9 quan niệm sai lầm về dinh dưỡng
- Thanh Long
- •
Khi chuyên ngành dinh dưỡng ngày càng phát triển, nhiều quan niệm ăn uống từng được coi là “chân lý” đã dần bộc lộ những thiếu sót. Không ít lời khuyên về dinh dưỡng xuất phát từ kinh nghiệm cá nhân, mạng xã hội hay các “chuyên gia” tự phong, nhưng lại thiếu cơ sở vững chắc.
Tiến sĩ Dana Hunnes, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng tại Trung tâm Y tế Ronald Reagan UCLA (Mỹ), cho biết: “Dinh dưỡng là lĩnh vực nghiên cứu rất khó vì thực phẩm không chỉ đơn thuần là chất nuôi sống cơ thể mà còn mang giá trị văn hóa, cảm xúc. Chúng ta không phải chuột thí nghiệm để có thể kiểm soát chế độ ăn trong thời gian dài, nên việc rút ra kết luận cần nhiều thời gian”.
Chính vì vậy, những lời khuyên về thực phẩm thường thay đổi khi nghiên cứu tiến bộ hơn. Dưới đây là 9 quan niệm sai lầm về thực phẩm đã dần bị bác bỏ.
1. Ăn trứng làm tăng cholesterol xấu
Nghiên cứu mới cho thấy cholesterol trong trứng không ảnh hưởng nhiều đến mức cholesterol máu như mọi người từng nghĩ.
Trứng còn cung cấp protein, vitamin và khoáng chất cần thiết, là thực phẩm bổ dưỡng nên có trong khẩu phần ăn cân đối.
2. Uống sữa mới có xương chắc khỏe
Sữa chứa canxi và vitamin D, nhưng không phải yếu tố duy nhất giúp ngừa loãng xương.
Người không dung nạp lactose có thể bổ sung canxi và vitamin D từ nhiều nguồn khác như cá, rau lá xanh, hay các loại hạt.
3. Bột rau xanh có thể thay thế rau tươi
Bột rau xanh chỉ nên xem là thực phẩm bổ sung, vì quá trình chế biến đã làm mất nhiều chất xơ và vi chất.
Chất xơ từ rau củ tươi giúp no lâu, hỗ trợ tiêu hóa và kiểm soát cân nặng – điều mà bột rau xanh không thể thay thế.
4. Thực phẩm giàu chất béo luôn gây béo phì
Trong thập niên 1990, khoa học dinh dưỡng cho rằng giảm mỡ ăn vào giúp phòng bệnh tim mạch, khiến trào lưu ăn kiêng chất béo lan rộng. Nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy chất béo lành mạnh có lợi.
“Khác biệt giữa đồ ăn vặt chứa chất béo trong thực phẩm chế biến sẵn và ăn chất béo lành mạnh là rất lớn”, Doerfler – chuyên gia nghiên cứu tiêu hóa tại Northwestern Medicine nói. “Chúng ta cần hạn chế thực phẩm siêu chế biến còn chất béo không bão hòa lại có lợi cho tim mạch”.
5. Dầu hạt độc hại
Nhiều người cho rằng tất cả các loại dầu hạt (như dầu hướng dương, dầu đậu nành) đều có hại cho sức khỏe. Thực tế, vấn đề không nằm ở bản thân hạt mà ở quy trình chế biến công nghiệp.
Phần lớn dầu hạt thương mại hiện nay được sản xuất bằng cách tinh luyện ở nhiệt độ cao, kết hợp dung môi hóa học, khiến một phần axit béo bị biến đổi và tạo ra các chất oxy hóa có hại nếu tiêu thụ quá nhiều.
Ngược lại, dầu ép lạnh hoặc ít qua xử lý vẫn giữ được chất béo không bão hòa – loại chất béo có lợi cho tim mạch và chuyển hóa. Vì vậy, tác hại chủ yếu đến từ quy trình sản xuất và thói quen dùng quá mức, chứ không phải do bản thân dầu hạt.
6. Cần tránh hoàn toàn thực phẩm chế biến
Không phải thực phẩm đóng gói nào cũng xấu. Đậu hộp hoặc trái cây đóng hộp không thêm đường/muối vẫn giàu dinh dưỡng.
Điều quan trọng là phân biệt thực phẩm siêu chế biến (nhiều đường, muối, chất béo xấu) với những thực phẩm chế biến hợp lý.
7. Tránh Carbohydrat
Xu hướng ăn kiêng gần đây thường đề cao protein, giảm carbohydrate.
Nhưng khoa học không ủng hộ việc loại bỏ carb.
Tiến sĩ Hunnes chia sẻ: “Một trong những hiểu lầm lớn nhất tôi gặp là về protein. Nhiều người tin rằng protein là chìa khóa để giảm cân, tăng cơ, hay rằng người ăn chay không thể đủ protein – tất cả đều sai”.
8. Ăn trái cây làm tăng vọt đường huyết
Một số chế độ ăn low-carb khuyên hạn chế trái cây vì lo sợ tăng đường máu.
Tuy nhiên, fructose trong trái cây không làm tăng đường huyết nhanh như thực phẩm chế biến hay đường tinh luyện hay đồ ngọt chế biến sẵn. Trái cây còn giàu chất xơ, vitamin, chất chống oxy hóa – giúp ổn định đường máu và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
9. Muối hồng Himalaya tốt hơn muối thường?
Muối hồng Himalaya thường được quảng cáo là ít qua tinh chế, có hạt to nên dễ kiểm soát lượng dùng và nhiều chất khoáng nên có thể mang lại lợi ích sức khỏe vượt trội hơn so với muối thường. Song tuy nhiên loại muối này cũng như nhiều loại muối “tự nhiên” khác như muối biển chưa tinh chế còn có nguy cơ chứa kim loại nặng hoặc vi nhựa từ môi trường.
Lời khuyên tổng quát: Ăn đa dạng, dinh dưỡng cân bằng và ưu tiên thực phẩm toàn phần
Xu hướng ăn kiêng mới mẻ có thể hấp dẫn, nhưng lời khuyên cốt lõi vẫn không thay đổi:
Xem thêm
Từ khóa dinh dưỡng thực phẩm
