Mỹ dự kiến cấp khoản vay 120 triệu USD cho dự án đất hiếm tại Greenland

Hoa Kỳ dự kiến sẽ cấp khoản vay hỗ trợ cho dự án khai thác đất hiếm Tanbreez tại Greenland, nhằm tăng cường khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng trong nước và đối phó với sự kiểm soát thị trường đất hiếm của Trung Quốc.

Tập đoàn Critical Metals Corp có trụ sở tại New York đã nhận được thư bày tỏ ý định cấp vốn từ Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Hoa Kỳ (EXIM), với nội dung cho vay tối đa 120 triệu USD để phát triển dự án khai thác đất hiếm Tanbreez tại Greenland.

EXIM là cơ quan tín dụng xuất khẩu chính thức của chính phủ Mỹ. Nếu được phê duyệt, đây sẽ là khoản đầu tư đầu tiên của chính quyền Trump vào ngành khai khoáng ở nước ngoài, với mục tiêu giảm sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào đất hiếm từ Trung Quốc.

Theo nội dung thư được Reuters tiết lộ vào Chủ nhật (ngày 15/6), EXIM nêu rõ rằng khoản vay này nhằm hỗ trợ các công ty cạnh tranh với Trung Quốc. Nếu được phê duyệt, thời hạn trả nợ có thể lên đến 15 năm, dài hơn nhiều so với vay vốn tư nhân.

EXIM nhấn mạnh rằng dự án cần có cấu trúc tài chính lành mạnh, có nhà đầu tư chiến lược cung cấp đủ vốn cổ phần thì mới đủ điều kiện nhận được khoản vay.

Trung Quốc thống trị nguồn cung đất hiếm khiến phương Tây lo ngại

Đất hiếm là nguyên liệu quan trọng để sản xuất nam châm vĩnh cửu, được sử dụng rộng rãi trong xe điện, hệ thống tên lửa và các ngành công nghệ cao khác, có vai trò then chốt đối với an ninh quốc gia và chuỗi cung ứng của Mỹ.

Báo cáo cho biết chính quyền Trump muốn nắm bắt tốt hơn nguồn tài nguyên khoáng sản và giảm sự phụ thuộc vào nước thống trị thị trường Trung Quốc.

Tháng Tư năm nay, Trung Quốc tuyên bố hạn chế xuất khẩu đất hiếm giữa lúc căng thẳng thương mại Mỹ – Trung. Dù hai nước đã đạt thỏa thuận đình chiến vào đầu tháng Sáu, sự kiểm soát của Trung Quốc vẫn khiến phương Tây lo ngại và thúc đẩy cuộc đua toàn cầu tìm nguồn cung thay thế.

Tổng chi phí của dự án Tanbreez dự kiến là 290 triệu USD. Khoản vay tối đa 120 triệu USD từ EXIM sẽ dùng cho công tác kỹ thuật và xây dựng ban đầu, với mục tiêu bắt đầu sản xuất thử vào năm 2026.

Khi đi vào hoạt động đầy đủ, mỏ dự kiến có thể sản xuất khoảng 85.000 tấn tinh quặng đất hiếm mỗi năm, cùng với hai loại kim loại hiếm khác.

Đầu năm nay, Critical Metals cho biết đã bắt đầu đàm phán cung cấp với các đối tác như nhà thầu quốc phòng Lockheed Martin.

Cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung về đất hiếm tại Greenland

Khoản vay này cũng cho thấy giá trị chiến lược của Greenland trong địa chính trị. Đầu năm nay Tổng thống Trump từng nhiều lần đề cập khả năng mua lại hòn đảo tự trị thuộc Đan Mạch này, dù đề xuất đã nhiều lần bị bác bỏ.

Tuy nhiên, ngay từ thời chính quyền Biden, Nhà Trắng đã rất quan tâm đến dự án Tanbreez. Các quan chức khi đó đã thuyết phục thành công chủ sở hữu ban đầu của mỏ không bán cho nhà đầu tư Trung Quốc, mà chuyển nhượng cho Critical Metals.

Theo báo cáo, vào tháng 11/2024, các quan chức chính quyền Biden vẫn còn vận động kêu gọi đầu tư tư nhân vào ngành khai khoáng tại Nuuk (thủ phủ Greenland). Sau khi chính quyền Trump lên nắm quyền, Phó Tổng thống JD Vance cũng đến thăm Greenland vào tháng Ba để tiếp tục mối quan tâm này.

Giám đốc điều hành công ty tư nhân Tanbreez Mining Greg Barnes cho biết, các quan chức chính quyền Mỹ đã đến thăm dự án ở miền nam Greenland 2 lần trong năm 2024.

Ông cho biết họ đang gửi thông điệp tới công ty, vốn đang thiếu tiền mặt, rằng việc bán một mỏ lớn cho một người mua có liên hệ với Bắc kinh là điều không nên. Doanh nhân này không tiết lộ ông đã gặp quan chức nào hay nêu tên các công ty Trung Quốc để đưa ra đề xuất.

Cuối cùng, ông Barnes đã bán Tanbreez cho Critical Metals có trụ sở tại New York trong một thỏa thuận sẽ hoàn tất vào cuối năm 2025. Giám đốc điều hành Tony Sage của Critical Metals xác nhận với Reuters rằng: “Có rất nhiều áp lực ngăn cản việc bán hàng sang Trung Quốc”.

Người mua cho biết, công ty Greenlandic đã đồng ý nhận 5 triệu USD tiền mặt và 211 triệu USD cổ phiếu của Critical Metals, ít hơn nhiều so với những gì các công ty Trung Quốc đã đưa ra.

Đáng chú ý là cổ đông lớn thứ 10 của Critical Metals là công ty dịch vụ tài chính Cantor Fitzgerald, nơi cựu giám đốc điều hành Howard Lutnick của công ty này hiện đang giữ chức Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ trong nội các của ông Trump.

Giám đốc điều hành Critical Metals, ông Tony Sage, tiết lộ với Reuters rằng ông chưa từng gặp hay trò chuyện với ông Lutnick, nhưng thừa nhận rằng việc Cantor Fitzgerald đầu tư là một yếu tố tích cực lớn.

Thách thức xử lý và vấn đề chế biến

Dù khoản vay tiềm năng sẽ giúp thúc đẩy tiến độ dự án, Critical Metals vẫn phải vượt qua những thách thức lớn trong khâu chế biến, bao gồm xây dựng nhà máy tinh luyện hoặc tìm kiếm cơ sở có công suất dự phòng.

Công ty cho biết họ đặt mục tiêu tinh chế đất hiếm ngay tại Mỹ, và khoản hỗ trợ từ EXIM sẽ giúp hiện thực hóa kế hoạch này.

Theo báo cáo, năm ngoái công ty đã nộp đơn xin hỗ trợ từ Bộ Quốc phòng Mỹ để xây dựng cơ sở chế biến trong nước, nhưng quy trình thẩm định đã bị đình trệ trước khi chính quyền Trump nhậm chức vào tháng Một năm nay.

Nhằm đáp ứng yêu cầu vốn đối ứng cho khoản vay, công ty cũng đang xem xét ký hợp đồng cung cấp, cơ chế chia sẻ lợi nhuận và tìm kiếm các kênh tài trợ khác từ Chính phủ Mỹ.

Xem thêm

Một tổ chức nhận hỗ trợ từ ĐCSTQ kiểm soát 2 mỏ đất hiếm mới ở Myanmar - Reuters

Một nhóm dân quân được Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hậu thuẫn đang bảo vệ một mỏ đất hiếm mới ở miền đông Myanmar.