6 nguyên tắc ăn uống giúp bạn chặn đứng ung thư trước khi nó bắt đầu

Trong các nguyên nhân gây ra ung thư, yếu tố di truyền chỉ chiếm khoảng 5%, còn lại 95% thuộc về thói quen dinh dưỡng của mỗi người, lối sống, môi trường xung quanh. Để chủ động chặn đứng bệnh ung thư trước khi nó hình thành, cách đơn giản nhất là chú ý đến ăn uống lành mạnh.

Trong xã hội tiêu dùng như hiện nay, các nhà sản xuất và kinh doanh cố gắng sử dụng truyền thông để định hướng người tiêu dùng nhằm tăng doanh số. Nơi nào có nhiều đậu nành thì cổ vũ tiêu thụ đậu nành, ở đâu có nền công nghiệp sữa phát triển thì tìm cách đẩy mạnh tiêu dùng sữa, cũng tương tự như thế cho hàng loạt các sản phẩm khác. Tuy nhiên, để có một cơ thể khỏe mạnh thì những gì bạn cần sẽ đơn giản hơn nhiều. Hãy nắm lấy một số nguyên tắc sau:

1. Nguyên tắc bữa ăn màu cầu vồng

Màu sắc bữa ăn của bạn càng giống cầu vồng bao nhiêu thì các chất dinh dưỡng cấp cho cơ thể càng phong phú bấy nhiêu. Mỗi màu đại diện cho một nhóm hoạt chất.

Màu xanh, tím và đỏ đậm

Trái cây và rau xanh, tím và đỏ đậm có nhiều các anthocyanins và proanthocyanins, chất chống oxy hóa giúp giữ cho trái tim khỏe mạnh và bộ não hoạt động một cách tối ưu.

Màu vàng và màu xanh lá cây

Rau họ cải, chẳng hạn như bông cải xanh, cải xoăn cung cấp các hợp chất được gọi là indoles và isothiocyanates, có thể giúp ngăn ngừa ung thư bằng cách tăng cường sản xuất những enzyme giúp giải độc cho cơ thể.

Nhiều loại rau màu vàng và màu xanh lá cây là nguồn cung cấp lutein và zeaxanthin, phytochemicals mà có lợi cho mắt và giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, một nguyên nhân hàng đầu của bệnh mù lòa ở người lớn tuổi. Rau lá xanh cũng rất giàu beta carotene.

Một số thực phẩm có khả năng kìm hãm tế bào ung thư phát triển là: mướp đắng, bông cải xanh (brocoli), cà tím, rong biển, bí ngô, khoai lang, súp lơ, trà xanh, măng tây…

Màu cam

Alpha và beta carotene làm cho các loại thực phẩm như cà rốt và khoai tây ngọt trở nên rực rỡ màu cam. Cơ thể chuyển hóa các hợp chất này thành dạng hoạt động của vitamin A, giúp giữ cho mắt, xương và hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Những hóa chất thực vật cũng hoạt động như chất chống oxy hóa, quét sạch các gốc tự do vốn gây ra nhiều loại bệnh.

Màu đỏ

Thực phẩm màu đỏ như cà chua và dưa hấu, có chứa lycopene, một phytochemical có thể giúp bảo vệ chống lại tuyến tiền liệt và ung thư vú.

2. Ưu tiên đồ tươi và đầy đủ cả cây, rễ, lá, hoa, quả…

Một nguyên tắc hàng đầu là thực phẩm tươi mới có giá trị tốt nhất (trừ một số loại như rượu vang…). Trong quá trình chế biến, giống như trường hợp thực phẩm rác, người ta cần bổ sung vào đó các phụ gia hóa chất. Thêm vào đó là công nghệ thời gian bảo quản lâu làm giá trị dinh dưỡng giảm dần, thậm chí có thể phát sinh thêm một số chất độc hại. Chúng có thể lây nhiễm thêm các hóa chất độc hại từ bao bì, như kim loại nặng, bisphenol A, hợp chất perfluorinated.

Xét theo Đông y, cây hay rễ, lá… có vị trí khác nhau khi sinh trưởng, do vậy mà sẽ có tính nóng lạnh khác nhau. Bạn có thể không phải là chuyên gia về Đông y, nhưng dễ thấy rằng sự kết hợp phong phú các loại thực phẩm khác nhau sẽ cho ra các bữa ăn đa dạng và hấp dẫn hơn. Từ góc độ dinh dưỡng, như vậy cũng tốt hơn, cung cấp đủ loại dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.

3. Thêm nhiều loại gia vị

Gia vị không chỉ mang lại hương vị cho món ăn, kích thích tiêu hóa… mà còn hoạt động như các thực phẩm chức năng tự nhiên đích thực. Các loại gia vị chủ yếu cung cấp cho cơ thể các hoạt chất sinh học, đặc biệt là các loại tinh dầu, giúp tăng cường chức năng sinh lý, sức đề kháng đối với bệnh tật, diệt trừ các loại vi khuẩn hay ký sinh trùng độc hại. Chúng cũng có thể giúp cơ thể giải độc từ thực phẩm ăn vào hoặc từ các quá trình chuyển hóa. Theo y học dân gian, mỗi loại gia vị là một loại thuốc, xưa kia người ta vẫn dùng để phòng và trị các loại bệnh.

Ví dụ: kinh giới chữa bệnh trĩ, thổ huyết, rôm sảy; rau ngổ giúp lợi tiểu, giải độc; ớt giúp tiêu hóa, hoạt huyết, tốt cho tim; tỏi chữa bệnh hô hấp và tim mạch…

Mỗi loại gia vị không chỉ mang đến cho cơ thể một hoặc hai chất, mà thường là các nhóm nhiều chất cùng với nhau, mỗi nhóm chất một công năng khác nhau, do đó tác dụng vô cùng tốt.

Các gia vị có thể là thân, rễ, lá… chúng có mặt thường xuyên trong bữa ăn sẽ giúp bạn đề kháng được rất nhiều bệnh chứ không chỉ là một loại ung thư nào đấy.

>> Trung y lý giải: Vì sao bạn không nghe nói tới ung thư tim?

4. Một số “siêu thực phẩm” không nên vắng mặt

Ngày nay, phần lớn mọi người không còn trong cảnh “chạy ăn” như năm xưa. Quanh năm, các thực phẩm bày bán sẵn khắp nơi nhưng lại xuất hiện vấn đề “to xác” mà thiếu dưỡng chất. Do vậy, lời khuyên mà nhiều chuyên gia đưa ra là nên chú trọng đến một số thực phẩm đặc biệt hơn để bù đắp lại sự thiếu hụt này.

Rau mầm: trong các loại rau, thì rau mầm được đánh giá cao nhất, đặc biệt là khi bạn có chế biến món salad để ăn sống (với điều kiện rau sạch). Trong quá trình hạt nảy mầm, có một lượng lớn các enzyme được sinh ra, chúng sẽ giúp cơ thể sử dụng các dưỡng chất (vitamin, khoáng, axit amin, axit béo…) tốt hơn rất nhiều. Hơn nữa, protein trong hạt trở nên dễ tiêu hơn, các chất xơ được cải thiện thành xơ tốt. Lượng các vitamin có thể tăng lên từ vài chục đến cả trăm lần so với bình thường khi hạt nảy mầm, còn các chất khoáng thì trở nên dễ hấp thụ hơn.

Siêu thực phẩm: Khái niệm “siêu thực phẩm” (super food) được sử dụng để chỉ các loại thực phẩm giàu các chất có hoạt tính sinh học có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là hàm lượng cao chất chống oxi hóa để giúp cơ thể chống lại các gốc tự do.

Một ví dụ về siêu thực phẩm là tỏi đen, loại tỏi thu được nhờ quá trình lên men khoảng 45 ngày ở nhiệt độ cao. Khi đó, lượng chất chống oxi hóa được tăng lên gấp 2 lần so với tỏi thường. Tỏi đen rất giàu các hoạt chất chứa lưu huỳnh, trong đó có S-Allyl Cysteine (SAC), là một hoạt chất đặc biệt quý giá mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe như chống lão hóa, hỗ trợ tiêu hóa, kìm hãm sự phát triển của khối u, điều chỉnh huyết áp…

Điều thú vị là bạn có thể ăn loại tỏi này như ăn kẹo mà không sợ bị mùi như với tỏi thông thường.

5. Tăng cường miễn dịch nhờ hệ men đường ruột

Các nghiên cứu hiện đại đã xác nhận: bạn không thể sống nếu không có vi khuẩn. Sức khỏe cơ bắp và tâm trạng vui buồn của bạn phụ thuộc vào số lượng và loại vi khuẩn có trong hệ tiêu hóa. Việc lạm dụng kháng sinh và các hóa chất tẩy rửa khiến cân bằng vi sinh trong đường ruột bị xáo trộn, dẫn đến hình thành nhiều loại bệnh khác nhau, có thể là béo phì, tự kỷ, tiểu đường, ung thư…

Mỗi người có một hệ vi sinh đường ruột riêng biệt. Hỗ trợ chúng phát triển lành mạnh cũng chính là hỗ trợ hàng rào ngăn chặn các bệnh tật. Cách đơn giản nhất bạn có thể làm là thường xuyên dùng sữa chua và các loại rau muối, đặc biệt là rau cải muối. Và quan trong nhất nhất là bạn phải biết về chất lượng của chúng, đảm bảo rằng sữa chua không có nhiều đường và chất phụ gia khác, còn dưa muối thì là muối tự nhiên chứ không phải ngâm dấm hay trong sản xuất trong điều kiện vệ sinh tệ hại.

Thường xuyên ăn các loại thực phẩm nhiều chất xơ, đặc biệt là xơ hòa tan sẽ giúp hệ vi sinh phát triển ổn định, hỗ trợ tích cực cho hệ miễn dịch chống lại các tế bào ung thư.

>> Hệ vi sinh vật trong cơ thể: ‘Cơ quan nội tạng’ bị lãng quên

6. Xen lẫn thực phẩm thô trong thực đơn

Điều này đang là khuyến cáo cho tất cả các nước, đặc biệt là các nước phát triển. Các chuyên gia kêu gọi người dân hãy ăn rau quả sống như salad, ăn rau mầm sống, ăn ngũ cốc thô (ví dụ gạo lứt, các loại hạt còn nguyên vỏ cám). Với các gạo và lúa mì, vấn đề hiện tại là chúng bị xát quá trắng, làm mất đi các loại chất dinh dưỡng quý giá nằm ở lớp vỏ bên ngoài.

Gạo xát trắng bị mất đi các loại axit béo quý giá, mất các chất khoáng quan trọng như sắt, kẽm canxi và nhiều vitamin nhóm B. Như vậy món cơm trắng quá sẽ vừa thiếu chất, vừa có nguy cơ gây tiểu đường.

Những chuyên gia thuộc trường phái thực dưỡng cho rằng gạo lứt là gạo dưỡng sinh, có thể dùng để phòng và trị bệnh. Khi ăn gạo lứt, cơ thể sẽ trở thành hơi kiềm một chút, vì thế ngăn ngừa được các tế bào ung thư vốn ưa môi trường axit. Tất nhiên, gạo lứt thì hơi khó ăn nhưng bạn có thể dùng xen một hai bữa mỗi tuần, hoặc làm món trà gạo lứt, món gạo lứt rong biển…

Khi mỗi từng tế bào trong cơ thể được cung cấp đầy đủ các loại dưỡng chất cần thiết, đủ oxy và định kỳ đều đặn nghỉ ngơi, không chỉ ung thư mà cơ bản là hầu hết các bệnh lớn nhỏ đều không còn cơ hội phát triển. Thay vì trông chờ vào những kỹ thuật y học hiện đại ra đời và chữa được tận gốc ung thư, chúng ta hãy lưu ý đến những thực phẩm ăn vào hàng ngày.

Kiên Thành

Xem thêm: