Thủ tướng Nhật Ishiba cam kết cải cách, thắt chặt mối quan hệ với các đồng minh

Hôm thứ Ba (01/10), Tân Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba hứa sẽ cải cách chính trị và hỗ trợ các hộ gia đình khi giá cả tăng cao, đồng thời cho biết ông sẽ tìm kiếm mối quan hệ sâu sắc hơn với các quốc gia đồng minh, đặc biệt là Hoa Kỳ, để chống lại các mối đe dọa an ninh nghiêm trọng nhất mà đất nước ông phải đối mặt kể từ Thế chiến II.

Trước đó, ông Ishiba đã công bố các thành viên nội các mới khi ông tìm cách hàn gắn sự chia rẽ trong đảng và đảm bảo nhiệm vụ quốc gia sau khi kêu gọi bầu cử sớm vào ngày 27/10 tới đây.

Ông Ishiba, 67 tuổi, cựu bộ trưởng quốc phòng, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử gây cấn để lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền vào tuần trước. Ông đã được quốc hội phê chuẩn làm thủ tướng vào đầu ngày thứ Ba (1/10).

“Tôi muốn nội các này là nội các tin tưởng vào người dân và được người dân tin tưởng”, ông Ishiba nói.

Cách tiếp cận ngoại giao của chính phủ của ông với đồng minh thân cận nhất của Nhật Bản là Hoa Kỳ, sẽ là trọng tâm, vì ông đã nhiều lần kêu gọi một mối quan hệ cân bằng hơn với Washington, bao gồm cả việc giám sát chặt chẽ hơn các căn cứ tại Nhật Bản được quân đội Hoa Kỳ sử dụng.

Trong cuộc điện đàm đầu tiên với Tổng thống Joe Biden vào thứ Tư (2/10), ông Ishiba nói rằng ông muốn củng cố mối quan hệ liên minh với Hoa Kỳ. 

Ông Ishiba đã từng đề xuất thành lập liên minh an ninh tương tự NATO tại châu Á để đối phó với Trung Quốc, một ý tưởng có thể khiến Bắc Kinh tức giận và đã bị một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ bác bỏ vì cho là quá vội vàng.

Ông Ishiba phải dập tắt cơn thịnh nộ âm ỉ trong nước về các vụ bê bối chính trị, chi phí sinh hoạt tăng cao, nền kinh tế trì trệ và điều hướng môi trường an ninh bất ổn ở Đông Á do Trung Quốc ngày càng quyết đoán và Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân.

Những cam kết

Trình bày tại cuộc họp báo đầu tiên, tân thủ tướng Nhật Bản hứa sẽ hỗ trợ những người đang phải vật lộn với giá cả tăng cao, bao gồm các khoản bồi thường tiềm năng, tăng lương tối thiểu và hồi sinh các vùng miền. 

Ông cho biết ông vẫn chưa ra chỉ thị cho nội các về các đề xuất mà ông đưa ra trong chiến dịch tranh cử lãnh đạo đảng LDP.

Ông Ishiba vốn là một nhà lập pháp kỳ cựu, được coi là người bên ngoài đảng đã thất bại trong bốn lần ứng cử lãnh đạo đảng LDP trước đó. Ông đã bổ nhiệm một nhóm gồm các đối thủ và đồng minh vào nội các gồm 20 bộ trưởng trong đó chỉ có hai phụ nữ, ít hơn một nửa số lượng phụ nữ trong chính phủ trước. Chỉ có bảy người từng phục vụ trong nội các trước.

Theo loan báo của chính phủ Nhật, trong nội các mới có hai đối thủ chính trị lớn của ông Ishiba được ông phân công nắm giữ các vị trí chủ chốt, ông Katsunobu Kato làm bộ trưởng tài chính và ông Yoshimasa Hayashi vẫn tiếp tục làm chánh văn phòng nội các, chức vụ bao gồm cả vai trò là phát ngôn viên cấp cao của chính phủ.

Việc bổ nhiệm ông Kato, người ủng hộ chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng “Abenomics” của cố Thủ tướng Shinzo Abe, dường như là một hành động cân bằng để xoa dịu những lo ngại về chiến lược kinh tế của nội các tiếp theo.

Một đồng minh thân cận của ông Ishiba, ông Takeshi Iwaya, cũng là một cựu bộ trưởng quốc phòng, sẽ đảm nhiệm chức ngoại trưởng, trong khi Tướng Nakatani sẽ trở lại bộ quốc phòng, vị trí ông từng đảm nhiệm vào năm 2016. Ông Yoji Muto, cựu bộ trưởng cấp cao, sẽ phụ trách bộ kinh tế, thương mại và công nghiệp.

Trong bài phát biểu chiến thắng vào hôm thứ Sáu tuần trước, ông Ishiba đã nói về nhu cầu tăng cường an ninh của Nhật Bản sau các vụ xâm phạm lãnh thổ gần đây của tàu quân sự Trung Quốc và Nga.

Thách thức về gắn kết đảng

Năm nhà lập pháp tham gia tranh cử thủ tướng không được đưa vào chính phủ mới của ông Ishiba cũng như không được giao các chức vụ quan trọng của đảng. Trong số đó có bà Takaichi, một người bảo thủ cứng rắn mà ông Ishiba đã đánh bại với 215 phiếu so với 194 phiếu vòng hai vào thứ Sáu tuần trước. Truyền thông địa phương đưa tin bà Takaichi đã từ chối một vị trí cấp cao trong đảng LDP.

Điều đó có thể gây khó khăn cho ông Ishiba trong việc quản lý một nhóm cầm quyền bất đồng chính kiến ​​đang bị khuấy động bởi những vụ bê bối, bao gồm cả các khoản đóng góp không được ghi chép tại các bữa tiệc gây quỹ.

Ông Yoshihiko Noda, lãnh đạo đảng đối lập lớn nhất, Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản, cho biết họ có kế hoạch tấn công đảng LDP vì những vụ bê bối của đảng này trong cuộc bầu cử sắp tới.

“Chúng ta không thể thiết lập một chính quyền đúng đắn thông qua việc thay đổi chế độ giả tạo”, ông Noda nói trên đài truyền hình công cộng NHK.

Nhưng bất chấp những rắc rối của mình, đảng LDP vốn đã cầm quyền tại Nhật Bản trong hầu hết thời kỳ hậu Thế chiến II vẫn có khả năng tiếp tục nắm giữ quyền lực trong cuộc bầu cử sắp tới do phe đối lập vẫn tương đối yếu. 

Một phần ba số người trả lời cuộc thăm dò cuối tuần này của tờ báo Mainichi cho biết họ ủng hộ đảng LDP, so với 15% cho đảng đối lập chính, Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản.

Hơn một nửa số người được hỏi, bao gồm cả những người ủng hộ các đảng đối lập, cho biết họ lạc quan về việc bổ nhiệm ông Ishiba làm thủ tướng. 

Xem thêm

Thủ tướng Nhật Bản Ishiba yêu cầu tổ chức tổng tuyển cử sớm vào ngày 27/10

Một ngày trước khi chính thức nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản, ông Shigeru Ishiba, đưa tuyên bố rằng ông sẽ yêu cầu tổ chức tổng tuyển cử vào ngày 27/10.