách bộ kinh tế, thương mại và công nghiệp.

Tuy nhiên, ông Sanae Takaichi, người bảo thủ cứng rắn mà ông Ishiba đã đánh bại với 215 phiếu so với 194 phiếu vào thứ Sáu (27/9) trong cuộc bầu cử lãnh đạo sát nút nhất trong gần bảy thập kỷ, không nằm trong danh sách lựa chọn của ông Ishiba.

Việc không có ông Takaichi trong nội các, có thể khiến ông Ishiba khó quản lý một nhóm người cầm quyền cứng đầu, đang bị xáo trộn bởi các vụ bê bối, đã làm suy yếu sự ủng hộ của công chúng đối với đảng LDP cầm quyền. 

Các phương tiện truyền thông dẫn lời ông Hiroshi Shiratori, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Hosei ở Tokyo, nhận xét rằng việc ông Takaichi đã từ chối một vị trí trong nội các mới, “có thể chỉ ra điểm yếu trong cơ sở ủng hộ của ông Ishiba, và từ đó có thể gây ra vấn đề cho ông Ishiba trong tương lai”.

Ông Ishiba đã chọn một đối thủ khác, ông Shinjiro Koizumi, làm người đứng đầu chiến dịch tranh cử của mình, cùng với cựu Thủ tướng Yoshihide Suga, một người ủng hộ ông Koizumi, hiện là phó chủ tịch mới của đảng. Cả hai đều tham gia cuộc họp báo của ông vào thứ Hai (30/9).

Ông Ishiba, 67 tuổi, đã giành chiến thắng trong cuộc đua giành quyền lãnh đạo LDP trong lần thử thứ năm, với sự ủng hộ mạnh mẽ từ các thành viên cấp cơ sở.

Tuy nhiên, ông bị nhiều đồng nghiệp trong quốc hội, coi là kẻ gây rối vì thường xuyên coi thường chính sách của đảng. Vào thứ Sáu (27/9) trước cuộc bầu cử vòng hai với ông Takaichi, ông Ishiba đã xin lỗi các nhà lập pháp của LDP vì “những thiếu sót” của mình.