Chính giới Đài Loan lạc quan về ông Ishiba nhưng chuyên gia thận trọng

Lý Giai Kỳ
•
Thứ Bảy, 28/09/2024

Kết quả bầu cử Chủ tịch của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền Nhật Bản đã được công bố hôm 27/9, cựu Tổng thư ký Shigeru Ishiba cuối cùng đã đắc cử sau 5 lần thử thách, ông sẽ trở thành thủ tướng mới của Nhật Bản. Nhìn từ góc độ Đài Loan, có phân tích cho rằng ông Ishiba vẫn tăng cường quan hệ với Đài Loan, nhưng với ý thức thận trọng trên cơ sở giữ ổn định với Trung Quốc.

Shigeru Ishiba 1 — Bầu cử của LDP Nhật Bản được tổ chức vào ngày 27/9 nhằm xác định ứng cử viên cho chức thủ tướng, ông Shigeru Ishiba đã giành chiến thắng. (Nguồn: CNA Đài Loan)

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shigeru Ishiba (67 tuổi) đã đánh bại đối thủ Sanae Takaichi ở vòng hai cuộc bầu cử Chủ tịch LDP hôm 27/9, trở thành chủ tịch thứ 28 của LDP. Dự kiến ông sẽ nhậm chức thủ tướng thứ 102 của Nhật Bản tại cuộc họp Quốc hội bất thường được triệu tập ngày 1/10. Nội các mới dự kiến sẽ nhậm chức vào cùng ngày.

Các hãng tin Nhật như Yomiuri Shimbun, Nihon Keizai Shimbun và Fuji News Network đưa tin, nhiệm kỳ chủ tịch của ông Shigeru Ishiba sẽ kéo dài 3 năm, và dự kiến kết thúc vào ngày 30/9/2027.

Hãng thông tấn trung ương Đài Loan (CNA) đưa tin, người phát ngôn Hàn Doanh (Han Ying) của Đảng Dân tiến Đài Loan (DPP) cho biết, DPP và LDP có mối quan hệ hữu nghị và sâu sắc, Tổng thống Lại Thanh Đức luôn xem trọng phát triển quan hệ giữa hai đảng, hy vọng mối quan hệ sẽ chặt chẽ hơn nữa dưới thời ông Ishiba. Bà Hàn Doanh cho hay, Tổng thống Lại Thanh Đức đã cảm ơn 9 ứng cử viên lãnh đạo của LDP vì họ luôn đảm bảo ủng hộ Đài Loan, đồng thời cũng cảm ơn Thủ tướng sắp mãn nhiệm Fumio Kishida. DPP trân trọng cảm ơn Kishida luôn nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan đối với cộng đồng quốc tế cũng như đóng góp của ông trong việc duy trì hòa bình, tự do và dân chủ toàn cầu.

Vào buổi chiều hôm 27/9, Đảng Quốc dân Đài Loan (KMT) đã ra thông cáo báo chí cho biết Chủ tịch KMT Chu Lập Luân (Zhu Lilun) gửi chúc mừng tới Ishiba, và hy vọng tình hữu nghị gần 70 năm giữa hai bên sẽ ngày càng sâu sắc và tiếp tục dưới sự lãnh đạo của ông. Ông Chu Lập Luân đề cập đến việc ông Ishiba đã đến thăm Đài Loan 2 lần trong 3 năm qua, đã gặp gỡ các thành viên của Ủy ban Trung ương Đảng và Ủy ban Lập pháp KMT. KMT và LDP có mối quan hệ lâu dài, mong phối hợp chặt chẽ để tiếp tục và làm sâu sắc thêm mối quan hệ của hai đảng.

Ông Chu Lập Luân cho hay, KMT sẽ tiếp tục chính sách đối ngoại “thân thiện với Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc”, hướng theo bảo vệ hòa bình trên eo biển Đài Loan, KMT và LDP chắc chắn sẽ có trách nhiệm thúc đẩy sự phát triển của khu vực với tất cả các đối tác. Ông giải thích đã gặp Ishiba 2 lần và cảm thấy ông có tình cảm rất sâu sắc với Đài Loan, tin rằng LDP dưới lãnh đạo của ông Ishiba sẽ tăng cường trao đổi toàn diện với KMT và tiếp tục tình hữu nghị gần 70 năm giữa hai bên.

Đảng Nhân dân Đài Loan (TPP) cũng chúc mừng ông Ishiba Shigeru được bầu làm lãnh đạo mới của LDP. TPP và LDP luôn duy trì trao đổi chặt chẽ. Chủ tịch TPP Kha Văn Triết đã gặp ông Ishiba Shigeru hồi tháng 8 năm nay, thảo luận vấn đề ngoại giao Đông Á cùng các vấn đề quân sự. TPP chỉ ra rằng Đài Loan và Nhật Bản có nguồn gốc lịch sử sâu sắc và mối quan hệ hữu nghị vững chắc, hợp tác chặt trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa đến an ninh. TPP mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác với Shigeru Ishiba và Chính phủ Đảng LDP để cùng nhau bảo vệ hòa bình và ổn định ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Ông Shigeru Ishiba được coi là người thân thiết với Đài Loan, đã nhiều lần đến thăm Đài Loan, chủ trương nỗ lực để ngăn chặn cuộc xâm lược vũ trang của Trung Quốc. Ngoài ra, hồi đại dịch COVID-19 ông đã lưu ý cộng đồng quốc tế muốn chống COVID-19 thành công phải tham khảo mô hình Đài Loan.

Giáo sư Lý Thế Huy (Li Shihui), Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đài Loan – Nhật Bản (TAJS) và là Giáo sư Quan hệ Quốc tế Đại học Chính trị Đài Loan phân tích rằng eo biển Đài Loan được coi là lợi ích chiến lược của Mỹ, quan hệ Đài Loan-Nhật Bản trong tương lai sẽ không thoái lui, nhưng liệu có thể tiến bộ hơn nữa hay không, thì cần nhìn xem bài phát biểu mới của ông Ishiba Shigeru tại Hạ viện Nhật Bản (dạng như một báo cáo phương châm hành động) có lưu ý an ninh khu vực ở eo biển Đài Loan và Đông Á không, nếu có thì có thể nhìn nhận một cách lạc quan, và đội ngũ an ninh quốc gia của Đài Loan cũng nên tích cực thiết lập kênh đối thoại và kết nối với đội ngũ của ông Ishiba Shigeru.

Ông Trần Văn Giáp (Chen Wenjia), cố vấn cấp cao tại Viện nghiên cứu chính sách quốc gia Đài Loan cho biết, quan hệ Đài Loan-Nhật Bản dự kiến sẽ phát triển ổn định thời ông Ishiba, nhưng chính sách của Nhật đối với Đài Loan có thể thận trọng hơn. Ishiba từ lâu đã ủng hộ việc tăng cường quốc phòng và ngoại giao độc lập của Nhật Bản, đồng thời tin rằng Nhật Bản nên tích cực hơn trong khu vực, nhưng do lập trường thực dụng của ông trong các vấn đề Trung Quốc, có thể ông Ishiba sẽ tìm cách tăng cường thận trọng quan hệ với Đài Loan, để vẫn duy trì quan hệ ổn định với Trung Quốc.

Giáo sư Lý Thế Huy chỉ ra, vấn đề về Đài Loan trong chính sách của nội các Nhật Bản, trước đây không nằm trong số các ưu tiên (trừ thời cố Thủ tướng Shinzo Abe). Do đó, Đài Loan phải tìm ra những vấn đề chính sách có thể củng cố tăng cường hợp tác quan hệ Đài Loan-Nhật Bản. Ông Ishiba rất coi trọng vấn đề kinh tế, theo đó Đài Loan có thể đẩy mạnh hợp tác hơn nữa với Nhật Bản trong các lĩnh vực như khoa học công nghệ.

Ông Trần Văn Giáp cũng cho rằng hợp tác kinh tế Đài Loan-Nhật Bản sẽ có thể phát triển ổn định, đặc biệt là trong các lĩnh vực như an ninh chuỗi cung ứng và đổi mới công nghệ, do ông Ishiba rất coi trọng sức mạnh kinh tế làm nền tảng cho an ninh quốc gia, vì thế một trong những trọng tâm quan trọng là phát triển hơn quan hệ kinh tế Đài Loan- Nhật Bản.