Tờ The Hill đưa tin, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ mới đây đã đệ trình các tài liệu tòa án cho thấy chính quyền Trump đã khởi động chương trình Cắt giảm biên chế (RIF) trong bối cảnh chính phủ tạm thời đóng cửa. Hơn 4.100 nhân viên liên bang đã nhận được thông báo sa thải.

id14603630 EpochImages 9529053322 xl 600x400 1 1 1
Tổng thống Hoa Kỳ Trump đang phát biểu với giới truyền thông trước khi rời Nhà Trắng vào ngày 26 tháng 9 năm 2025. (Madalina Kilroy/Phóng viên Nhà Trắng của Epoch Times)

Việc triển khai chương trình RIF diễn ra ngay trước thời hạn tòa án yêu cầu chính phủ phải công bố dữ liệu sa thải trong một vụ kiện do công đoàn lao động khởi xướng. Văn phòng Ngân sách Nhà Trắng chính thức ra quyết định RIF, được xem là một phần trong kế hoạch dài hạn tái tổ chức và tinh gọn chính phủ mà Tổng thống Trump nhiều lần đề cập.

Theo tài liệu được công bố, Bộ Tài chính chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với 1.446 nhân viên bị cắt giảm, tiếp theo là Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh với khoảng 1.100–1.200 người. Các bộ khác như Giáo dục, Thương mại, Năng lượng, Nhà ở và Phát triển Đô thị, và An ninh Nội địa cũng nằm trong danh sách cắt giảm với quy mô nhỏ hơn.

Một quan chức cấp cao của chính phủ nhấn mạnh đây chỉ là “bức ảnh chụp nhanh tại thời điểm hiện tại”, và con số có thể thay đổi tùy theo diễn biến ngân sách và các biện pháp tái cấu trúc tiếp theo.

Phản ứng của các bên liên quan

Các công đoàn lao động, bao gồm Liên đoàn Công chức Chính phủ Hoa Kỳ (AFGE), đã đệ đơn kiện yêu cầu tạm dừng quá trình RIF, cho rằng đây là hành động thiếu minh bạch, gây tổn hại quyền lợi người lao động. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp phản bác rằng việc sa thải nằm trong thẩm quyền hành chính hợp pháp của nhánh hành pháp, và là giải pháp cần thiết trong bối cảnh ngân sách thâm hụt nghiêm trọng.

Chủ tịch AFGE, ông Everett Kelley, cho biết tổ chức hiểu rõ áp lực tài chính hiện tại, nhưng bày tỏ thất vọng vì chính phủ không minh bạch hơn trong quy trình và chưa có sự đối thoại đầy đủ với các bên liên quan.

Luật sư Skye Perryman, đại diện công đoàn, tuyên bố sẽ tiếp tục theo đuổi các hành động pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động liên bang.

Tổng thống Trump: Tái tổ chức là cần thiết

Phát biểu tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng chính phủ liên bang cần được “tái tổ chức và tối ưu hóa” để đảm bảo hiệu quả và giảm lãng phí. Ông cho rằng một số cơ quan đang vận hành không đúng với quy mô và chức năng thực tế, gây lãng phí nguồn lực.

Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách, Russell Vought, cũng xác nhận trên mạng xã hội rằng “RIF đã bắt đầu”, đồng thời khẳng định mục tiêu là duy trì hoạt động chính phủ một cách hiệu quả nhất trong điều kiện ngân sách hạn hẹp.

Phản hồi những chỉ trích từ các đảng viên Dân chủ, người phát ngôn Nhà Trắng nói rằng đây là “quyết định quản lý, không mang động cơ chính trị”, nhằm tránh tình trạng thừa nhân sự và lãng phí ngân sách trong dài hạn.

Ngay từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã theo đuổi mô hình chính phủ tinh gọn, hiệu quả hơn. Vào tháng 2 cùng năm, ông ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu tất cả các bộ ngành đánh giá vị trí dư thừa và xây dựng kế hoạch tái cấu trúc cụ thể.

Sau đó, Văn phòng Quản lý và Ngân sách cùng Văn phòng Quản lý Nhân sự đã ban hành hướng dẫn chi tiết về hoạt động RIF, yêu cầu các cơ quan phải cập nhật tiến độ thực hiện và đưa ra các đề xuất tái tổ chức.

Max Stier, Giám đốc tổ chức Đối tác Dịch vụ Công (Partnership for Public Service), cảnh báo rằng chính phủ nên duy trì sự cân bằng giữa hiệu quả và ổn định để tránh ảnh hưởng đến các vị trí chủ chốt, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như y tế, an ninh và giáo dục.

RIF – bước đi gây tranh cãi nhưng không bất ngờ

Hoạt động cắt giảm biên chế RIF không phải là điều quá bất ngờ trong bối cảnh chính quyền Trump theo đuổi chính sách “tái cấu trúc chính phủ”. Tuy nhiên, quy mô đợt sa thải lần này khiến nhiều người lo ngại về sự gián đoạn trong hoạt động của một số cơ quan liên bang, cũng như những tác động dây chuyền đến hàng ngàn gia đình nhân viên bị ảnh hưởng.

Dù vậy, Nhà Trắng khẳng định đây là bước đi cần thiết để kiểm soát chi tiêu, loại bỏ sự dư thừa và thúc đẩy cải cách hành chính trong hệ thống liên bang – một trong những cam kết cốt lõi trong chính sách điều hành của Tổng thống Trump từ đầu nhiệm kỳ.

Lý Ngọc t/h