Phải tự chủ tài chính khi nguồn thu giảm sâu khiến nhiều cơ sở y tế, đặc biệt là tuyến huyện ở Quảng Nam gặp khó khăn. Các trung tâm y tế này còn luôn trong cảnh thiếu hụt nhân lực.

quang nam nhieu co so y te xin dung tu chu tai chinh
Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Quảng Nam được giao tự chủ tài chính ở mức 78,9%, nhưng thời gian qua liên tục hụt thu, dẫn đến nợ lương người lao động. (Ảnh: Nguyễn Văn Dũng/Google-Maps)

Khó khăn bủa vây y tế cơ sở

Ngày 25/8, nói với báo Lao động, đại diện Trung tâm y tế (TTYT) huyện Thăng Bình cho hay số lượt bệnh nhân đến khám và điều trị tại đơn vị này giảm sâu. Từ năm 2021 đến nay, cơ quan này chỉ tập trung chi trả lương, đảm bảo mức thu nhập cơ bản cho người lao động, còn các khoản chi khác theo chế độ, chưa chi trả kịp.

Tương tự, Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Quảng Nam được giao tự chủ tài chính ở mức 78,9%, nhưng thời gian qua liên tục hụt thu, dẫn đến nợ lương người lao động.

Số lượt bệnh nhân đến khám và điều trị tại bệnh viện này trong 6 tháng đầu năm 2024 chỉ có 556 lượt, giảm sâu so với cùng kỳ năm 2023 (2.983 lượt). Đơn vị đã đề nghị tỉnh xem xét phê duyệt giảm mức độ tự chủ cho phù hợp với tình hình thực tế.

Giai đoạn 2023 – 2025, UBND tỉnh Quảng Nam giao quyền tự chủ tài chính cho 32 cơ quan y tế công lập.

Trong đó, số đơn vị tự đảm bảo chi thường xuyên là 9 cơ sở (nhóm 2), 21 cơ sở tự đảm bảo một phần chi thường xuyên (nhóm 3) và 2 đơn vị do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên.

Điều này được cho là nhằm giúp các cơ sở y tế công linh hoạt trong tài chính, tăng tính cạnh tranh. Tuy nhiên, nhiều đơn vị đang chật vật xoay sở, bởi thu không đủ bù chi, dẫn đến khó giữ chân người giỏi, lượng bệnh nhân giảm sút.

Nhiều TTYT khác ở miền núi đề xuất được điều chỉnh sang mức độ tự chủ nhóm 4, thậm chí đề nghị bãi bỏ thực hiện phương án tự chủ tài chính.

Đại diện TTYT huyện Nam Giang cho rằng miền núi đặc thù đồng bào dân tộc thiểu số, trong khi chính sách hỗ trợ kinh phí cho bệnh nhân nghèo đã không còn, dẫn đến lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh èo uột.

Nhất là từ khi thông tuyến khám chữa bệnh BHYT có hiệu lực năm 2021, từ chỗ là đơn vị y tế ban đầu được người dân lựa chọn, đơn vị này không thể cạnh tranh với các bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh, cũng như các cơ sở tư nhân.

Tại buổi làm việc với ngành y tế mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng đã yêu cầu Sở Y tế khảo sát về tình trạng tự chủ tài chính đã giao cho các đơn vị, báo cáo tỉnh để có hướng giải quyết thích hợp, không thể để y tế, nhất là ở miền núi đã khó lại càng khó hơn.

Thiếu hụt bác sĩ

Năm 2014, Quảng Nam ban hành chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao ngành y tế với việc thu hút bác sĩ, bác sĩ có trình độ sau đại học về làm việc tại các cơ sở y tế công lập thuộc tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2013 – 2015. Từ đó đến nay chưa có chính sách bổ sung, thay thế, theo báo Quảng Nam.

Ông Đinh Hữu Long – Giám đốc TTYT huyện Quế Sơn cho biết khi phân công nhiệm vụ khám chữa bệnh với cơ quan bảo hiểm xã hội (theo Nghị định 146/52021/NĐ-CP) thì gặp vướng mắc, chỉ được thực hiện chuyên khoa đã được cấp giấy phép hành nghề, trong khi nhân lực ngành y đang thiếu hụt trầm trọng, đơn vị không đủ nhân lực để bố trí đủ các chuyên khoa.

“Nhiều năm qua, tại TTYT Quế Sơn hầu như các bác sĩ trẻ sau khi tốt nghiệp không đăng ký thi tuyển vào làm việc. Trong khi số cán bộ cũ tại đơn vị đã lớn tuổi.

Chỉ cuối năm 2024 và năm 2025 nhiều cán bộ sẽ đến tuổi nghỉ hưu, do đó trong thời gian đến sẽ không có bác sĩ để thay thế đảm nhiệm chức năng này”, ông Long chia sẻ.

Đây cũng là thực trạng của hầu hết TTYT khi nhiều năm nay.

Báo cáo của Sở Y tế cho biết nhân lực hiện có của ngành là 6.273 người. Trong đó, bác sĩ có 1.125 người (đạt 7,5 bác sĩ/vạn dân), dược sĩ 440 người (đạt 2,93 dược sĩ/vạn dân)…

Khánh Vy (t/h)