Bộ Công Thương đề xuất phạt 10-20 triệu nếu lắp điện mặt trời từ 100 kW không đăng ký

Phạm Toàn
•
Thứ Ba, 18/11/2025

Từ năm 2026, hộ dân và doanh nghiệp lắp điện mặt trời mái nhà có đấu nối lưới điện quốc gia phải thông báo/đăng ký, nếu không sẽ bị phạt từ 500 nghìn đến 20 triệu đồng tùy công suất, nhằm đảm bảo an toàn vận hành lưới điện.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam đề xuất xử phạt tổ chức, cá nhân lắp điện mặt trời mái nhà tự dùng mà không đăng ký. (Ảnh minh họa: Mariana Serdynska/shutterstock)

Bộ Công Thương vừa công bố dự thảo lần 5 Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, trong đó lần đầu tiên quy định rõ mức phạt đối với việc lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ có đấu nối vào hệ thống điện quốc gia.

Cụ thể, với hệ thống công suất đến dưới 100 kW:

Lần đầu vi phạm (không gửi thông báo hoặc thực hiện không đúng nội dung thông báo): chỉ bị phạt cảnh cáo.
Nếu tái phạm sau 10 ngày kể từ ngày bị xử phạt trước đó: phạt tiền từ 500.000 – 1 triệu đồng (công suất ≤ 20 kW); từ 2 – 3 triệu đồng (công suất > 20 kW đến dưới 100 kW).

Với hệ thống công suất từ 100 kW trở lên, mức phạt nghiêm khắc hơn, từ 10 – 20 triệu đồng đối với một trong 6 hành vi sau:

Không gửi thông báo phát triển nguồn điện hoặc lắp đặt, vận hành khi chưa có Giấy chứng nhận đăng ký phát triển nguồn điện.
Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các nội dung theo thông báo/giấy chứng nhận.
Không điều chỉnh, bổ sung giấy chứng nhận khi có thay đổi.
Không phối hợp hoặc cản trở hoạt động phát triển nguồn điện; không hướng dẫn kỹ thuật lắp đặt, đấu nối an toàn.
Mua sản lượng điện dư không đúng đối tượng hoặc vượt tỷ lệ cho phép.
Không tuân thủ lệnh điều độ khi phát điện dư lên lưới (trừ trường hợp mất an toàn); không trang bị thiết bị kết nối giám sát, điều khiển.

Ngoài phạt tiền, người vi phạm còn bị buộc khắc phục hậu quả, thậm chí buộc tháo dỡ công trình nếu không chấp hành.

Trường hợp không tháo dỡ hoặc kéo dài thời hạn tháo dỡ nhà máy điện gió, điện mặt trời khi bị yêu cầu: phạt 80 – 100 triệu đồng.

Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực điện lực là 100 triệu đồng đối với cá nhân và 200 triệu đồng đối với tổ chức.

Theo Bộ Công Thương và EVN, việc yêu cầu thông báo/đăng ký không phải thủ tục “xin – cho” mà nhằm giúp ngành điện nắm được công suất thực tế lắp đặt, từ đó điều độ hợp lý, tránh tình trạng mất cân bằng phụ tải khi trời nắng nhiều hoặc đột ngột mất nắng.

Hiện dự thảo đang trong giai đoạn lấy ý kiến, dự kiến áp dụng từ năm 2026 khi các Nghị định 57/2025 và 58/2025 (cơ chế điện mặt trời mái nhà mới) có hiệu lực.

Phạm Toàn