TQ: Số heo chết vì dịch bệnh gần bằng tổng của Mỹ và châu Phi

Tháng 12 năm ngoái, số heo của ông Tôn Đại Ngọ (Sun Dawu, chủ trang trại nuôi heo ở tỉnh Hà Bắc Trung Quốc) lần lượt chết vì một loại virus bí ẩn, 4 tháng sáu đó, toàn bộ 20.000 con heo trong trang trại đều chết. Trong đó có 15.000 con chết vì dịch heo châu Phi, 5000 con còn lại bị tiêu hủy đề phòng ngừa dịch bệnh lây lan.

“Lúc đầu, mỗi ngày chỉ có vài con, sau đó là vài trăm con”, ông Tôn Đại Ngọ nói, “cuối cùng, trong 1 ngày có 800 con chết”.

Theo CNN đưa tin, dịch tả heo châu Phi đang tàn phá ngành sản xuất thịt heo tại Trung Quốc – nước có ngành sản xuất thịt heo lớn nhất thế giới hiện nay. Ngân hàng Hợp tác Hà Lan (Rabobank, chuyên cung cấp các khoản vay cho nông nghiệp trên toàn thế giới) dự tính, số heo năm 2019 của Trung Quốc có thể giảm 1/3 vì bị dịch bệnh và bị tiêu hủy để phòng chống lây lan, tức là có khoảng 200 triệu con chết vì dịch heo châu Phi hoặc bị tiêu hủy. Con số này tương đương với tổng số heo của Mỹ và châu Âu.

Tháng 8 năm ngoái, lần đầu tiên dịch tả heo châu Phi xuất hiện tại Trung Quốc và nhanh chóng lây lan. Các nước châu Á khác như Việt Nam, Campuchia cũng đã xuất hiện dịch. Hiện tại vẫn chưa có phương pháp điều trị hoặc vắc xin phòng ngừa dịch heo châu Phi.

Tháng 3 vừa qua, chính phủ Trung Quốc nói rằng đã “kiểm soát tốt” dịch heo châu Phi; trong cuộc họp báo tháng 4, cơ quan chức năng Trung Quốc nói rằng dịch heo châu Phi đã không còn lây lan nhanh như trước nữa.

Trang trại heo dân biến mất

Tuy nhiên quy mô bùng phát dịch bệnh lớn hơn những gì mà chính quyền Trung Quốc dự tính, một số nông dân nói với CNN rằng, dịch bệnh này rất khó được thừa nhận tại địa phương.

Ông Tôn Đại Ngọ cho biết, quan chức cấp tỉnh từng tiến hành kiểm tra sơ bộ tại trang trại của ông ở tỉnh Hà Bắc, nhưng họ phủ nhận heo của ông bị nhiễm virus; mãi đến  khi ông đăng ảnh heo chết lên mạng, thì Trung tâm dự phòng và khống chế dịch bệnh mới tiến hành kiểm nghiệm heo trong trang trại, và xác nhận có virus.

Cũng tại Hà Bắc, hộ nuôi heo Trương Hải Hà (Zhang Haixia) đành phải nhìn toàn bộ 600 con heo của bà chết, sau đó mới nhận được thông báo là heo chết do một loại “cúm heo thông thường”. “Quan chức địa phương không dám truy cứu, họ đe dọa chúng tôi, nếu chúng tôi báo cáo lên chính quyền cấp cao hơn, thì sẽ chịu hậu quả. Họ lo sợ sẽ bị mất việc vì vấn đề này”.

CNN đã liên lạc với chính quyền tỉnh Hà Bắc nhưng không nhận được hồi đáp.

Đại diện Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hiệp Quốc (FAO) tại Trung Quốc và Triều Tiên là ông Vincent Martin đã đưa ra cảnh báo, tình hình dịch bệnh tại địa phương có thể cần nhiều năm mới hoàn toàn kiểm soát được. “Tôi không xác định được liệu chúng ta có thể nói rằng nó đã được khống chế hay không, bởi vì chúng ta cũng đã biết dịch bệnh phức tạp như thế nào. Theo kinh nghiệm của chúng tôi tại các nước khác, cần phải mất nhiều năm mới khống chế được dịch bệnh này.”

Nguồn cung thịt heo giảm mạnh

Trong khống chế dịch bệnh tại Trung Quốc, một trong những khó khăn phải đối mặt đó là sự phân tán của ngành nuôi heo. Ông Vincent Martin nói, rất nhiều trang trại nuôi heo nhỏ do không có biện pháp đảm bảo an toàn nên khiến dịch bệnh lây lan. Một nhân tố phức tạp nữa là virus có thể tồn tại trong thịt heo trong nhiều tháng, điều này có nghĩa là dịch bệnh có thể thông qua con đường thực phẩm để lây lan.

Loại dịch bệnh này có thể ảnh hưởng rộng đến kinh tế Trung Quốc. Trung Quốc là nước tiêu thụ thịt heo lớn nhất thế giới, thịt heo là thực phẩm chủ yếu của đại đa số 1,4 tỉ người dân nước này. Theo dự báo của chính phủ Trung Quốc, do nguồn cung thiếu, nên giá thịt heo có thể tăng mức kỷ lục trong nửa cuối năm 2019.

Chuyên gia phân tích cho biết, hiện trên thế giới không có đủ thịt heo để bù vào khoảng thiếu hụt theo dự báo của Trung Quốc, người tiêu dùng có thể sẽ chuyển sang các loại thịt khác để làm thực phẩm thay thế.

Báo cáo của Rabobank cho rằng, để bù đắp thiếu hụt này, lượng cung ứng protein toàn cầu có thể sẽ xuất hiện chuyển biến “chưa từng có”. Christine McCracken, tác giả của báo cáo này viết: “Thay đổi này có thể tạo ra những lỗ hổng sản phẩm bất ngờ trên thị trường … cuối cùng, có thể sẽ làm cho giá protein toàn cầu tăng.”

Mặc dù sản phẩm thịt heo của Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc phải chịu 62% thuế quan, nhưng các nhà sản xuất thịt heo của Mỹ vẫn tăng lượng xuất khẩu sang Trung Quốc.

Huệ Anh

Xem thêm: