TQ: Ngành công nghiệp hỗ trợ giấc ngủ bùng nổ khi tỷ lệ thanh niên bị mất ngủ tăng cao

Mới đây, Tập đoàn Dược phẩm Simcere của Trung Quốc công bố loại thuốc chống mất ngủ thế hệ mới đã chính thức ra mắt. Tuy nhiên, phía sau bước tiến này lại ẩn chứa một hiện tượng xã hội đáng lo ngại: Một mặt, ngành công nghiệp giấc ngủ trị giá hơn 500 tỷ nhân dân tệ (khoảng 70 tỷ USD) đang không ngừng mở rộng; mặt khác, ngày càng nhiều thanh niên rơi vào tình trạng mất ngủ nghiêm trọng, trở thành vấn đề xã hội được chú ý.

Gần một nửa người trưởng thành có rối loạn giấc ngủ – Thuốc mới mang lại “hy vọng về giấc ngủ ngon”?

Ngày 4/9, loại thuốc Daridorexant (tên thương mại: Quviviq), được Simcere giới thiệu, đã ra mắt lần đầu tiên trên nền tảng AliHealth tại Trung Quốc.

Ngày 25/8, Simcere cho biết kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III tại Trung Quốc cho thấy Daridorexant có hiệu quả rõ rệt trong việc duy trì giấc ngủ, rút ngắn thời gian đi vào giấc ngủ và kéo dài thời lượng ngủ, đồng thời giảm đáng kể tình trạng buồn ngủ vào sáng hôm sau. Nó được coi là hy vọng điều trị mới cho hàng trăm triệu người mất ngủ ở Trung Quốc.

Daridorexant là thuốc gốc của Thụy Sĩ. Năm 2022, Simcere ký thỏa thuận với công ty Idorsia của Thụy Sĩ để được độc quyền phát triển và thương mại hóa tại khu vực Đại Trung Hoa. Ngày 17/6/2025, thuốc được Cục Quản lý Dược phẩm Quốc gia Trung Quốc phê duyệt lưu hành.

Theo báo cáo nghiên cứu giấc ngủ Trung Quốc năm 2025, tỷ lệ người từ 18 tuổi trở lên gặp rắc rối về giấc ngủ đạt 48,5%, gần một nửa người trưởng thành chịu ảnh hưởng. Trong đó, nữ giới chiếm 51,1%, nam giới 45,9%, nghĩa là có hàng trăm triệu người Trung Quốc trưởng thành đang đối mặt với rối loạn giấc ngủ.

Mất ngủ trẻ hóa – Tỷ lệ lên đến 71,95%

Khác với quan niệm truyền thống rằng mất ngủ chủ yếu xảy ra ở người cao tuổi, hiện nay vấn đề này đang ngày càng trẻ hóa.

Ví dụ, báo cáo điện não đồ của cô Chu, một phụ nữ chưa đến 30 tuổi ở Trùng Khánh cho thấy tổng thời gian ngủ 7 giờ, trong đó giấc ngủ nông chiếm 90%, giấc ngủ sâu chỉ 6 phút. Cô run rẩy khi cầm bản báo cáo.

Tại Thâm Quyến, một thanh niên họ Đỗ 26 tuổi chia sẻ rằng đây đã là lần thứ 15 trong tháng anh thức trắng đêm: “Không phải không muốn ngủ, mà là não không dừng lại được.”

Những trường hợp như vậy xuất hiện thường xuyên tại Thượng Hải, Bắc Kinh, Thành Đô. Dữ liệu lâm sàng của Bệnh viện Nhân dân số 1 Thành Đô cho thấy số bệnh nhân dưới 30 tuổi đến khám vì rối loạn giấc ngủ đã tăng 20% so với năm trước.

“Báo cáo Khảo sát Sức khỏe Giấc ngủ Trung Quốc năm 2025” chỉ ra rằng 65,91% người được khảo sát từng gặp rắc rối về giấc ngủ; trong nhóm 35–44 tuổi, tỷ lệ này lên tới 71,95%. Trong các thế hệ 9x, 2000, gần 70% người từng trải qua mất ngủ. Đặc biệt là hiện tượng “chủ động thức khuya” rất phổ biến, hơn 30% thanh niên nói rằng họ “không nỡ ngủ” vì coi ban đêm là khoảng thời gian duy nhất của riêng mình.

Có dữ liệu cho thấy 70% thanh niên 9x, 2000 phải dựa vào thuốc hỗ trợ mới ngủ được. Đằng sau khó khăn này là một ngành công nghiệp đang bùng nổ – “kinh tế giấc ngủ”.

Ngành công nghiệp hỗ trợ giấc ngủ bùng nổ nhưng hỗn loạn

Theo báo cáo, quy mô ngành công nghiệp giấc ngủ ở Trung Quốc đã tăng từ 261,6 tỷ nhân dân tệ (khoảng 36,6 tỷ USD) năm 2016 lên gần 500 tỷ nhân dân tệ (khoảng 70 tỷ USD) năm 2023. Dự đoán đến năm 2027 sẽ đạt 658,68 tỷ tệ (khoảng 92,2 tỷ USD), và đến năm 2030 có thể vượt ngưỡng 1.000 tỷ tệ (khoảng 140 tỷ USD).

Trên các sàn thương mại điện tử, sản phẩm melatonin là động lực chính. Quý I/2025, doanh số melatonin trên Vipshop tăng 30% so với cùng kỳ. Tmall Health cho biết mỗi ngày có hơn 10.000 lượt tìm kiếm “melatonin”, trong đó nhóm tuổi 18–29 chiếm hơn 30%.

Hema còn tung ra sản phẩm “Sữa chúc ngủ ngon” với hơn 50.000 đơn hàng chỉ trong một tháng, mỗi chai chứa 12.500mg melatonin, trở thành “hàng hot” trên mạng.

Ngoài thực phẩm chức năng truyền thống, các thiết bị giấc ngủ thông minh như vòng tay, robot hỗ trợ ngủ, rèm cản sáng thông minh, đệm massage điều chỉnh… cũng lần lượt ra đời.

Tuy nhiên, phía sau sự phồn vinh là hàng loạt vấn đề: Nhiều sản phẩm chưa được kiểm chứng khoa học, quảng cáo thổi phồng; melatonin dạng kẹo, xịt có liều lượng không chuẩn, tiềm ẩn nguy cơ lạm dụng; dịch vụ trực tuyến như “người ru ngủ”, “chuyên gia hỗ trợ ngủ” thiếu đào tạo chuyên môn, thu phí từ vài chục đến vài trăm tệ nhưng hiệu quả không rõ rệt.

Nguyên nhân mất ngủ: Áp lực chồng chất

Mất ngủ không chỉ là vấn đề sức khỏe cá nhân mà còn phản ánh áp lực xã hội. Chứng mất ngủ của người trẻ không bao giờ là “sự giả tạo”, mà là kết quả tất yếu của nhiều áp lực.

Áp lực công việc là nguyên nhân hàng đầu: Báo cáo, làm tài liệu, làm PPT, chịu mắng mỏ từ cấp trên… tạo ra căng thẳng và lo âu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ.

Một nhân viên bán hàng tại công ty quỹ cho biết, nhiều khi phải làm PPT đến 1 giờ sáng, nhắm mắt vẫn nghĩ đến công việc, lo sợ sai số liệu, khiến càng lo thì càng khó ngủ.

Ngoài ra còn áp lực từ gánh nặng tài chính (nhà, xe), hôn nhân, tình cảm… khiến việc ngủ càng khó khăn.

Nguyên nhân thứ hai đến từ nhịp sống – thói quen “chủ động thức khuya”. Sự phổ biến của smartphone và video ngắn khiến nhiều người thức khuya xem phim, lướt mạng mà không nhận ra đã quá khuya.

Nguyên nhân thứ ba là do ít vận động, ngồi lâu, cơ thể trong trạng thái “bán khỏe mạnh”, làm giảm chất lượng giấc ngủ.

Trong khi đó, kinh tế giấc ngủ lại thúc đẩy tiêu dùng, khiến người trẻ thêm lo lắng. Có người mua thiết bị hỗ trợ ngủ nhưng lại thấy mất ngủ trầm trọng hơn.

“Một giấc ngủ ngon” – từ tự nhiên thành xa xỉ

Đây không chỉ là sự thay đổi trong thói quen sống cá nhân của giới trẻ mà còn là hình ảnh thu nhỏ của sự mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống trong quá trình phát triển xã hội.

Khi các vấn đề về giấc ngủ trở thành mối quan tâm chung của thế hệ trẻ, thì đó không còn là vấn đề sức khỏe cá nhân nữa mà là vấn đề chung đáng được toàn xã hội quan tâm.

Ngủ là nhu cầu cơ bản, nhưng quan trọng hơn cả là phải quay lại quy luật tự nhiên: Mặt trời lặn thì nghỉ ngơi.