Ông Trump nói sẽ luôn là bạn với ông Modi và nhận được phản hồi tích cực
- Dương Thiên Tư
- •
Vào ngày 5/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có sự thay đổi đột ngột trong thái độ đối với Ấn Độ, từ việc chỉ trích Ấn Độ “ngả về Trung Quốc” đến vài giờ sau đó, ông đã thay đổi quan điểm và gọi quan hệ Mỹ-Ấn “rất đặc biệt”, đồng thời khẳng định “sẽ luôn là bạn” với Thủ tướng Modi. Đối mặt với cuộc khủng hoảng ngoại giao bất ngờ này, vào ngày 6/9, Thủ tướng Modi đã phản ứng tích cực trên các nền tảng mạng xã hội, bày tỏ “sự cảm ơn sâu sắc và hoàn toàn đồng tình” với đánh giá tích cực của ông Trump về quan hệ Mỹ-Ấn, nhấn mạnh hai nước có “mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, mang tính tầm nhìn”, thể hiện trí tuệ ngoại giao và định vị chiến lược của Ấn Độ trong một môi trường địa chính trị phức tạp.
Đồng thời, trong bối cảnh Mỹ tăng thuế 25% đối với hàng hóa Ấn Độ, với mức thuế tổng cộng lên tới 50%, Chính phủ Ấn Độ đã triển khai cải cách thuế hàng hóa và dịch vụ (GST) quy mô lớn, giảm mạnh thuế đối với hàng tiêu dùng từ 18% xuống chỉ còn 5%, đồng thời miễn thuế đối với bảo hiểm cá nhân, nhằm kích cầu tiêu dùng nội địa và ứng phó với cú sốc kinh tế từ bên ngoài, thể hiện chiến lược song hành của Ấn Độ trong việc duy trì quan hệ đối tác chiến lược mà vẫn bảo vệ chủ quyền chính sách.
Sự thay đổi đột ngột trong phát ngôn của ông Trump và nỗ lực sửa chữa ngoại giao
Vào ngày 5/9, Tổng thống Mỹ Trump đã có một bài đăng trên mạng xã hội bày tỏ sự bất mãn mạnh mẽ đối với Ấn Độ và Nga, nói rằng “Chúng ta đã để mất Ấn Độ và Nga vào tay một Trung Quốc đen tối và sâu sắc nhất”, và đính kèm một bức ảnh 3 nhà lãnh đạo đang đi cạnh nhau trong cuộc duyệt binh của Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày 3/9. Lời phát biểu này rõ ràng phản ánh sự lo ngại của Mỹ về lập trường địa chính trị của Ấn Độ, đặc biệt là các hoạt động đa phương giữa Ấn Độ, Trung Quốc và Nga.
Tuy nhiên chỉ vài giờ sau đó, ông Trump đã thay đổi quan điểm, nhấn mạnh rằng quan hệ Mỹ-Ấn “là một mối quan hệ rất đặc biệt”, và ông cũng khẳng định sẽ mãi là bạn của Thủ tướng Modi. Sự thay đổi đột ngột này có thể phản ánh sự tái đánh giá lại tầm quan trọng chiến lược của Ấn Độ trong chính sách đối ngoại của Mỹ, đặc biệt là vai trò then chốt của Ấn Độ trong “Chiến lược Ấn Độ – Thái Bình Dương”. Mặc dù Trump đã thể hiện thái độ thân thiện, nhưng ông cũng rõ ràng bày tỏ sự không hài lòng đối với “những gì Modi đang làm”, đặc biệt là hành vi Ấn Độ nhập khẩu dầu từ Nga, điều này phản ánh sự bất đồng giữa hai nước trong chính sách năng lượng.
Ông Modi phản hồi tích cực và định vị chiến lược
Đáp lại thái độ thân thiện của ông Trump, Thủ tướng Modi đã thể hiện trí tuệ ngoại giao cao độ khi nhanh chóng phản hồi trên các nền tảng mạng xã hội. Ông bày tỏ “sự cảm ơn sâu sắc và hoàn toàn đồng tình” với những cảm nhận tích cực của ông Trump đối với quan hệ Mỹ-Ấn, đồng thời nhấn mạnh hai nước có “mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và mang tính tầm nhìn”. Phản hồi nhanh chóng và tích cực này không chỉ xoa dịu một cuộc khủng hoảng ngoại giao tiềm tàng, mà còn củng cố thêm định vị đối tác chiến lược của hai nước.
Chiến lược phản hồi của ông Modi phản ánh quan điểm ngoại giao cân bằng của Ấn Độ trong môi trường quốc tế phức tạp, vừa duy trì quan hệ đối tác chiến lược với Mỹ, vừa bảo vệ chủ quyền chính sách trong các vấn đề như năng lượng với Nga và thương mại với Trung Quốc.
Trong khi mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước cải thiện, họ vẫn phải đối mặt với những thách thức thực tế trong thương mại. Việc Mỹ áp đặt mức thuế 25% đối với hàng hóa Ấn Độ, chính thức có hiệu lực từ ngày 27/8, đã đẩy tổng mức thuế đối với nhiều mặt hàng Ấn Độ xuất khẩu vào thị trường Mỹ lên tới 50%. Chính sách thuế cao này đã tạo ra một áp lực đáng kể lên ngành xuất khẩu của Ấn Độ, đặc biệt là trong các lĩnh vực dệt may, dược phẩm và dịch vụ công nghệ thông tin, những ngành mà Ấn Độ có lợi thế truyền thống. Mặc dù ông Trump cho rằng các cuộc đàm phán thương mại với Ấn Độ “đang tiến triển tốt”, nhưng mức thuế 50% chắc chắn sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế Ấn Độ, điều này đã khiến Chính phủ Ấn Độ phải đưa ra các biện pháp đối phó.
Deeply appreciate and fully reciprocate President Trump's sentiments and positive assessment of our ties.
India and the US have a very positive and forward-looking Comprehensive and Global Strategic Partnership.@realDonaldTrump @POTUS https://t.co/4hLo9wBpeF
— Narendra Modi (@narendramodi) September 6, 2025
Cải cách thuế toàn diện của Ấn Độ để đối phó với chiến lược thuế của Mỹ
Để ứng phó với áp lực kinh tế từ thuế cao của Mỹ và giảm bớt gánh nặng cho người dân trong nước, Chính phủ Ấn Độ đã triển khai một cải cách quan trọng đối với Hệ thống Thuế Hàng hóa và Dịch vụ (GST). Cải cách này sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 22/9 và được Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ Nirmala Sitharaman mô tả là “món quà lịch sử cho người dân nhân dịp lễ Diwali” (một trong những lễ hội lớn và quan trọng nhất trong văn hóa Ấn Độ).
Nội dung chính của cải cách bao gồm việc đơn giản hóa cấu trúc thuế, chuyển từ hệ thống thuế phức tạp với mức 12% và 28% sang hệ thống hai mức thuế mới là 5% và 18%. Những điều chỉnh này đặc biệt ảnh hưởng đến các lĩnh vực sau:
Thứ nhất, các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu sẽ được giảm thuế mạnh mẽ. Thuế GST đối với các mặt hàng như dầu gội đầu, kem đánh răng, xà phòng, v.v. sẽ giảm từ 18% xuống còn 5%, giúp giảm chi phí sinh hoạt cho người dân. Các sản phẩm nông nghiệp cũng được hưởng lợi từ sự điều chỉnh này, với thuế GST đối với máy kéo và các bộ phận liên quan cũng giảm xuống còn 5%, điều này có ý nghĩa quan trọng đối với người nông dân.
Thứ hai, thuế trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cũng sẽ giảm đáng kể. Ngoài một số thuốc miễn thuế, các loại thuốc cần chịu thuế sẽ áp dụng mức thuế thấp 5%, giúp giảm bớt gánh nặng y tế cho người dân. Quan trọng hơn nữa, bảo hiểm cá nhân và bảo hiểm sức khỏe sẽ hoàn toàn miễn thuế GST, giúp người dân có thể tiếp cận bảo hiểm với chi phí thấp hơn.
Trong ngành công nghiệp ô tô, cải cách này áp dụng chiến lược phân biệt. Thuế GST đối với ô tô nhỏ sẽ giảm từ 28% xuống còn 18%, điều này sẽ thúc đẩy tiêu dùng đại chúng, trong khi các loại xe lớn sẽ chịu mức thuế 40%, nhằm điều chỉnh tiêu dùng xa xỉ.
Ý nghĩa chiến lược và cân nhắc kinh tế
Chiến lược cải cách GST của Ấn Độ phản ánh một logic kinh tế rõ ràng: bằng cách giảm thuế đối với các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, Ấn Độ sẽ đưa tiền vào tay tầng lớp trung lưu, qua đó kích thích nhu cầu tiêu dùng nội địa. Chính sách hướng nội này không chỉ giúp nâng cao mức sống của người dân, mà còn giúp giảm bớt tác động tiêu cực từ chính sách thuế cao của Mỹ đối với nền kinh tế Ấn Độ.
Cải cách này đặc biệt chú trọng đến lợi ích của người dân, nông dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, tầng lớp trung lưu, phụ nữ và thanh niên, phản ánh sự quan tâm của Chính phủ Ấn Độ đối với công bằng xã hội và phát triển kinh tế bao trùm. Bằng cách giảm chi phí sinh hoạt và tăng thu nhập khả dụng, Ấn Độ hy vọng sẽ xây dựng một thị trường tiêu dùng nội địa có khả năng chống chọi tốt hơn với những biến động từ môi trường thương mại quốc tế.
Mặc dù quan hệ Mỹ-Ấn vẫn giữ vững ở cấp độ chiến lược, nhưng các chính sách cụ thể giữa hai nước vẫn tồn tại những sự khác biệt và mâu thuẫn. Việc ông Trump phản đối Ấn Độ nhập khẩu dầu từ Nga và áp dụng các mức thuế cao đối với hàng hóa Ấn Độ cho thấy Mỹ đang thúc đẩy các mục tiêu địa chính trị của mình với một thái độ thực dụng. Trong khi đó, Ấn Độ đang cố gắng duy trì quan hệ với Mỹ nhưng vẫn bảo vệ quyền tự chủ chính sách của mình trong các vấn đề năng lượng và thương mại quốc tế.
Chiến lược ứng phó của Ấn Độ phản ánh sự cân bằng của một cường quốc mới nổi trong bối cảnh quốc tế phức tạp: duy trì quan hệ đối tác chiến lược với Hoa Kỳ, đồng thời bảo vệ quyền tự chủ chính sách và hợp tác quốc tế đa dạng. Cách tiếp cận ứng phó với áp lực bên ngoài thông qua cải cách trong nước của Ấn Độ cũng là một bài học quý giá cho các nước đang phát triển khác.
Về lâu dài, sự phát triển quan hệ Mỹ-Ấn sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm cạnh tranh địa chính trị, lợi ích kinh tế và thương mại, và nhu cầu nội địa của cả hai bên. Cách hai nước giải quyết những khác biệt cụ thể trong khi vẫn duy trì quan hệ đối tác chiến lược sẽ có tác động đáng kể đến sự ổn định và phát triển của toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Hiệu quả thực tế của cải cách GST của Ấn Độ, cùng với vai trò của chúng trong việc giảm bớt áp lực kinh tế đối ngoại, cũng sẽ là những chỉ báo quan trọng để đánh giá hướng đi tương lai của quan hệ song phương.
Xem thêm
Từ khóa Donald Trump Ấn Độ Quan hệ Mỹ Ấn Độ Narendra Modi
