Anh Chu Kai-pong (27 tuổi) đã bị tòa án Hồng Kông kết tội “kích động nổi loạn” vì mặc áo phông có in dòng chữ “Quang phục Hồng Kông, Cách mạng thời đại”. Anh trở thành người đầu tiên bị kết án kể từ khi Luật An ninh Quốc gia mới của Hồng Kông được thông qua vào tháng 3 năm nay.

quang phuc hong kong 2880px IMGP1858 49151899666
Biểu ngữ “Quang phục Hồng Kông, Cách mạng thời đại” (Ảnh: Studio Incendo, CC BY 2.0, qua Wikimedia Commons)

AFP đưa tin, một người đàn ông Hồng Kông đã bị kết án 14 tháng tù hôm thứ Năm (ngày 19/9), vì mặc áo phông có khẩu hiệu bị tòa án Hồng Kông coi là “mang tính kích động”, trở thành người đầu tiên bị kết án theo Luật An ninh Quốc gia mới của Hồng Kông.

Anh Chu Kai-pong hôm thứ Hai đã thừa nhận “hành động với mục đích kích động”. Anh bị bắt vì mặc áo phông và đeo khẩu trang có khẩu hiệu phản đối vào ngày 12/6, đây là ngày có liên quan đến các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ lớn vào năm 2019 tại Hồng Kông.

Ngày 12/6 là một ngày đáng nhớ đối với người dân Hồng Kông. Cùng ngày, Hội đồng Lập pháp Hồng Kông tiếp tục phiên đọc thứ hai của “Dự luật Sửa đổi pháp lệnh về tội phạm bỏ trốn” (Dự luật Dẫn độ), và một số lượng lớn công dân Hồng Kông đã tự phát xuống đường biểu tình, chiếm đóng đường phố. Đây là ngày khởi động của phong trào biểu tình kéo dài nhiều tháng, còn được gọi là “Biểu tình 612”.

Anh Chu Kai-pong mặc áo có in chữ “Quang phục Hồng Kông”, trước đó tại một phiên tòa, khẩu hiệu này được cho là “có khả năng kích động chia rẽ quốc gia”.

Chánh án Victor So hôm thứ Năm cho biết, tòa án cần “phản ánh đầy đủ quan điểm của cơ quan lập pháp về mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội”. Ông Victor So nói: “Bị cáo đã lợi dụng một ngày có ý nghĩa tượng trưng, có ý đồ khôi phục lại những ý tưởng đằng sau tình trạng bất ổn”, ông Victor So đề cập đến các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ năm 2019.

Theo tòa án, anh Chu Kai-pong cho biết khẩu hiệu kêu gọi Hồng Kông trở về Anh được chọn để nhắc nhở người dân Hồng Kông về cuộc biểu tình năm 2019, khi đó khẩu hiệu này được người biểu tình sử dụng rộng rãi.

Theo Reuters, luật sư Steven Kwan, người bào chữa cho Chu Kai-pong, hôm thứ Hai cho biết không có bằng chứng nào cho thấy bất kỳ ai bị ảnh hưởng hoặc kích động bởi khẩu hiệu này trong suốt 25 phút anh Chu mặc áo phông ở nơi công cộng.

Theo AFP đưa tin, anh Chu Kai-pong từng bị kết án 3 tháng tù vì tội “kích động nổi loạn” vào tháng Một năm nay, vì mặc và mang theo quần áo và cờ có khẩu hiệu phản đối trong hành lý.

Luật An ninh Quốc gia mới

Sau đó vào tháng Ba năm nay, Hồng Kông đã thông qua Luật An ninh Quốc gia nghiêm ngặt hơn, đây là luật thứ hai sau khi Bắc Kinh đàn áp các cuộc biểu tình vào giữa năm 2020.

Vào ngày 19/3/2024, Hội đồng Lập pháp Hồng Kông do ĐCSTQ kiểm soát đã thông qua quy định an ninh mới thứ hai: “Điều lệ Duy trì và Bảo vệ An ninh Quốc gia”, bổ sung cho “Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông” năm 2020. Nó tước đi hoàn toàn những quyền tự do cơ bản còn lại của người dân Hồng Kông.

Luật sửa đổi tăng cường tội kích động nổi loạn, bao gồm kích động hận thù chống lại các lãnh đạo ĐCSTQ, và tăng mức án tù tối đa từ 2 lên 7 năm.

Luật cũng trừng phạt 5 loại tội: phản quốc, nổi loạn, phá hoại, gián điệp và can thiệp từ bên ngoài.

Mỹ bày tỏ quan ngại sâu sắc về luật này. Hôm 22/3, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết: “Luật này sẽ có tác động rộng rãi đến người dân Hồng Kông cũng như các công dân và công ty Mỹ hoạt động ở đó, đồng thời có nguy cơ làm suy yếu hơn nữa các quyền và tự do của người dân Hồng Kông. Luật có những điều khoản được xác định một cách mơ hồ về ‘kích động’, ‘bí mật nhà nước’ và qua lại với các thực thể nước ngoài, những điều này có thể được sử dụng để ngăn chặn sự bất đồng chính kiến.”

Các quan chức ĐCSTQ và Hồng Kông tuyên bố họ cần bịt những “lỗ hổng” trong hệ thống an ninh quốc gia.

AFP cho rằng tội kích động nổi loạn, được du nhập vào Hồng Kông trong thời kỳ thuộc địa của Anh, hiếm khi được áp dụng trong những năm đó và đã bị bãi bỏ khi Hồng Kông được chuyển giao cho Trung Quốc vào năm 1997. Nhưng chính quyền Hồng Kông đã khôi phục tội danh này vào năm 2020 và truy tố hơn 50 người và 4 công ty.

Các nhà phê bình, kể cả từ Mỹ và các nước phương Tây khác, tin rằng luật này sẽ chỉ làm suy yếu thêm các quyền tự do của Hồng Kông và bịt miệng những người bất đồng chính kiến.

Kể từ tháng trước đến nay, hơn 300 người đã bị bắt theo Luật An ninh Quốc gia, trong đó có 176 người bị truy tố  và 160 người bị định tội.

Trí Đạt (t/h)