Bầu cử Venezuela: Mỹ công nhận đối thủ của ông Maduro giành chiến thắng
- Tuyết Mai
- •
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony J. Blinken cho biết có “bằng chứng rõ ràng” rằng ông Edmundo González đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Venezuela, bất chấp tuyên bố chiến thắng của ông Nicolás Maduro.
Tối thứ Năm (ngày 2/8 theo giờ Mỹ), Mỹ đã công nhận ứng cử viên tổng thống đối lập của ông Maduro, ông Edmundo González, là người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử gây tranh cãi tại Venezuela.
Thông báo của ông Blinken được đưa ra bất chấp tuyên bố của Tổng thống độc tài Nicolás Maduro và của cơ quan bầu cử do Chính phủ nước này kiểm soát rằng ông Maduro đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào Chủ Nhật.
Ông Maduro vẫn chưa đưa ra bằng chứng rõ ràng về chiến thắng và các quan chức bầu cử đã không cung cấp dữ liệu phiếu bầu. Chiến dịch của González cho biết họ có biên nhận từ hơn 80% máy bỏ phiếu cho thấy ông González đã giành chiến thắng với tỷ lệ chênh lệch không thể đảo ngược.
Trong khi một số nhà lãnh đạo đã lên tiếng ủng hộ ông González trong những ngày gần đây, Hoa Kỳ là quốc gia lớn nhất công nhận ông là người chiến thắng.
Quyết định này chắc chắn sẽ khiến ông Maduro tức giận, người từ lâu đã coi Washington là những kẻ đế quốc can thiệp. Nhưng không rõ liệu thông báo này có ảnh hưởng gì đến quyền lực của ông Maduro hay không.
Trong một tuyên bố, ông Blinken cho biết “với bằng chứng áp đảo, Hoa Kỳ và quan trọng nhất là người dân Venezuela đều thấy rõ rằng ông Edmundo González Urrutia đã giành được nhiều phiếu bầu nhất”.
“Chúng tôi xin chúc mừng chiến dịch thành công của ông Edmundo González Urrutia”, ông Blinken tiếp tục. “Giờ là lúc các đảng phái Venezuela bắt đầu thảo luận về một cuộc chuyển giao tôn trọng và hòa bình theo luật bầu cử của Venezuela”.
Ông Maduro không trả lời ngay lập tức tuyên bố này. Nhưng ngay khi tuyên bố được đưa ra, ông đã viết trên X (Twitter) rằng ông sẵn sàng đàm phán với Hoa Kỳ “nếu Chính phủ Hoa Kỳ sẵn sàng tôn trọng chủ quyền và ngừng đe dọa Venezuela”.
Ứng cử viên González, người được một nhà lãnh đạo đối lập nổi tiếng, bà María Corina Machado, hậu thuẫn, là mối đe dọa bầu cử đáng kể nhất đối với Maduro kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2013.
Phong trào do ông Maduro lãnh đạo, được gọi là Chavismo, đã kiểm soát Venezuela trong một phần tư thế kỷ, kể từ khi người tiền nhiệm của ông, Tổng thống Hugo Chávez, đắc cử, cuối cùng đã hứa hẹn một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Dưới sự lãnh đạo của họ, Chính phủ đã trở nên độc đoán, bắt giữ những người bất đồng chính kiến, đàn áp các cuộc biểu tình bằng vũ lực và tạo ra các cuộc bầu cử có lợi cho đảng cầm quyền.
Sau khi kết quả bầu cử được công bố, những người ủng hộ ông González và bà Machado đã tức giận xuống đường biểu tình, dẫn đến sự đàn áp của lực lượng an ninh và các băng đảng có vũ trang ủng hộ Chính phủ. Theo một nhóm nhân quyền, Foro Penal, và báo cáo của The New York Times, ít nhất 17 người đã chết. Theo tổng chưởng lý của đất nước, khoảng 750 người đã bị bắt giữ.
Bà Machado đã kêu gọi những người ủng hộ tuần hành vào thứ Bảy tại thủ đô Caracas và treo cờ Venezuela như một “biểu tượng của tự do”.
Hoa Kỳ không phải là quốc gia duy nhất nghi ngờ kết quả bầu cử, các quốc gia khác đã có cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn với ông Maduro, rõ ràng là họ tin rằng họ có thể sử dụng ngoại giao để thuyết phục ông công bố số phiếu bầu từ tất cả các điểm bỏ phiếu, như đã từng làm trong các cuộc bầu cử trước đây, và công nhận kết quả thực sự.
Hôm thứ Năm, Chính phủ Mexico, Brazil và Colombia — tất cả đều do những người cánh tả quản lý, những người vẫn duy trì mối quan hệ tương đối thân thiện với ông Maduro — đã đưa ra “lời kêu gọi các cơ quan bầu cử của Venezuela nhanh chóng tiến hành và công khai công bố dữ liệu được phân chia theo từng điểm bỏ phiếu”.
“Chúng tôi nhắc lại thiện chí ủng hộ các nỗ lực đối thoại và tìm kiếm các thỏa thuận có lợi cho người dân Venezuela”, 3 Chính phủ này cho biết trong một tuyên bố chung.
Sáng thứ Hai, vài giờ sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa, cơ quan bầu cử do Chính phủ kiểm soát cho biết ông Maduro đã nhận được 51% số phiếu bầu và ông González là 44%.
Tuy nhiên, chiến dịch đối lập cho biết họ đã thu thập biên nhận do mỗi máy bỏ phiếu in vào cuối ngày và đã thu thập biên lai từ 81% số máy. Số liệu của họ cho thấy ông González đã giành được 67% số phiếu bầu.
Steve Levitsky, một chuyên gia về dân chủ tại Đại học Harvard, đã gọi lời khẳng định chiến thắng của ông Maduro là “một trong những vụ gian lận bầu cử nghiêm trọng nhất trong lịch sử Mỹ Latinh hiện đại”.
Tuyên bố của ông Blinken rằng ông González đã giành chiến thắng có thể được hoan nghênh bởi những người muốn Washington có lập trường cứng rắn. Nhưng xét theo lịch sử gần đây, chắc chắn sẽ có sự hoài nghi rằng tuyên bố này sẽ không có nhiều tác dụng.
Năm 2019, chính quyền Trump đã ủng hộ tuyên bố của Juan Guaidó, khi đó là người đứng đầu cơ quan lập pháp của Venezuela, rằng ông là tổng thống hợp pháp. Ông Guaidó đã viện dẫn một điều khoản của Hiến pháp cho phép chủ tịch Quốc hội đảm nhiệm chức vụ điều hành trong một số tình huống nhất định.
Động thái này được hàng chục quốc gia khác ủng hộ, và trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, có vẻ như ông Maduro có thể bị buộc phải ra đi. Nhưng động lực chính trị và phổ biến đằng sau ông Guaidó đã tan biến, và ông Guaidó đã trốn sang Hoa Kỳ vào năm ngoái. Hôm nay, ông Maduro chỉ ra sự việc này như một bằng chứng về sức mạnh của mình và sự yếu kém của Mỹ.
Tuần này, Maduro đã nhờ đến Tòa án Tối cao, nơi do các đồng minh của ông kiểm soát, để làm trung gian hòa giải tranh chấp bầu cử. Tòa án đã yêu cầu ông Maduro và ông González ra hầu tòa vào thứ Sáu.
Tuyết Mai, theo NYT
Mời xem các bài khác liên quan:
Xem thêm
Từ khóa gian lận bầu cử Venezuela Venezuela Nicolas Maduro
