Nhà hàng nổi Jumbo chìm xuống Biển Đông báo hiệu Hồng Kông mất tự do

Lý Ngôn
•
Thứ Tư, 22/06/2022

Năm 2006, khi lần đầu tiên bước lên Nhà hàng Nổi Jumbo ở Hồng Kông, Lê Vấn Lạc (Oscar Lai) mới 12 tuổi. Trong gần nửa thế kỷ hoàng kim, nhà hàng này từng phục vụ Nữ hoàng Anh, Tổng thống Mỹ và các ngôi sao Hollywood. Con tàu này từng là biểu tượng cho nền văn hóa ẩm thực của Hồng Kông. Tuy nhiên, khi bị chìm xuống Biển Đông, tất cả những điều này đã trở thành quá khứ, giống như nền dân chủ và tự do mà Hồng Kông từng có.

Nhà hàng Nổi Jumbo Hồng Kông 32 scaled — Nhà hàng Nổi Jumbo mang tính biểu tượng cho Hồng Kông đã bị chìm tại biển Đông. (Ảnh chụp màn hình video)

Lê Vấn Lạc, 27 tuổi, từng đấu tranh cho dân chủ với nhà hoạt động kỳ cựu Hoàng Chi Phong (Joshua Wong). Anh đã tưởng niệm vụ lật thuyền bi thảm của tàu Jumbo, một nạn nhân khác của chính sách Zero COVID cực đoan của chính quyền.

Tuần trước, giấy phép hàng hải của nhà hàng này đã hết hạn và nó được kéo ra khỏi Hồng Kông bằng một tàu kéo. Cư dân đã đổ xô đến để chụp ảnh lưu niệm. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, tin tức về vụ lật tàu Jumbo đã xuất hiện.

Nhà hàng Nổi Jumbo Hồng Kông 2 scaled — Nhà hàng Nổi Jumbo mang tính biểu tượng cho Hồng Kông đã bị chìm tại biển Đông. (Ảnh chụp màn hình video)

Lê Vấn Lạc nói với Financial Times rằng điều này đại diện cho sự kết thúc của một kỷ nguyên tươi đẹp ở Hồng Kông.

Tối thứ Hai (21/6), nhà điều hành Aberdeen Restaurant Enterprises cho biết, Tàu Jumbo đã được kéo qua Biển Đông vào cuối tuần, để đến một ngôi nhà mới bí mật. Con tàu bị lật sau khi gặp “điều kiện bất lợi” gần quần đảo Hoàng Sa.

Cuối cùng, Tàu Jumbo đã bị chìm. Việc trục vớt con tàu sẽ rất khó khăn do độ sâu mực nước tại nơi xảy ra sự cố vượt quá 1.000m.

“Đối với nhiều người Hồng Kông, đây là một mất mát to lớn, một phần ký ức chung của họ đã bị cắt đứt”, Lê Vấn Lạc nói với Financial Times về đám cưới của cha mẹ anh trên tàu Jumbo nhiều thập kỷ trước.

Nhà hàng Nổi Jumbo Hồng Kông scaled — Nhà hàng Nổi Jumbo mang tính biểu tượng cho Hồng Kông đã bị chìm tại biển Đông. (Ảnh chụp màn hình video)

Đó là một con tàu 3 tầng, từng là nhà hàng nổi lớn nhất thế giới. Sau khi ông trùm sòng bạc Ma Cao Hà Hồng Sân (Stanley Ho) mở cửa nhà hàng vào năm 1976, cung điện nước này đã thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới.

Mặt tiền xa hoa được thiết kế theo phong cách đế chế, ánh đèn neon chói lọi, những bức tranh khổ lớn ở cầu thang, cùng hoa văn sặc sỡ lấy cảm hứng từ Trung Quốc, còn có ngai vàng ở phòng ăn. Vậy nên, con tàu còn là biểu tượng văn hóa ẩm thực của Hồng Kông.

Nhà hàng hải sản Jumbo và nhà hàng nổi chị em của mình – Nhà hàng hải sản Tai Pak (cũng đã đóng cửa), đã phục vụ hơn 30 triệu khách hàng trong 4 thập kỷ qua.

Trong thời kỳ hoàng kim, Tàu Vương quốc Jumbo là địa điểm của nhiều phim trường Hồng Kông và quốc tế. Đây cũng là nơi thường xuyên đón những người nổi tiếng đến thăm, như Nữ hoàng Elizabeth II, Tổng thống thứ 39 của Hoa Kỳ Jimmy Carter và tài tử Hollywood Tom Cruise (Tom Cruise).

Vụ đắm tàu Jumbo báo hiệu Hồng Kông mất tự do?

Tuy nhiên, Aberdeen cho biết Jumbo đã ghi nhận khoản lỗ lũy kế 100 triệu đô la Hồng Kông (gần 13 triệu USD) kể từ năm 2013. Sau đó, nhà hàng này đã ngừng hoạt động vào tháng 3/2020 do chính quyền Hồng Kông thực hiện chính sách Zero COVID, khách du lịch biến mất khỏi thành phố và cư dân địa phương không thể lên tàu theo các quy định về giãn cách xã hội.

Lê Vấn Lạc và nhiều người dùng mạng xã hội đã than thở về những nỗ lực mờ nhạt để cứu con tàu trong bối cảnh xã hội dân sự Hồng Kông đang sụp đổ. Các nhà hoạt động từ các nhóm nhân quyền và nhiều nghị sĩ phe đối lập đã bị bỏ tù hoặc phải trốn khỏi thành phố vì Đạo luật An ninh Quốc gia sâu rộng mà Bắc Kinh áp đặt ở Hồng Kông vào năm 2020.

Ngay cả trước khi Jumbo đắm tàu, các họa sĩ hoạt hình Hồng Kông như Ah To cũng từng chỉ ra rằng sự sụp đổ của con tàu tượng trưng cho việc Hồng Kông mất tự do về chính trị và độc lập tư pháp sau các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ vào năm 2019.

Trưởng đặc khu Hồng Kông, bà Carrie Lam, từ chối sử dụng công quỹ để giải cứu công ty tư nhân này, và nói rằng không cần phải “gượng ép thông qua một kế hoạch không khả thi”.

Aberdeen cho biết, bà Carrie Lam từng thúc đẩy việc quyên tặng Nhà hàng Jumbo cho dự án Công viên Đại dương phi lợi nhuận của Hồng Kông, nhưng cũng “không mang lại hiệu quả như mong muốn”. Nhóm công viên giải trí này cho biết họ không thể tìm được cơ quan bên thứ 3 phù hợp để vận hành Jumbo.

Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự việc như vậy. Năm 2008, chính quyền địa phương đã phá bỏ Bến tàu Queen (Queen’s Pier) ở quận trung tâm, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của các nhà hoạt động. Khi đó bà Carrie Lam là Bộ trưởng Bộ Phát triển, hứa sẽ lắp ráp lại cầu cảng ở nơi khác. Nhưng 14 năm sau, lời hứa này vẫn chưa được thực hiện.

Phyllis, một cư dân Hồng Kông ở độ tuổi 40, cho biết cô đang “không màng tất cả” cố gắng tìm cách thúc đẩy chính quyền cứu tàu Jumbo. Nhưng cô cảm thấy ngày càng có nhiều hạn chế về cách mọi người có thể bày tỏ ý kiến của mình với những người nắm quyền.

“Nếu xã hội dân sự của Hồng Kông không sụp đổ, các nghị sĩ và chính trị gia sẽ tích cực thúc đẩy việc [cứu tàu Jumbo], và người dân có thể đã phản đối trước số phận của nó,” cô nói.

Đối với nhiều người, thật khó để không đánh đồng kết thúc bi thảm của Jumbo với giấc mơ dân chủ bị đảo lộn và số phận của Hồng Kông. Đảng cộng sản Trung Quốc kiên quyết thực hiện chính sách Zero COVID khiến Hồng Kông hiện vẫn đang bị hạn chế rộng rãi sau vài năm bất ổn chính trị, phần lớn vẫn bị cô lập với phần còn lại của thế giới.