Tổng thống tân cử Panama hứa cải thiện quan hệ với Mỹ, điều tra đầu tư TQ

Ông Laurentino “Nito” Cortizo, một cổ động viên của đội bóng bầu dục tại Texas, Mỹ, đã đắc cử Tổng thống Panama trong cuộc bầu cử hôm Chủ Nhật (5/5). Ông Cortizo nhấn mạnh về tầm quan trọng của cải thiện quan hệ với Mỹ, trong khi báo hiệu sẽ giám sát chặt chẽ các khoản đầu tư từ Trung Quốc.

Embed from Getty Images

Theo Reuters, các quan chức bầu cử Panama đã tuyên bố cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Laurentino “Nito” Cortizo, 66 tuổi, thuộc đảng Cách mạng Dân chủ trung tả thắng cử với hai điểm vượt trên người về thứ hai, ông Romulo Roux.

Trả lời phỏng vấn Reuters hôm Chủ Nhật trước khi kết quả bầu cử được thông báo, ông Cortizo đã nói: “Mỹ là đối tác quan trọng của chúng tôi, là đối tác chiến lược chính của chúng tôi. Mối quan hệ này phải được cải thiện.”

Quyết định thiết lập mối quan hệ chính thức và ký các dự án cơ sở hạ tầng với Trung Quốc của Tổng thống Panama sắp mãn nhiệm Juan Carlos Varela đã gây ra mối quan ngại tại Mỹ – quốc gia có mối quan hệ lịch sử mạnh mẽ với Panama.

Các nhà phê bình nói rằng một số khoản đầu tư từ Trung Quốc đã được thỏa thuận thiếu minh bạch. Ông Cortizo cho biết ông đã từng đối thoại “thẳng thắn” với đại sứ Trung Quốc tại Panama.

“Tôi đã nói với ông ấy: ‘Hoan nghênh tới Panama, nhưng mối quan hệ này phải là tôn trọng lẫn nhau,’” ông Cortizo nói.

Ông Cortizo đã từng nói rằng ông sẽ rà soát lại một dự án tàu cao tốc hợp tác với Trung Quốc và muốn những dự án như vậy phải sử dụng lao động địa phương.

“Điều chúng tôi không muốn là một quốc gia đến và áp đặt bất cứ điều gì lên tất cả chúng tôi,” ông Cortizo nói với Reuters.

Ông Cortizo có mối quan hệ rất gần gũi với Mỹ và hai người con của ông cũng có hộ chiếu Mỹ.

Sau khi theo học tại Texas, ông Cortizo làm việc ở Tổ chức các nước Châu Mỹ (OAS) tại Washington. Tại đây, ông Cortizo đã gặp vợ tương lai Yazmin Colon – một người gốc Puerto Rico, theo học ngành ngữ văn tại Texas. Vợ chồng ông Cortizo đã có hai con và hai cháu.

Bất chấp cảm tình với nước Mỹ, ông Cortizo đã cảnh báo rằng Washington cần phải cẩn thận hơn trong các mối quan hệ tại Trung Mỹ.

Ông Cortizo cho rằng Mỹ có lợi ích và cần quan tâm giúp tăng cường thương mại và đầu tư tại Trung Mỹ nếu không Trung Quốc sẽ có cơ hội xây dựng chỗ đứng vững chắc hơn nữa tại khu vực này.

Trước khi đắc cử Tổng thống Panama, ông Cortizo đã có sự nghiệp chính trị khá nổi bật. Ông Cortizo có hai nhiệm kỳ làm việc tại Quốc hội từ năm 1994 đến năm 2004, trong đó ông là Chủ tịch Quốc hội trong hai năm 2000 và 2001. Ông là Bộ trưởng Nông nghiệp dưới thời Tổng thống Martin Torrijos, nhưng năm 2006 đã từ chức do không đồng tình về hiệp định thương mại tự do với Mỹ.

Trong vai trò tổng thống sắp tới, ông Cortizo sẽ phải đương đầu với cuộc khủng hoảng chính trị và kinh tế Venezuela, tình huống khiến hàng chục nghìn người Venezuela tìm kiếm công việc tại Panama. Điều này khiến cho người dân Panama gia tăng lo ngại sẽ mất việc làm.

Là người ủng hộ lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaido, ông Cortizo cho rằng cần phải giải quyết cuộc khủng hoảng tại Venezuela thông qua giải pháp đàm phán.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Cortizo hứa sẽ cải thiện nguồn cung nước sạch và chăm sóc y tế tại nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Trung Mỹ. Ông Cortizo cũng cam kết sẽ thanh lọc chính phủ, kiểm soát tham ô công quỹ. Ông Cortizo sẽ chính thức tuyên thệ nhậm chức tổng thống Panama vào ngày 1/7.

Như Ngọc