Theo khoa học: 12 lý do bạn nên ra ngoài trời nhiều hơn
- Xuân Lâm
- •
Trong xã hội hiện đại ngày nay, rất nhiều người chúng ta dành phần lớn thời gian trong ngày để ngồi làm việc với máy tính dưới ánh đèn điện, rồi cuối ngày trở về nhà với bộn bề việc nhà, và lại dán mắt vào màn hình ti vi. Tuy nhiên, thiên nhiên là thiết yếu và mang lại rất nhiều lợi ích cho con người chúng ta, trong đó có vấn đề sức khỏe, bởi vậy chúng ta nên dành thời gian ra ngoài trời nhiều hơn.
Hãy ra khỏi cửa và bước đi, nó sẽ tốt cho bạn.
Nhiều nhà tâm lý học và chuyên gia sức khỏe đang ngày càng tìm ra nhiều lý do mang tính khoa học để khẳng định rằng chúng ta nên dành thời gian ra ngoài trời để hòa mình vào thiên nhiên nhiều hơn.
Trong cuốn sách “The Nature Fix: Why Nature Makes Us Happier, Healthier, and More Creative,” (Tạm dịch: Điều chỉnh Tự nhiên: Tại sao Tự nhiên giúp chúng ta hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn, và sáng tạo hơn) của nhà báo Florence William mới được xuất bản gần đây, đề cập rằng bà bắt đầu nghiên cứu điều tra về những lợi ích sức khỏe mà thiên nhiên mang lại sau những trải nghiệm thực tế của mình.
Bà viết: “Tôi cảm thấy mất phương hướng, áp lực, chán nản. Tôi không tập trung được. Tôi không thể nghĩ được gì cả. Tôi cũng không thể đưa ra được quyết định và tôi không muốn rời khỏi giường.”
Phần lớn chúng ta không sống ở nơi nào quá xa xôi đến mức chưa có sự hiện diện của điện thoại và internet, tuy vậy, chúng ta cần phải dành thời gian hòa mình vào thiên nhiên. Có thể đơn giản chỉ là đi tản bộ trên con đường mòn hay trong một công viên xanh mát.
Căn nguyên nào khiến hòa mình vào thiên nhiên lại quan trọng đến cuộc sống của chúng ta đến vậy?
1. Tự nhiên giúp cải thiện trí nhớ ngắn hạn
Một số nghiên cứu cho thấy việc đi bộ tự nhiên (nature walk) giúp tăng cường trí nhớ ngắn hạn, trong khi đó đi bộ ở những nơi khác không mang lại kết quả như vậy.
Trong một nghiên cứu, sinh viên Đại học Michigan được kiểm tra trí nhớ ngắn hạn, sau đó chia thành hai nhóm. Một nhóm đi tản bộ xung quanh khu vườn ươm, nhóm còn lại đi bộ trên đường phố. Khi các thành viên tham gia thử nghiệm quay trở lại, họ lại được yêu cầu làm bài kiểm tra trí nhớ một lần nữa.
Kết quả cho thấy những người đi bộ ơ nơi có cây xanh bao phủ có trí nhớ ngắn hạn tăng gần 20% so với kết quả lần đầu (khi chưa thử nghiệm đi bộ). Còn những người đi bộ dọc theo các khu phố không có cải thiện gì.
Một nghiên cứu tương tự với đối tượng là những cá nhân cảm thấy trì trệ, đã phát hiện ra rằng đi bộ trong tự nhiên làm tăng trí nhớ nhiều hơn là đi dạo trong môi trường đô thị.
2. Giúp thư giãn
Đôi khi ra khỏi cửa và hòa mình vào thiên nhiên sẽ giúp bạn giảm căng thẳng và cơ thể bạn được thư giãn.
Một nghiên cứu phát hiện ra rằng những sinh viên được đưa vào rừng và ở lại đó hai đêm có lượng cortisol (một hóc môn gây căng thẳng) ít hơn so với những người qua đêm ở trong thành thị.
Một nghiên cứu khác cũng nhận thấy: so với nhóm người ở trong thành phố, thì nhóm người ở trong rừng có sự thuyên giảm cả nhịp tim lẫn mức cortisol, và đi đến kết luận rằng: “Phương pháp trị liệu ở trong rừng (forset therapy) giúp giảm trạng thái căng thẳng.”
Còn với nhân viên văn phòng, những người làm việc ở gần cửa sổ có thể nhìn thấy cảnh vật thiên nhiên cũng ít căng thẳng hơn và mức độ thỏa mãn trong công việc cao hơn.
3. Tích cực ra ngoài sẽ giúp làm giảm nguy cơ bị viêm nhiễm
Khi mức độ viêm nghiêm trọng, nó sẽ dẫn đến một số hiện tượng như rối loạn miễn dịch, viêm ruột, trầm cảm và ung thư. Dành thời gian tiếp xúc nhiều với thiên nhiên là một cách giúp hạn chế nguy cơ này.
Một nghiên cứu cho thấy với cùng một khoảng thời gian, nhóm sinh viên ở trong rừng có mức độ bị mắc viêm nhiễm ít hơn những người ở trong thành phố. Trong một nghiên cứu khác, các chuyên gia thấy rằng những bệnh nhân lớn tuổi đã đi dã ngoại trong rừng sẽ giảm dấu hiệu viêm nhiễm, và một số dấu hiệu khác cho thấy chuyến đi dã ngoại trong rừng đã có tác động tích cực giúp cải biến chứng tăng huyết áp của họ.
4. Ra ngoài trời giúp giảm mệt mỏi
Ra ngoài trời có thể giúp bộ não bạn trở lại trạng thái minh mẫn.
Các nhà nghiên cứu gọi trạng thái bộ não người cảm thấy căng lên như sợi dây đàn là “sự mệt mỏi tinh thần”. Bạn đã từng ở trong trạng thái đó chưa?
Cách hữu hiệu và đơn giản nhất để giúp não bộ minh mẫn trở lại là hãy đi ra ngoài trời. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng thậm chí chỉ cần nhìn vào bức ảnh thiên nhiên, năng lượng tinh thần của con người cũng sẽ có thể tái tạo lại. (Bức ảnh chụp phong cảnh thành phố không có tác dụng như vậy).
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ rằng cảnh thiên nhiên tươi đẹp có thể khơi ngợi một cảm giác thích thú, choáng ngợp, và các cảm giác này xác thực có tác dụng giúp “xốc” lại tinh thần.
5. Thiên nhiên sẽ giúp đẩy lùi chứng trầm cảm và lo lắng
Lo lắng, trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tinh thần khác có thể sẽ thuyên giảm khi bạn ra ngoài trời, nhất là kết hợp với vận động thể dục thể thao.
Một nghiên cứu phát hiện ra rằng tản bộ trong rừng có thể giúp con người giảm mức độ lo lắng và tâm trạng không tốt. Bên cạnh đó, có nghiên cứu khác chỉ ra rằng đi ra ngoài có thể hữu ích về phương diện lâm sàng, nó đóng vai trò như là một phương pháp bổ sung cho các phương pháp điều trị hiện thời cho chứng rối loạn trầm cảm nghiêm trọng.
Phân tích 10 báo cáo trước đó về phương pháp có tên gọi là “rèn luyện xanh” đã đưa ra kết luận rằng: “Môi trường xanh mát giúp coi trọng bản thân và thay đổi tính khí”. Hiệu quả còn tăng lên khi môi trường tự nhiên xung quanh có nước.
6. Bảo vệ thị lực
Ra ngoài trời giúp bảo vệ mắt, giảm nguy cơ bị cận thị ở trẻ em.
Một nghiên cứu có quy mô tương đối lớn đã phát hiện thấy hoạt động ngoài trời có thể có tác dụng bảo vệ mắt, giảm nguy cơ bị cận thị ở trẻ em.
Năm 2012, một đánh giá của nghiên cứu trên kết luận rằng: “Tăng cường thời gian ở ngoài trời có thể là một chiến lược đơn giản giúp làm giảm nguy cơ mắc/phát triển chứng cận thị ở trẻ em và thanh thiếu niên.”
Ở Đài Loan, các nhà nghiên cứu đã tiến hành khảo sát học sinh ở hai trường học địa phương, nơi có tỷ lệ cận thị cao. Họ đề xuất một trường học hãy khích lệ các em học sinh tham gia các hoạt động ngoài trời vào giờ giải lao, và trường còn lại thì cho các em nghỉ giải lao tại trường. Một năm sau, tỷ lệ cận thị của những học sinh mà trước đây chỉ được nghỉ giải lao trong trường là 17,65%; trong khi ở trường còn lại, nơi mà các em học sinh được thư giãn ngoài trời là 8,41%.
7. Cải thiện khả năng tập trung
Khả năng tập trung sẽ tốt hơn sau khi đi dạo trong thiên nhiên.
Mọi người đều biết môi trường tự nhiên có khả năng “phục hồi”, và một điều tuyệt vời là đi ra ngoài giúp khôi phục lại khả năng tập trung của chúng ta.
Trong một nghiên cứu, các chuyên gia tiến hành làm “tiêu tan” khả năng tập trung của những tình nguyện viên tham gia thử nghiệm. Sau đó, cho một số người đi dạo trong thiên nhiên, một số người đi dạo trong thành phố, và số còn lại thì nghỉ ngơi thư giãn tại chỗ. Khi họ quay trở lại, nhóm đi dạo trong thiên nhiên đạt được kết quả tốt nhất trong một bài kiểm tra khả năng tập trung.
Hiệu quả tập trung mà thiên nhiên mang lại rất mạnh mẽ. Trẻ em sẽ tập trung tốt hơn sau khi được đi dạo trong công viên khoảng 20 phút. Các nhà nghiên cứu cho hay: “Lượng thời gian hòa vào thiên nhiên có thể được xem như một “công cụ” mới an toàn, rẻ tiền, có thể truy cập rộng rãi để kiểm soát triệu chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).”
8. Bạn sẽ thực hiện các công việc sáng tạo tốt hơn sau khi ra ngoài trời hòa mình vào thiên nhiên
Hoàn toàn hòa mình vào thiên nhiên tăng hiệu quả thực hiện các công việc sáng tạo lên 50%.
“Hãy hình dung xem bạn đang sở hữu một liệu pháp mà cho đến nay chưa gây ra một phản ứng phụ nào, sẵn có, và có thể đề cao chức năng nhận thức của bạn mà không tốn một xu.” – Đây là một lời mở đầu ấn tượng của một bài báo viết năm 2008 về cái gọi là “liệu pháp tự nhiên” – hoặc gọi một cách dân dã là “thời gian ngoài trời.”
Một nghiên cứu khác phát hiện ra rằng con người hoàn toàn hòa mình vào thiên nhiên thay vì chỉ đi dạo trong công viên vào buổi trưa – sẽ tăng hiệu quả thực hiện các công việc đòi hỏi sự sáng tạo lên 50%.
9. Dành nhiều thời gian ngoài trời sẽ giúp làm giảm huyết áp
Dành thời gian ra ngoài trời nhiều cũng giúp giảm huyết áp.
Với những hiệu quả tích cực nói trên, không có gì ngạc nhiên khi dành thời gian ra ngoài trời nhiều cũng giúp giảm huyết áp, nhận định này đã được nhiều nghiên cứu khẳng định.
Một nghiên cứu chuyên sâu 280 người ở Nhật Bản đi đến kết luận, rằng cùng với việc giảm nồng độ hóc môn gây căng thẳng 15%, việc đi bộ trong rừng còn giúp mạch trung bình giảm 4% và huyết áp hơn 2%.
10. Ra ngoài trời nhiều thậm chí còn giúp ngăn ngừa ung thư
Nghiên cứu về mối liên hệ này vẫn còn trong giai đoạn sơ khai, nhưng các nghiên cứu sơ bộ đã thừa nhận rằng dành thời gian ra ngoài trời để hòa vào tự nhiên – đặc biệt là trong rừng – có thể kích thích sự sản xuất các protein chống ung thư.
Mức độ tăng cường của các protein này có thể kéo dài đến bảy ngày sau một chuyến đi thư giãn trong rừng.
Các nghiên cứu ở Nhật Bản, nơi mà “shinrin-yoku” hay “tắm rừng” được sử dụng như một phương thức điều trị phòng ngừa, cũng đã nhận thấy rằng người dân sống trong các khu vực có độ che phủ rừng lớn hơn có tỷ lệ tử vong vì bị ung thư thấp hơn.
11. Rừng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch
Môi trường rừng mang lại lợi ích cho chức năng miễn dịch của con người.
Môi trường rừng có tác dụng thúc đẩy sự gia tăng chung của hệ thống miễn dịch – vốn là thứ để giúp bạn chống lại những căn bệnh ít nghiêm trọng như cảm lạnh, sạm khí và các bệnh nhiễm trùng khác.
Một nghiên cứu đánh giá liên quan đến tác dụng này cũng đưa ra kết luận, rằng: “Tất cả các phát hiện này đều thừa nhận là môi trường rừng mang lại lợi ích cho chức năng miễn dịch của con người”, nhưng cũng thừa nhận rằng cần phải nghiên cứu thêm nữa về mối quan hệ này.
12. Thời gian ngoài trời giúp giảm nguy cơ tử vong
Hà Lan thực hiện một nghiên cứu với quy mô 250.782 người, đã đi đến kết luận rằng có một mối liên hệ mạnh mẽ giữa không gian xanh và sức khoẻ con người: không gian xanh quanh khu vực sinh sống dường như đặc biệt quan trọng đối với cư dân đô thị.
Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đã thực hiện thêm một nghiên cứu khác về cùng chủ đề, và nhận thấy rằng những người sinh sống ở các khu vực có không gian xanh che phủ thường ít bị mắc một số chứng bệnh phổ biến hơn những người sống ở các khu vực khác.
Các nghiên cứu khác cũng thấy có mối liên hệ trực tiếp giữa thời gian ở trong rừng và tình trạng sức khỏe nói chung.
Một nghiên cứu gần đây về Quan điểm Sức khoẻ Môi trường đã tìm ra một kết nối tương tự, cho thấy những người dành nhiều thời gian ở những nơi có không gian xanh có tỷ lệ tử vong thấp hơn 12%, và giảm nguy cơ tử vong do ung thư, bệnh phổi hoặc bệnh thận.
Theo Business Insider
Xuân Lâm
Xem thêm:
Từ khóa Thiên nhiên lợi ích sức khỏe Chăm sóc sức khỏe
