Bộ ngoại giao Mỹ lên tiếng sau khi ông Putin ám chỉ ông Tập Cận Bình sẽ thăm Nga

Hạ Vũ
•
Thứ Sáu, 24/02/2023

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm thứ Tư (ngày 22/2) cho biết, Mỹ quan ngại về liên minh Trung – Nga sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi một “ranh giới mới” trong quan hệ với Bắc Kinh, và ám chỉ rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ thăm Nga.

p3157771a344827547 — Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin. (Nguồn: Kremlin.ru, 2019CC-BY-4.0).

Đáp lại thông tin nhà ngoại giao hàng đầu của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Vương Nghị thăm Nga và có cuộc gặp với ông Putin, hôm thứ Tư (ngày 22/2), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết trong một cuộc họp báo rằng chúng tôi luôn biểu thị lo lắng về mối quan hệ giữa Trung Quốc – Nga về việc làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác giữa 2 nước này.

Hôm thứ Tư, ông Putin chào đón ông Vương Nghị tại Điện Kremlin, nói với ông rằng thương mại song phương tốt hơn mong đợi và có thể sớm đạt 200 tỷ USD mỗi năm, cao hơn so với 185 tỷ USD của năm 2022.

“Chúng tôi đang chờ chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (ĐCSTQ) thăm Nga, và chúng tôi đã đạt được sự đồng thuận về điều đó.” ông Putin nói với ông Vương Nghị, và đề cập đến ông Tập Cận Bình.

Ông ng Putin nói, “Mọi thứ đang tiến triển và phát triển. Chúng tôi đang bước vào những lĩnh vực mới.”

Chuyến thăm cấp cao của ông Vương Nghị tới Nga được coi là khúc dạo đầu cho cuộc gặp giữa ông Putin và lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình. Vào tháng 12/2022, ông Putin và ông Tập Cận Bình đã tổ chức một cuộc họp video và mời Tập Cận Bình đến thăm Moscow vào mùa xuân năm 2023.

Trung Quốc và Nga dùng các cách khác nhau để thách thức trật tự quốc tế dựa trên luật lệ

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết: “Điều chúng tôi lo lắng không phải là sự thù địch tiềm tàng với bất cứ một quốc gia nào – chúng tôi lo lắng vì hai quốc gia này có chung tầm nhìn, họ có chung một ý đồ. Đây không phải là một trật tự dựa trên luật lệ, một trật tự tự do, một tầm nhìn chung sống hòa bình của các nền dân chủ.”

Ông nói: “Đó là một tầm nhìn gợi lại một kỷ nguyên trước đây, một kỷ nguyên mà các cường quốc có thể bắt nạt các nước nhỏ và xác định lại biên giới bằng vũ lực – một kỷ nguyên mà cường quyền là chân lý.”

Ông Price tiếp tục nói rằng điều này có thể bắt nguồn từ trật tự dựa trên luật lệ xuất hiện sau Thế chiến II để ngăn chặn cuộc chiến thứ ba có thể xảy ra; một trật tự dựa trên luật lệ chi phối quan hệ giữa các quốc gia, đặt ra một bộ nguyên tắc và chuẩn mực, bởi vì các quốc gia phần lớn đã tôn trọng những nguyên tắc và chuẩn mực này, và chúng ta đã chứng kiến mức độ an ninh, ổn định, thịnh vượng và cơ hội chưa từng có cho mọi người trên khắp thế giới.

“Đây không phải là trật tự do Mỹ soạn thảo. Đây là một trật tự mà các nước đồng tâm hiệp lực, bao gồm Liên Hợp Quốc, Hiến chương Liên Hợp Quốc, Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế, luật pháp quốc tế… kết hợp lại với nhau và cuối cùng đạt được nhất trí.”

Ông Price cho biết, chuyến thăm của ông Vương Nghị đến Nga vào trước dịp kỷ niệm một năm cuộc chiến tàn khốc của Nga nhắm vào Ukraine là bằng chứng nữa cho thấy ngay cả khi Moscow phát động cuộc chiến tàn khốc, ĐCSTQ vẫn tiếp tục liên minh với Moscow.

Ông nói: “Chúng tôi thấy Trung Quốc và Nga đang thách thức trật tự đó theo những cách khác nhau; đó là điều khiến chúng tôi lo lắng về mối quan hệ đang phát triển nhanh chóng giữa hai nước”.

Ông Price chỉ trích phong cách hai mặt của ĐCSTQ

ĐCSTQ luôn tuyên bố rằng họ trung lập trong cuộc xung đột Nga – Ukraine này, nhưng sự hỗ trợ về kinh tế và ngoại giao của họ đối với Nga lại mâu thuẫn với sự trung lập mà họ đã tuyên bố. Tuy nhiên, vào ngay trước dịp kỷ niệm một năm chiến tranh Nga – Ukraine, ông Vương Nghị đã đến thăm Moscow để thể hiện tình đoàn kết với Nga, trái ngược hoàn toàn với chuyến thăm Ukraine của Tổng thống Mỹ Joe Biden để bày tỏ sự ủng hộ đối với Ukraine.

Hãng thông tấn Tass của Nga dẫn lời ông Vương Nghị cho biết, ông đã có cuộc gặp riêng với Ngoại trưởng Nga Lavrov, và nói rằng Bắc Kinh sẽ “kiên quyết tuân thủ lập trường khách quan, công bằng và đóng vai trò mang tính xây dựng trong việc giải quyết chính trị của cuộc khủng hoảng Ukraine.”

Ông Tập Cận Bình sẽ trình bày kế hoạch hòa bình vào thứ Sáu (24/2).

Ông Price cũng vạch trần những nỗ lực của phe hai mặt của ĐCSTQ. “Trung Quốc (ĐCSTQ) đang cố gắng tuyên truyền và ngụy trang dưới vỏ bọc trung lập, ngay cả khi họ tăng cường tiếp xúc với Nga trong các lĩnh vực quan trọng – chính trị, ngoại giao, kinh tế và có khả năng là an ninh.”

Việc Trung Quốc (ĐCSTQ) có cung cấp hoặc có kế hoạch cung cấp vũ khí sát thương cho Nga hay không là vấn đề khiến Mỹ và các nước phương Tây quan tâm. Ông Price nói thêm, “Chúng tôi chưa thấy Trung Quốc (ĐCSTQ) cung cấp vũ khí sát thương cho Nga, nhưng chúng tôi cũng không nghĩ rằng họ đã loại bỏ nó khỏi bàn đàm phán.”

Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken đã cảnh báo ông Vương Nghị hôm thứ Bảy, rằng Trung Quốc sẽ phải đối mặt với hậu quả nếu cung cấp vũ khí sát thương hỗ trợ cho cuộc xâm lược của Nga. Bắc Kinh đã phủ nhận việc này.

Ông Stephen Roach, cựu chủ tịch của Morgan Stanley Châu Á, đã tweet về tin tức này rằng nếu bằng chứng về sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với quân đội Nga được chứng minh, các lệnh trừng phạt công nghệ đối với Trung Quốc có thể là phần nổi của tảng băng trong nỗ lực rộng lớn hơn của Mỹ.

Ông Tập Cận Bình đã đứng về phía ông Putin trong cuộc xung đột ở Ukraine, chống lại áp lực của phương Tây nhằm cô lập Moscow. Thương mại Trung – Nga đã tăng vọt kể từ cuộc xâm lược và Trung Quốc là khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga, một trong những nguồn thu chính cho kho bạc nhà nước của Moscow.