Châu Âu thảo luận về lực lượng đảm bảo an ninh tại Ukraine hậu chiến tranh
- Phạm Duy
- •
Các quan chức và nhà ngoại giao châu Âu cho biết các nước châu Âu đang thảo luận về việc gửi quân đến Ukraine trong trường hợp ngừng bắn hoặc đạt được thỏa thuận hòa bình, vì Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rõ rằng ông sẽ không đưa quân Mỹ vào thực địa để đảm bảo an ninh.
Các cuộc đàm phán do Tổng thống Pháp Emmanuel Macron dàn xếp, đang ở giai đoạn đầu, nhưng chúng đã để lộ ra những chia rẽ về mục tiêu và nhiệm vụ có thể có của một sứ mệnh như vậy.
Với việc Kiev đang ở thế yếu trong cuộc chiến, các nhà lãnh đạo châu Âu muốn tránh tạo cho Tổng thống Nga Vladimir Putin cảm tưởng rằng châu Âu tin rằng đã đến lúc đàm phán, và rằng ông Putin sẽ giữ được những thành quả trên chiến trường của mình. Các nhà lãnh đạo châu Âu nhấn mạnh rằng họ tập trung vào việc tăng cường viện trợ quân sự và kinh tế cho Ukraine và không thấy dấu hiệu nào cho thấy ông Putin đã sẵn sàng đàm phán.
Tuy nhiên, đằng sau hậu trường, một số quan chức đang cân nhắc cách các quốc gia châu Âu có thể cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine, bao gồm cả việc thông qua lực lượng hàng chục nghìn binh lính đồn trú trên đất Ukraine.
Một lực lượng như vậy sẽ làm tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp với Nga và gây sức ép lên quân đội châu Âu, vốn đã cạn kiệt kho vũ khí do các khoản tài trợ cho Ukraine và đã quen với việc phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ của Hoa Kỳ cho các nhiệm vụ lớn.
Nhưng theo hai nguồn tin, trong các cuộc thảo luận với ông Macron và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Paris vào ngày 7 tháng 12, ông Trump đã loại trừ khả năng quân đội Hoa Kỳ tham gia thực thi lệnh ngừng bắn và nhấn mạnh rằng người châu Âu sẽ phải tự mình đóng vai trò này.
Điều đó có nghĩa là người châu Âu sẽ triển khai đến Ukraine, bất kể Kiev có được đảm bảo an ninh thông qua việc gia nhập NATO – như họ hy vọng – hay thông qua các đảm bảo song phương.
“Ngay cả khi có sự đảm bảo an ninh của NATO, thì động lực trên thực địa sẽ đến từ đâu? Sẽ là châu Âu, nên các chỉ huy quân đội của chúng tôi đã chuẩn bị các kế hoạch để các nhà lãnh đạo châu Âu xem xét trong tương lai“, một quan chức cấp cao của châu Âu tiết lộ với Reuters.
Theo các quan chức châu Âu, các quốc gia lớn của lục địa già như Pháp, Đức, Ý, Ba Lan và Anh có thể tạo thành lực lượng chính.
Sự do dự của các lãnh đạo châu Âu
Sau các cuộc đàm luận với ông Macron vào tuần trước, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố Vacsava không có kế hoạch tham gia lực lượng như vậy.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết hôm thứ Hai [16/12] rằng Berlin có thể sẽ đóng vai trò trong việc đảm bảo lệnh ngừng bắn, nhưng vẫn còn quá sớm để nói loại lực lượng nào sẽ cần thiết.
Ông Zelensky tuyên bố vấn đề này có thể được nêu ra khi người đứng đầu NATO Mark Rutte tiếp đón tổng thống Ukraine và các nhà lãnh đạo châu Âu khác tại Brussels vào tối thứ Tư (18/12).
Nhưng tuần trước, ông Rutte cho biết ông đã yêu cầu các đồng nghiệp trong NATO và Ukraine “thầm lặng hơn một chút” khi thảo luận về các kịch bản trong tương lai.
“Vào thời điểm này, nếu bạn đang thảo luận tất cả những điều này một cách công khai, tại sao ông Putin lại vào bàn đàm phán, vì ông ta đang có được những gì mình muốn“, ông Rutte lưu ý.
Các nhà phân tích cho rằng các cuộc tranh luận cho đến nay đã bộc lộ sự bối rối về việc liệu một phái bộ châu Âu trong tương lai có đảm nhiệm vai trò gìn giữ hòa bình truyền thống hay không, chẳng hạn như giám sát đường ngừng bắn, hoặc đưa ra những biện pháp răn đe mạnh mẽ chống lại bất kỳ cuộc tấn công nào nữa của Nga.
Các quan chức Ý đã nói về việc gìn giữ hòa bình, trong khi các quan chức Pháp và Ukraine tập trung vào việc răn đe.
Ước tính quy mô lực lượng an ninh châu Âu tại Ukraine
Một quan chức Ukraine tham gia một số cuộc thảo luận kín, tiết lộ rằng một lực lượng răn đe có thể được thành lập bởi một liên minh gồm khoảng năm đến tám quốc gia.
Các nhà phân tích và quan chức đã đưa ra những ước tính khác nhau về quy mô của một lực lượng như vậy, nhấn mạnh rằng phần lớn sẽ phụ thuộc vào nhiệm vụ chính xác của nó. Một số nhà phân tích cho rằng có thể khả thi khi có khoảng 40.000 quân.
Theo một kế hoạch luân chuyển, cũng sẽ có các đơn vị chuẩn bị triển khai và tái lập sau khi triển khai, khoảng 100.000 quân có thể tham gia vào nhiệm vụ tại bất kỳ thời điểm nào, ông Franz-Stefan Gady, một cựu nhà hoạch định quân sự người Áo hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, nhận xét.
“Chắc chắn điều này sẽ khiến lực lượng trên bộ của châu Âu phải căng mình ra“, ông Gady nói.
Phát biểu với điều kiện giấu tên, một quan chức an ninh châu Âu cũng cho rằng có thể cần tới 100.000 binh lính.
Theo ông Gady, lực lượng như vậy có thể được thành lập nếu một số quốc gia châu Âu cắt giảm các nhiệm vụ khác, chẳng hạn như gìn giữ hòa bình Balkan.
Châu Âu, Hoa Kỳ và các đối tác khác đã triển khai khoảng 60.000 quân đến Bosnia và 50.000 quân đến Kosovo vào những năm 1990, nhưng những phái bộ đó hiện đã nhỏ hơn rất nhiều.
Ngoài ra, cũng có sự cân nhắc, tranh luận về nhiệm vụ và thành phần của bất kỳ lực lượng quốc tế nào, do sự kết hợp của các quốc gia, sẽ phải được cả hai bên Ukraine và Nga chấp nhận.
Bộ trưởng Quốc phòng Ý Guido Crosetto tuyên bố lực lượng này sẽ cần phải nằm dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc. Nhưng các quan chức khác lại cho rằng điều đó sẽ trao cho Nga, một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, quá nhiều ảnh hưởng.
Theo các nhà phân tích, châu Âu cũng có thể sẽ phải thuyết phục Hoa Kỳ tham gia theo một cách nào đó, ít nhất là thông qua tình báo và các hoạt động hỗ trợ khác.
Và các quy tắc giao tranh tiềm năng nằm trong số nhiều vấn đề quan trọng, vẫn chưa rõ ràng.
“Điều gì sẽ xảy ra nếu một người lính châu Âu bị bắn?” một quan chức quân sự Pháp đặt câu hỏi.
Xem thêm
Từ khóa Ukraine Dòng sự kiện Chiến tranh Nga - Ukraine
