Ngày 22/11/2016, Quốc hội khóa XIV tại kỳ họp thứ 2 đã thông qua chủ trương dừng thực hiện Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

quoc-hoi-dung-du-an-dien-hat-nhan-ninh-thuan
Quốc hội dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. (Ảnh minh họa/pixabay.com)

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 41/2009/QH12 ngày 25/11/2009, gồm 2 nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2; công suất lắp đặt mỗi nhà máy khoảng 2000 MW cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia.

Dừng dự án không phải vì lý do công nghệ

Theo thông cáo của Văn phòng Chính phủ ngày 22/11/2016, công nghệ hạt nhân của Nga và Nhật Bản được dự kiến sử dụng cho các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đều là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, có mức độ an toàn cao. Việc dừng thực hiện dự án này không phải vì lý do công nghệ mà là do điều kiện kinh tế của Việt Nam ở thời điểm hiện tại.

Theo Chính phủ, sự phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam có nhiều thay đổi so với thời điểm quyết định chủ trương đầu tư dự án. Hiện dư địa về tiết kiệm điện còn nhiều, khả năng liên kết lưới điện khu vực để trao đổi mua bán điện với các nước láng giềng dự kiến sẽ được tăng cường trong thời gian tới và đặc biệt là tính khả thi về kinh tế với tiềm năng sử dụng các dạng năng lượng tái tạo như gió, mặt trời do giá thành sản xuất điện từ các dạng năng lượng này đã giảm đáng kể trong 5 năm qua.

Bên cạnh đó, Việt Nam đang cần nguồn vốn lớn để phát triển các dự án cơ sở hạ tầng đồng bộ, tạo động lực cho phát triển kinh tế – xã hội, cũng như cần nguồn vốn để giải quyết các vấn đề do biến đổi khí hậu gây ra.

Mô hình nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1
Phối cảnh nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1. (Ảnh: dienhatnhan.com.vn)

Nhiều nội dung của Dự án đã hoàn thành hoặc đang trong quá trình thực hiện

Theo thông cáo của Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã hoàn thành và trình Thủ tướng Hồ sơ phê duyệt địa điểm và Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1; Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 đã được tư vấn quốc tế bổ sung, hoàn thiện và nộp cho EVN để thẩm tra.

Hệ thống cấp điện phục vụ thi công Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và văn phòng làm việc của Ban quản lý dự án hiện đang trong giai đoạn xây dựng, hoàn thiện.

Dự án di dân tái định cư của dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận do UBND tỉnh Ninh Thuận làm chủ đầu tư đã được Thủ tướng phê duyệt trong tháng 6/2015; đã hoàn thành việc khảo sát, thiết kế các khu tái định cư.

Về việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Từ năm 2010, Bộ GD&ĐT đã cử 381 sinh viên đi học các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân tại các trường đại học của Nga; thực hiện 242 lượt thực tập nước ngoài 3 tháng cho giáo viên, giảng viên các trường đại học về điện hạt nhân.

Ngoài ra, EVN đã cử 31 sinh viên đi học các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân ở Nga, Pháp và 33 kỹ sư đi đào tạo chuyên trách khung vận hành nhà máy tại Nhật Bản.

>> Lo ngại với 3 nhà máy điện hạt nhân Trung Quốc nằm sát biên giới

Sẽ thay thế dự án bằng các nguồn năng lượng khác

Dự kiến đến năm 2030, nếu hoàn thành, dự án điện hạt nhân Ninh Thuận sẽ đóng góp khoảng 3,6% công suất và 5,7% sản lượng điện của hệ thống điện quốc gia.

Theo Chính phủ, việc dừng thực hiện dự án không làm ảnh hưởng đến an ninh cung ứng điện do có thể bổ sung các loại nguồn điện khác như nhiệt điện than, năng lượng tái tạo, khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), cũng như xem xét biện pháp tăng cường mua điện từ các nước láng giềng, nhất là từ CHDCND Lào.

Trên cơ sở đó, Chính phủ đưa ra các giải pháp thay thế cho dự án trong thời gian tới:

  • Giai đoạn đến năm 2030: Xem xét đầu tư thay thế các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận bằng các nhà máy nhiệt điện than có công nghệ tiên tiến, hiện đại, thân thiện với môi trường và các nhà máy tua bin khí sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng nhập khẩu với tổng công suất khoảng 6.000 MW.
  • Giai đoạn sau 2030: Tiếp tục phát triển các nguồn nhiệt điện than và khí thiên nhiên hóa lỏng, xem xét phát triển nguồn năng lượng tái tạo như điện gió và điện mặt trời, thực hiện các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm thông qua tái cơ cấu kinh tế hướng đến các ngành sản xuất xanh có công nghệ thân thiện, tiết kiệm năng lượng; tăng cường liên kết lưới điện và hợp tác mua bán điện với các nước láng giềng.

Tiếp tục hoàn thiện chương trình đào tạo nhân lực đang dang dở

Nguồn nhân lực cho việc phát triển điện hạt nhân của dự án hiện đang được đào tạo tại Nga và Nhật Bản sẽ tiếp tục được đào tạo để hoàn thành tốt nghiệp. Theo Chính phủ, đây là nguồn nhân lực được đào tạo bài bản có thể sử dụng trong lĩnh vực ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình cũng như trong các nhà máy nhiệt điện và các ban quản lý dự án nhà máy nhiệt điện của EVN.

Đối với chi phí cho đào tạo nhân lực, Chính phủ sẽ có những giải pháp tổng hợp theo các bộ, ngành và địa phương liên quan để giải quyết theo thẩm quyền. Đồng thời, Chính phủ cũng sẽ trao đổi với Chính phủ Nga và Nhật Bản để sử dụng các kết quả đã đạt được trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư dự án, đồng thời tiếp tục trao đổi về việc hợp tác trong các dự án ở lĩnh vực khác mà các doanh nghiệp Nga và Nhật Bản có thế mạnh như: kết cấu hạ tầng, kinh tế, thương mại,..

Hải Linh

Xem thêm: