Nghị sĩ Mỹ thúc đẩy thông qua đạo luật nhân quyền, dân chủ Hồng Kông

Khủng hoảng chính trị tại Hồng Kông đã kéo dài gần ba tháng và ngày càng có nhiều chính trị gia Mỹ bày tỏ quan ngại về hướng đi của thành phố bán tự trị này. Lưỡng đảng tại Quốc hội Mỹ tuần này đang gia tăng thúc đẩy thông qua đạo luật nhân quyền và dân chủ Hồng Kông để bảo vệ người biểu tình trước nguy cơ bị chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc dùng bạo lực đàn áp.

Embed from Getty Images

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi kêu gọi quốc hội Mỹ sớm thông qua Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông.

Theo tờ Nam Hoa Tảo báo, trong tuyên bố phát đi hôm thứ Tư (4/9), Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi nói rằng bà hoan nghênh việc chính quyền Hồng Kông chính thức rút hoàn toàn dự luật dẫn độ gây tranh cãi, nhưng bà cũng thúc giục lãnh đạo thành phố này phải làm nhiều hơn nữa để đáp ứng đầy đủ “những nguyện vọng hợp pháp” của người dân Hồng Kông, trong đó có yêu cầu về quyền bầu cử phổ thông đầu phiếu và tiến hành điều tra độc lập hành vi bạo lực của cảnh sát.

Bà Pelosi cũng cho biết các thành viên Quốc hội Mỹ “mong muốn nhanh chóng đạt được bước tiến về Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông để tái khẳng định cam kết của Mỹ về dân chủ, nhân quyền và pháp quyền khi đối mặt với cuộc đàn áp của Bắc Kinh”. Dân biểu Dân chủ nói thêm rằng cả thành viên đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đều “thống nhất” ủng hộ người Hồng Kông theo đuổi nền dân chủ.

Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông do Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio đồng bảo trợ và giới thiệu ra Quốc hội Mỹ từ tháng Sáu, thời điểm sau khi bùng nổ các cuộc biểu tình quy mô lớn tại Hồng Kông.

Dự luật này bao gồm các biện pháp trừng phạt các quan chức bị phát hiện có hành vi vi phạm nhân quyền hoặc “các quyền tự do cơ bản” tại Hồng Kông và yêu cầu tổng thống Mỹ hàng năm phải đánh giá lại quy chế kinh tế đặc biệt của hòn đảo bán tự trị này.

Trao đổi với báo giới hôm thứ Tư (4/9), Thượng nghị sĩ Rubio nói rằng việc rút luật dẫn độ là “đáng hoan nghênh nhưng bước tiến chưa đủ”. Ông Rubio kêu gọi Bắc Kinh hãy “duy trì cam kết của họ về quyền tự trị của Hồng Kông và chấm dứt làm trầm trọng thêm tình hình bằng các đe dọa bạo lực”.

Ngay sau các tuyên bố của các nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ nhằm thúc đẩy thông qua đạo luật nhân quyền và dân chủ Hồng Kông, Trung Quốc đã có phản ứng gay gắt. Các nhà chức trách Trung Quốc lên tiếng yêu cầu các chính trị gia Mỹ hãy dừng “can thiệp” vào Hồng Kông.

Trong cuộc họp báo thường nhật của Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Năm (5/9), khi được hỏi về tuyên bố của bà Pelosi, phát ngôn viên Cảnh Sảng nói rằng các nhà lập pháp Mỹ nên dừng can thiệp vào công việc của Hồng Kông và hãy hủy bỏ dự luật liên quan tới thành phố này.

“Vấn đề Hồng Kông hoàn toàn là công việc nội bộ của Trung Quốc. Không thế lực nước ngoài nào có quyền can thiệp,” ông Cảnh Sảng nói.

“Chúng tôi thúc giục các chính trị gia Mỹ liên quan hãy tuân thủ luật pháp và các quy tắc quốc tế, tôn trọng chủ quyền của Trung Quốc, lập tức dừng bất kỳ hình thức can thiệp nào vào công việc của Hồng Kông, và lập tức chấm dứt xem xét dự luật liên quan tới Hồng Kông, để tránh gây tổn hại cho mối quan hệ Mỹ – Trung cũng như sự thịnh vượng và ổn định của Hồng Kông.”

Các học giả Trung Quốc cũng lên tiếng cho rằng nếu Bắc Kinh không dùng vũ lực xử lý bất ổn Hồng Kông, thì không có lý gì để Mỹ thông qua dự luật nhân quyền và dân chủ Hồng Kông.

Nam Hoa Tảo báo dẫn lời ông Shi Yinhong – giám đốc Trung tâm Hoa Kỳ học tại Đại học Nhân Dân Bắc Kinh kiêm cố vấn của chính phủ Trung Quốc nhận định: “Miễn là Trung Quốc không chuyển quân vào Hồng Kông, sẽ không có lý do cho Quốc hội Mỹ thông qua dự luật [liên quan tới Hồng Kông].”

“Mỹ đã đang sử dụng nhân quyền làm lý do để can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc, nhưng nếu vấn đề mấu chốt [không đàn áp bạo lực] không bị vi phạm, thì các nhà lập pháp Mỹ sẽ không muốn liên quan sâu vào tình hình Hồng Kông,” ông Shi Yinhong nói thêm.

Trong một diễn biến liên quan, Nam Hoa Tảo báo cho biết các quan chức cao cấp trong chính quyền Trump cũng được cho là đang thảo luận các cách thức phù hợp để trừng phạt Trung Quốc trong trường hợp Bắc Kinh đàn áp bạo lực người biểu tình Hồng Kông.

Xuân Thành

Xem thêm: