Lo ngại với 3 nhà máy điện hạt nhân Trung Quốc nằm sát biên giới

Ba nhà máy điện hạt nhân của Trung Quốc gần biên giới Việt Nam trên đất liền và trên biển vừa đi vào hoạt động, trong đó, có nhà máy chỉ cách Quảng Ninh 50km.

Ba nhà máy điện hạt nhân ở phía Nam Trung Quốc vừa đi vào vận hành thương mại, gồm Phòng Thành (Quảng Tây) công suất 1.000 MW, Trường Giang (Quảng Đông) công suất 600 MW và Xương Giang (đảo Hải Nam) công suất 650 MW.

Các nhà máy này đều nằm gần biên giới phía Bắc Việt Nam, trong đó, gần nhất là Phòng Thành – chỉ cách Móng Cái (Quảng Ninh) 50 km; Nhà máy điện Xương Giang trên đảo Hải Nam cách đảo Bạch Long Vĩ hơn 100 km; xa nhất là Nhà máy điện Trường Giang cách biên giới Việt Nam hơn 200 km.

Theo lộ trình, mỗi nhà máy này có thể có tới 6 tổ máy điện hạt nhân, tức là, khi cả 3 nhà máy hoạt động hết công suất, sẽ có 18 tổ máy phát điện hạt nhân ngay gần biên giới Việt Nam.

Hiện, Nhà máy điện hạt nhân Phòng Thành đã vận hành 2 tổ máy công suất 1.000 MW; Nhà máy điện hạt nhân Xương Giang đã vận hành 2 tổ máy 650 MW và Nhà máy điện hạt nhân Trường Giang đã vận hành 3 tổ máy 600 MW.

Theo khuyến cáo của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), khu vực bên ngoài nhà máy điện hạt nhân có công suất lớn hơn 1.000 MW cần được phân vùng để có kế hoạch ứng phó sự cố phù hợp. Cụ thể:

• Vùng bảo vệ khẩn cấp (không được quy họach có dân cư – PAZ) từ 3 – 5km;
• Vùng lập kế hoạch bảo vệ khẩn cấp (có thể có dân cư nhưng phải có kế hoạch ứng phó nhằm ngăn ngừa sự chiếu xạ đối với công chúng bên ngoài cơ sở khi xảy ra sự cố – UPZ) từ 15 – 30km;
• Khoảng cách lập kế hoạch mở rộng (EPD) ở phạm vi dưới 100km;
• Khoảng cách lập kế hoạch cho hàng hóa và thực phẩm (ICPD) phạm vi dưới 300 km.

Như vậy, Quảng Ninh và một số tỉnh phía Bắc của Việt Nam thuộc khu vực EPD và ICPD trong tương quan với Nhà máy điện hạt nhân Phòng Thành, do đó, Việt Nam cần phải chuẩn bị kế hoạch ứng phó dự phòng.

Ông Vương Hữu Tấn – Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (Bộ Khoa học – Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã tham gia nhiều công ước quốc tế, trong đó có Công ước thông báo sớm sự cố hạt nhân, nghĩa là với bất kỳ sự cố hạt nhân nào, mạng lưới thông báo quốc tế sẽ cung cấp thông tin cho Việt Nam.

Về hệ thống mạng lưới quan trắc cảnh báo phóng xạ môi trường, ông Nguyễn Hào Quang – Phó Viện trưởng Viện Năng lượng Nguyên tử cho hay, bên cạnh 2 trạm quan trắc cảnh báo phóng xạ môi trường quốc gia tại Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt và Viện Khoa học kỹ thuật hạt nhân, Việt Nam đã đặt hệ thống quan trắc online tại Móng Cái, Lạng Sơn và một trạm quốc gia của Viện Khoa học quân sự (Bộ Quốc phòng) có thể quan trắc ngoài biển.

Theo Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, sắp tới, đoàn Việt Nam sẽ sang làm việc và có thể ký một thỏa thuận về an toàn bức xạ với Trung Quốc. Các chuyên gia cho rằng, cần nhanh chóng xây dựng mạng lưới quan trắc và cảnh báo phóng xạ môi trường, xác định các địa phương có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất trong trường hợp xảy ra sự cố nhà máy điện hạt nhân từ Trung Quốc.

Hải Linh

Xem thêm: