TP.HCM: Từ 2026, chỉ xe điện mới được chạy xe công nghệ và giao hàng

Minh Long
•
Thứ Năm, 17/07/2025

Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM đề xuất chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện cho tài xế công nghệ và giao hàng, bắt đầu từ năm 2026, với mục tiêu hoàn tất vào tháng 12/2029 để giảm khí thải và cải thiện chất lượng không khí.

tp hcm tu 2026 chi xe dien moi duoc chay xe cong nghe va giao hang — Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM đề xuất chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện cho tài xế công nghệ và giao hàng, bắt đầu từ năm 2026. (Ảnh minh họa: Rocky Siahaija/shutterstock)

Ngày 17/7, Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) cho biết đã hoàn thiện dự thảo đề án chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM.

Đề án do Sở Xây dựng chủ trì, nhằm giảm hoàn toàn khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này vào tháng 12/2029, góp phần xây dựng môi trường đô thị xanh và bền vững.

Đề án đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện, với lộ trình chia thành bốn giai đoạn.

Giai đoạn 1 (từ nay đến tháng 12/2026) sẽ chuyển đổi 30% (120.000 xe). Giai đoạn 2 (đến tháng 12/2027) đạt 50% (200.000 xe). Giai đoạn 3 (đến tháng 12/2028) đạt 80% (320.000 xe). Giai đoạn 4 (đến tháng 12/2029) hoàn tất 100% (400.000 xe).

Tuy nhiên, một số ý kiến đề xuất rút ngắn thời gian, hoàn thành toàn bộ vào năm 2028.

Từ tháng 1/2026, TP.HCM dự kiến ngừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng tham gia dịch vụ công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đã đăng ký trước thời điểm này vẫn được hoạt động nhưng cần lập kế hoạch chuyển đổi.

Từ tháng 1/2027, xe xăng sẽ bị hạn chế hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp, như huyện Cần Giờ và Côn Đảo.

Đến tháng 1/2028, TP.HCM sẽ siết chặt kiểm soát khí thải, cấm xe xăng tại các khu vực thí điểm.

Từ tháng 12/2029, xe xăng sẽ bị cấm hoàn toàn trong dịch vụ công nghệ và giao hàng.

Theo ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (HIDS), xe máy công nghệ có tần suất di chuyển cao, khoảng 80–120 km mỗi ngày, gây phát thải khí nhà kính và bụi mịn nhiều hơn xe cá nhân. Chuyển đổi sang xe điện giúp giảm tới 750 tấn CO2 trong 5 năm, đồng thời giảm khí CO, HC, và bụi mịn PM2.5, cải thiện chất lượng không khí.

Một xe điện chỉ tốn 3.000–5.000 đồng mỗi lần sạc, đủ di chuyển 50–80 km, thấp hơn nhiều so với chi phí xăng. Tài xế có thể tiết kiệm 300.000–400.000 đồng mỗi tháng, tương đương gần 5 triệu đồng mỗi năm, hoặc theo một số ước tính, lên đến 1–1,3 triệu đồng mỗi tháng.

Để hỗ trợ tài xế, TP.HCM đề xuất nhiều chính sách ưu đãi từ năm 2026 đến 2029, bao gồm miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số, và thuế VAT cho xe điện 2 bánh. Các khoản vay mua xe và pin dự phòng sẽ có lãi suất ưu đãi, thấp hơn thị trường (tối thiểu 2% trong hai năm đầu), thời hạn linh hoạt 24–30 tháng, với quy trình xét duyệt số hóa. Chính quyền, hội đoàn, hoặc nghiệp đoàn tài xế sẽ bảo lãnh tín dụng, kết hợp trích nợ tự động để giảm rủi ro. Tài xế khó khăn và cận nghèo sẽ nhận hỗ trợ ngân sách, voucher, và chiết khấu mua xe hoặc pin.

Doanh nghiệp công nghệ như Grab, Be được khuyến khích tham gia bằng cách quảng bá lợi ích xe điện, cộng thưởng 500–1.000 đồng mỗi chuyến xe điện, và khuyến khích khách hàng chọn dịch vụ thân thiện môi trường. Tài xế ngoại tỉnh hoạt động tại TP.HCM cũng được áp dụng các chính sách tương tự. Thách thức lớn là chi phí mua xe điện cao, hạ tầng sạc còn hạn chế, và thời gian sạc lâu hơn đổ xăng.

Hiện TP.HCM có khoảng 50 điểm đổi pin, và một tổ liên ngành gồm Sở Xây dựng, ngành điện, và lực lượng phòng cháy chữa cháy đang khảo sát để xây dựng bản đồ trạm sạc tại chung cư, tòa nhà, và nhà trọ.

TP.HCM cũng đề xuất Trung ương phân cấp để triển khai hiệu quả, sử dụng nguồn thu tín chỉ carbon để bù đắp chi phí hỗ trợ.

Tính đến tháng 6/2025, TP.HCM quản lý hơn 9,6 triệu phương tiện, gồm hơn 1 triệu ô tô và gần 8,6 triệu xe máy, tăng 3% so với năm trước. Khí CO và HC từ xe máy chiếm 90% tổng phát thải từ phương tiện cơ giới, gây áp lực lớn lên môi trường đô thị.

Đề án này là một phần của chương trình kiểm soát khí thải, tiếp nối việc chuyển đổi xe buýt sang năng lượng xanh, hướng tới mục tiêu toàn bộ phương tiện công cộng sử dụng năng lượng sạch vào năm 2030.