Bộ Y tế lý giải lỗ hổng khiến 600 nhãn sữa giả bán công khai 4 năm

Minh Long
•
Thứ Tư, 07/05/2025

Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng cơ chế “tự công bố sản phẩm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp” để sản xuất, kinh doanh hàng giả.

vu san xuat sua bot gia hai ong chu chi gan 39 ty dong de chay an — Một trong những sản phẩm sữa giả bị phát hiện. (Ảnh từ cơ quan điều tra)

Tiến độ điều tra các vụ sữa giả, thuốc giả

Chiều ngày 6/5, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4, ông Hoàng Anh Tuyên, Phó Chánh Văn phòng Bộ Công an, đã trả lời báo chí về tiến độ điều tra các vụ sữa giả, thuốc giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe kém chất lượng. Ông Tuyên nói về ba vụ án chính.

Về vụ sản xuất, buôn bán sữa bột giả với số lượng lớn tại TP. Hà Nội và các tỉnh lân cận, ngày 29/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT, Bộ Công an) đã khởi tố và bắt tạm giam 15 người để điều tra về các tội: Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Đưa hối lộ; Môi giới hối lộ.

Về vụ sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh tại tỉnh Thanh Hóa và nhiều tỉnh, TP khác, ngày 29/4, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án và khởi tố 14 bị can về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh.

Về vụ sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe sử dụng phiếu kết quả thử nghiệm giả mạo do Công ty TNHH Công nghệ Herbitech thực hiện, ngày 28/4, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố 4 bị can, gồm: Phạm Vũ Khiêm, Giám đốc công ty; Vương Thị Hoa; Lê Thị Hồng Vân và Bùi Thị Thu Hà, những người phụ trách kế toán công ty từ năm 2021 đến nay. Các bị can bị khởi tố về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo điều tra, bị can Phạm Vũ Khiêm đứng đầu việc yêu cầu Vương Thị Hoa, Lê Thị Hồng Vân và Bùi Thị Thu Hà lập hai hệ thống sổ sách kế toán.

Một hệ thống dùng để kê khai thuế, thể hiện số lượng hàng hóa sản xuất, kinh doanh ít hơn thực tế. Hệ thống còn lại theo dõi chi tiêu nội bộ, ghi đầy đủ số hàng hóa sản xuất, kinh doanh và số tiền thu được không kê khai thuế, với tổng cộng hơn 121 tỷ đồng ngoài sổ sách.

Điều này gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 10 tỷ đồng tiền thuế giá trị gia tăng.

Quá trình điều tra, cơ quan công an xác định hai sản phẩm bảo vệ sức khỏe MEDI KID CALCIUM K2 và Ăn ngon BABY SHARK của Công ty Herbitech là hàng giả. Cơ quan điều tra đã thu giữ 115 mẫu sản phẩm bảo vệ sức khỏe của công ty này có dấu hiệu hàng giả và đang chờ kết quả giám định.

Nguyên nhân 600 nhãn sữa giả tồn tại 4 năm

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết vụ việc gần 600 nhãn sữa giả được bán công khai suốt 4 năm là rất nghiêm trọng, đặc biệt vì các sản phẩm này liên quan đến trẻ nhỏ và người bệnh, những người cần chế độ dinh dưỡng đặc biệt.

Ông Thuấn lý giải các tổ chức, cá nhân đã lợi dụng cơ chế tự công bố sản phẩm theo Luật An toàn thực phẩm năm 2010 và Nghị định số 15/2018/NĐ-CP để sản xuất, kinh doanh sản phẩm kém chất lượng.

Theo quy định, thực phẩm bổ sung được phép tự công bố, trong khi thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm cho chế độ ăn đặc biệt và sản phẩm dinh dưỡng trẻ em phải đăng ký bản công bố sản phẩm. Cơ chế tự công bố nhằm giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nhưng một số tổ chức, cá nhân đã lợi dụng để trục lợi.

Các tổ chức này hoạt động tinh vi, thành lập nhiều công ty trong một hệ sinh thái để phân tán sự chú ý của người tiêu dùng, đồng thời tự tạo danh tiếng cho sản phẩm để đánh lừa người mua.

“Đây là vi phạm đạo đức kinh doanh nghiêm trọng, các tổ chức, cá nhân vì lợi nhuận đã phối hợp thiết lập đường dây có tổ chức để trục lợi trong thời gian dài”, ông Thuấn nói.

Sau khi phát hiện vụ việc, Bộ Y tế đã yêu cầu các tỉnh, TP rà soát, kiểm tra và phối hợp với cơ quan chức năng thu hồi 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng dạng sữa bột là hàng giả. Bộ cũng khuyến cáo người dân không sử dụng 72 sản phẩm sữa đang được điều tra cho đến khi có kết luận cuối cùng. Đồng thời, Bộ Y tế phối hợp với Cơ quan CSĐT Bộ Công an để xử lý các vi phạm.

Giải pháp siết chặt quản lý thực phẩm giả

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ góp ý với Chính phủ và trình Quốc hội sửa đổi Luật An toàn thực phẩm, đồng thời trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Bộ cũng sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thực phẩm dinh dưỡng, tăng cường hậu kiểm và công khai thông tin đến người dân.

Bộ Y tế phối hợp với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan để tăng chế tài xử phạt, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, không an toàn.

Kiểm soát quảng cáo thực phẩm chức năng

Liên quan đến việc người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng, ông Thuấn thừa nhận tình trạng này khá phổ biến, gây nhầm lẫn cho người dân.

Các hành vi vi phạm gồm: quảng cáo thực phẩm chức năng khi chưa được cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo; quảng cáo không đúng nội dung đã được xác nhận; quảng cáo thực phẩm chức năng như thuốc chữa bệnh; hoặc quảng cáo sai sự thật về công dụng, chất lượng sản phẩm.

Từ năm 2022 đến nay, Bộ Y tế đã xử lý hàng chục vụ vi phạm, chuyển hàng trăm đường link vi phạm cho cơ quan chức năng xử lý và thường xuyên gửi công văn đến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để phối hợp xử lý vi phạm của diễn viên, người nổi tiếng trong quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Tuy nhiên, việc xử lý gặp khó khăn do khó xác định người vi phạm trên Internet, đặc biệt với các website sử dụng tên miền quốc tế và không công khai danh tính.

Để giải quyết, Bộ Y tế sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời nâng cao nhận thức cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh và quảng cáo thực phẩm chức năng về quy định pháp luật.

Bộ cũng sẽ thúc đẩy đạo đức kinh doanh và đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực quảng cáo thực phẩm chức năng, đồng thời nâng cao nhận thức người dân để tránh nhầm lẫn thực phẩm chức năng với thuốc chữa bệnh. “Bộ sẽ yêu cầu các bệnh viện, cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ tuân thủ quy định đạo đức nghề nghiệp và không tham gia quảng cáo vi phạm. Đây là trách nhiệm của đội ngũ y tế đối với cộng đồng”, ông Thuấn nhấn mạnh.

Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để quản lý website và mạng xã hội, với Bộ Công Thương để quản lý thương mại điện tử, và với Bộ Khoa học và Công nghệ thông qua Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) để kiểm soát hoạt động quảng cáo thực phẩm chức năng.

Bộ cũng sẽ hoàn thiện chính sách pháp luật, tập trung sửa đổi Luật An toàn thực phẩm để yêu cầu thực phẩm bổ sung phải đăng ký công bố và xác nhận nội dung quảng cáo, đồng thời quy định quản lý quảng cáo trên mạng xã hội, đặc biệt với hình thức livestream hoặc các dịch vụ có doanh thu.