Tàu sân bay USS Nimitz đến vùng Vịnh khi mối đe dọa chiến tranh Iran gia tăng

Một nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm của Mỹ đã quay trở lại khu vực Vùng Vịnh, nhưng một nữ phát ngôn viên hải quân cho biết sự trở lại của họ không phải do bất kỳ “mối đe dọa” nào sau khi một nhà khoa học hạt nhân hàng đầu ở Iran bị ám sát. 

Embed from Getty Images

Căng thẳng trong khu vực tăng cao bất thường sau vụ ám sát Mohsen Fakhrizadeh hôm thứ Sáu (27/11), tuy vẫn chưa bên nào thừa nhận nhưng Iran đã đổ lỗi cho đồng minh thân cận của Mỹ là Israel.

Tuy nhiên, chỉ huy hải quân Rebecca Rebarich, phát ngôn viên của Hạm đội 5 Mỹ, nói với AFP rằng ngày trở lại của nhóm tác chiến tàu sân bay do USS Nimitz dẫn đầu vào ngày thứ Tư (25/11) không liên quan đến bất kỳ “mối đe dọa cụ thể nào.”

“Không có mối đe dọa cụ thể nào là động lực cho sự trở lại của Hạm đội tàu sân bay Nimitz,” bà nói trong một tuyên bố.

“Sự trở lại của Nimitz tập trung vào việc duy trì khả năng của Bộ tư lệnh quân sự Hoa kỳ của vùng Trung Á và Trung Đông CENTCOM trong việc ổn định và chuẩn bị để giúp duy trì an ninh trong khu vực,” Rebarich đề cập đến Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ.

Lầu Năm Góc trước đó cho biết nhóm tác chiến tàu sân bay sẽ hỗ trợ chiến đấu và yểm trợ trên không khi quân đội nước này rút hàng nghìn binh sĩ khỏi Iraq và Afghanistan vào giữa tháng 1/2020, theo lệnh của Tổng thống Donald Trump.

Khoảng 2.000 quân sẽ được rút khỏi Afghanistan và 500 quân từ Iraq, để lại khoảng 2.500 binh lính ở mỗi nước.

Hạm đội do tàu Nimitz dẫn đầu – một trong những tàu chiến lớn nhất thế giới – gần đây đã cùng Úc, Ấn Độ và Nhật Bản tham gia các cuộc tập trận theo lịch trình ở Biển Ả Rập.

Tài khoản Twitter của Hạm đội 5 đã cho thấy những bức ảnh chụp cánh máy bay của Nimitz đang thực hành bay ở đó hôm thứ Bảy (28/11).

The @USNavy will fly, sail and operate anywhere international law allows. 🇺🇸 #ForceToBeReckonedWith

Aircraft carrier USS Nimitz (CVN 68) and Carrier Air Wing 17 conduct flight operations in the Arabian Sea, Nov. 27. pic.twitter.com/EECbQXvW0d

— U.S. 5th Fleet (@US5thFleet) November 28, 2020

Các nhóm tàu ​​sân bay thường bao gồm một tàu tuần dương, một phi đội khu trục và một cánh quân.

Các tàu sân bay lớp Nimitz dài hơn 300 mét với hơn 6.000 thủy thủ đoàn, có thể chở tới 90 trực thăng và máy bay cánh cố định.

Nhà lãnh đạo tối cao của Iran hôm thứ Bảy (28/11) đã yêu cầu “trừng phạt dứt điểm” những kẻ đứng sau vụ sát hại một nhà khoa học, người dẫn đầu chương trình hạt nhân quân sự đã kết thúc của Tehran, khi Cộng hòa Hồi giáo đổ lỗi cho Israel về vụ giết người làm dấy lên lo ngại về căng thẳng bùng phát trên khắp Trung Đông.

Sau nhiều năm chìm trong bóng tối, hình ảnh của Mohsen Fakhrizadeh đột nhiên xuất hiện khắp nơi trên các phương tiện truyền thông Iran, khi người vợ góa của ông phát biểu trên truyền hình nhà nước và khi các quan chức công khai yêu cầu trả thù Israel vì vụ giết nhà khoa học.

Israel, từ lâu đã bị nghi giết các nhà khoa học Iran một thập kỷ trước trong bối cảnh căng thẳng trước đó về chương trình hạt nhân của Tehran, vẫn chưa đưa ra bình luận về vụ giết Fakhrizadeh hôm thứ Sáu (27/11). Tuy nhiên, cuộc tấn công mang dấu ấn của một cuộc phục kích theo phong cách quân sự được lên kế hoạch cẩn thận, giống như cách mà Israel đã bị cáo buộc là đã tiến hành trước đây.

Cuộc tấn công đã làm dấy lên lo ngại về việc Iran tấn công lại Mỹ, đồng minh thân cận nhất của Israel trong khu vực, như đã xảy ra vào đầu năm nay khi một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ giết chết một tướng hàng đầu của Iran. Quân đội Mỹ thừa nhận đã di chuyển một tàu sân bay trở lại khu vực, trong khi một nghị sĩ Iran đề nghị loại bỏ các thanh sát viên hạt nhân của Liên Hợp Quốc để đáp trả vụ ám sát.

Lãnh tụ tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei gọi Fakhrizadeh là “nhà khoa học hạt nhân và phòng thủ nổi tiếng của đất nước”. Khamenei, người có tiếng nói cuối cùng về mọi vấn đề của đất nước, cho biết ưu tiên hàng đầu của Iran sau vụ giết người là “sự trừng phạt dứt điểm đối với những kẻ gây án và những kẻ đã ra lệnh”. Ông không nói gì thêm.

Phát biểu trước đó vào thứ Bảy (28/11), Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã đổ lỗi cho Israel về vụ giết người.

“Chúng tôi sẽ đáp trả về vụ ám sát Liệt sĩ Fakhrizadeh trong một khoảng thời gian thích hợp,” ông Rouhani nói, “Đất nước Iran đủ khôn ngoan để không rơi vào bẫy của những người theo chủ nghĩa Phục quốc. Họ đang toan tính để tạo ra sự hỗn loạn.”

Liên Hợp Quốc đã kêu gọi các bên kiềm chế. Stephane Dujarric, phát ngôn viên của Tổng thư ký Antonio Guterres cho biết: “Tất nhiên chúng tôi lên án bất kỳ vụ ám sát hoặc giết người trái pháp luật nào.” “Chúng tôi kêu gọi kiềm chế và cần tránh bất kỳ hành động nào có thể dẫn đến leo thang căng thẳng trong khu vực.”

Cả ông Rouhani và ông Khamenei đều nói rằng cái chết của ông Fakhrizadeh sẽ không làm chương trình hạt nhân dừng lại. Chương trình nguyên tử phục vụ mục đích dân sinh của Iran tiếp tục thực hiện các thí nghiệm và hiện đang làm giàu thêm một kho dự trữ uranium ngày càng tăng có độ tinh khiết lên tới 4,5% để đáp trả lại sự phá vỡ thỏa thuận hạt nhân Iran sau khi Mỹ rút khỏi hiệp định này vào năm 2018.

Con số này vẫn thấp hơn nhiều so với việc làm giàu uranium ở mức 90%, mặc dù các chuyên gia cảnh báo rằng Iran hiện có đủ uranium làm giàu cho ít nhất hai quả bom nguyên tử nếu họ quyết định theo đuổi mục tiêu này.

Các nhà phân tích đã so sánh Fakhrizadeh ngang hàng với Robert Oppenheimer, nhà khoa học đứng đầu Dự án Manhattan của Mỹ trong Thế chiến thứ hai đã tạo ra bom nguyên tử.

Fakhrizadeh đứng đầu chương trình AMAD của Iran mà Israel và phương Tây cáo buộc là một hoạt động quân sự nghiên cứu tính khả thi của việc chế tạo vũ khí hạt nhân. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế nói rằng “chương trình có cơ cấu” đã kết thúc vào năm 2003. Iran từ lâu đã duy trì chương trình hạt nhân hòa bình.

Người vợ góa của Fakhrizadeh giấu tên xuất hiện trên truyền hình nhà nước trong bộ trang phục đen, nói rằng cái chết của chồng bà sẽ là động lực cho hàng nghìn người khác tiếp tục công việc của mình.

“Ông ấy muốn được tử vì đạo và mong ước của ông ấy đã thành hiện thực,” bà nói.

Các phương tiện truyền thông chính thống của Iran đã bắt đầu lan truyền những hình ảnh tưởng niệm cho thấy Fakhrizadeh đứng bên cạnh một tay súng máy giống như tướng Vệ binh Cách mạng Qassem Soleimani, người bị Mỹ giết trong vụ tấn công bằng máy bay không người lái hồi tháng 1/2020.

Cái chết của Soleimani dẫn đến việc Iran trả đũa bằng một vụ nã tên lửa đạn đạo khiến hàng chục lính Mỹ ở Iraq bị thương. Tehran cũng có các lực lượng đóng quân quanh Israel, bao gồm quân đội và lực lượng thân cận ở các nước láng giềng Syria, tổ chức Hezbollah ở Li Băng và Thánh chiến Hồi giáo – và ở mức độ thấp hơn là Hamas – ở Dải Gaza. Lực lượng hải quân của Vệ binh Iran thường xuyên xuất hiện và có các cuộc chạm trán căng thẳng với lực lượng Hải quân Hoa Kỳ ở Vịnh Ba Tư.

Vài giờ sau cuộc tấn công, Lầu Năm Góc thông báo họ đã đưa tàu sân bay USS Nimitz trở lại Trung Đông, một động thái bất thường khi tàu sân bay này đã ở trong khu vực nhiều tháng. Nó báo hiệu động thái rút quân của các lực lượng Hoa Kỳ ở Afghanistan và Iraq và đây cũng là lý do để đưa ra quyết định, nói rằng “cần thận trọng tăng khả năng phòng thủ trong khu vực để đáp ứng bất kỳ tình huống bất trắc nào”.

Iran đã tiến hành các cuộc tấn công nhắm vào lợi ích của Israel ở nước ngoài do đã sát hại các nhà khoa học của họ, giống như trường hợp ba người Iran được trả tự do gần đây ở Thái Lan để đổi lấy một học giả Anh-Úc bị giam giữ.

Iran cũng có thể loại bỏ các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), những người đã cung cấp thông tin khách quan chính xác chưa từng có về chương trình hạt nhân của Iran từ khi có thỏa thuận. Nasrollah Pezhmanfar, một nhà lập pháp của nhà nước, cho biết tuyên bố kêu gọi trục xuất “các cuộc thanh tra gián điệp của IAEA” có thể được công bố vào Chủ nhật (30/11), trang web chính thức của quốc hội trích lời ông.

Cuộc tấn công hôm thứ Sáu (28/11) đã xảy ra ở Absard, một ngôi làng nằm ngay phía đông thủ đô, là nơi nghỉ dưỡng của giới tinh hoa của đất nước. Truyền hình nhà nước Iran cho biết một chiếc xe tải cũ với chất nổ được giấu dưới một đống gỗ đã nổ tung gần một chiếc sedan chở Fakhrizadeh.

Khi chiếc sedan của Fakhrizadeh dừng lại, ít nhất năm tay súng đã xuất hiện và cướp chiếc xe với tốc độ bắn nhanh, hãng tin bán chính thức Tasnim cho biết. Sự chính xác của cuộc tấn công khiến cơ quan tình báo Mossad của Israel bị nghi ngờ có liên quan. Riêng CIA từ chối bình luận về vụ tấn công hôm thứ Bảy.

Truyền thông nhà nước chỉ cho biết vụ tấn công đã giết chết Fakhrizadeh, mặc dù một tuyên bố hôm thứ Bảy (28/11) từ Liên minh châu Âu (EU) mô tả vụ việc là giết chết “một quan chức chính phủ Iran và một số dân thường.” Các quan chức EU đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Tại Tehran, một nhóm nhỏ những người biểu tình theo đường lối cứng rắn đã đốt ảnh của Tổng thống Trump và Tổng thống do truyền thông công bố Joe Biden, người cho biết chính quyền của ông sẽ xem xét tái ký thỏa thuận hạt nhân giữa Tehran với các cường quốc trên thế giới. Trong khi đốt lá cờ Mỹ và Israel, những người biểu tình đã chỉ trích Ngoại trưởng Iran, người đã giúp đàm phán thỏa thuận hạt nhân, cho thấy đầy thách thức trước mắt Tehran nếu các quan chức chọn ký lại thỏa thuận .

Vào tối thứ Bảy (28/11), gia đình của Fakhrizadeh đã tập trung tại một nhà thờ Hồi giáo ở trung tâm Tehran để làm lễ tang cho ông, một trang web liên kết với truyền hình nhà nước Iran đưa tin. Thi thể của nhà khoa học nằm trong một quan tài mở phủ cờ, mắt nhắm nghiền.

Nhật Minh (Theo Newsmax)

Xem thêm: