Vì sao tỷ lệ tử vong do virus corona ở đàn ông cao hơn phụ nữ?

Virus corona có nguồn gốc từ Trung Quốc đã gieo rắc nỗi sợ hãi và lo lắng trên khắp thế giới. Tuy chủng virus mới này hầu như không ảnh hưởng nhiều đến trẻ em, nó dường như gây ra mối đe dọa đặc biệt đối với người trung niên và người cao tuổi, đặc biệt là nam giới.

>> Vì sao có rất ít trẻ em trong các ca nhiễm virus corona?

Mới đây, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh của Trung Quốc (CCDC) đã công bố phân tích chi tiết nhất về các trường hợp nhiễm virus corona cho đến nay. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, mặc dù số lượng đàn ông và phụ nữ đã bị nhiễm bệnh là gần như nhau, nhưng nam giới có tỷ lệ tử vong cao hơn phụ nữ (2,8% so với 1,7%)*.

Đàn ông cũng bị ảnh hưởng nhiều hơn trong các đợt bùng phát dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) và MERS (hội chứng hô hấp Trung Đông) do nhóm virus corona gây ra. Có nhiều phụ nữ bị nhiễm SARS hơn đàn ông ở Hồng Kông vào năm 2003, nhưng tỷ lệ tử vong ở nam giới cao hơn 50% so với phụ nữ, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y khoa Annals of Internal Medicine.

Có 32% nam giới bị nhiễm MERS đã thiệt mạng, trong khi con số này ở phụ nữ là 25,8%. Nam thanh niên trưởng thành cũng có tỷ lệ tử vong cao hơn phụ nữ cùng trang lứa trong trận đại dịch cúm thế giới xảy ra vào năm 1918.

Theo các nhà khoa học, một số yếu tố có thể giúp giải thích cho hiện tượng đàn ông dễ bị nhiễm bệnh hơn phụ nữ, bao gồm các vấn đề liên quan đến sinh học và lối sống. Trên thực tế, đàn ông có phản ứng miễn dịch đối với nhiễm trùng yếu hơn phụ nữ.

>> Không mua được thuốc, người phụ nữ Vũ Hán phẫn nộ: Tin tức CCTV toàn là giả!

“Đây là điều mà chúng ta đã thấy với nhiều bệnh nhiễm trùng đường hô hấp,” bà Sabra Klein, nhà khoa học chuyên nghiên cứu về sự khác biệt giới tính trong việc nhiễm virus và phản ứng khi tiêm vắc-xin tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ), cho hay.

“Chúng tôi đã thấy hiện tượng này ở các loại virus khác. Phụ nữ có khả năng chống chọi tốt hơn đàn ông,” bà Klein cho biết.

Phụ nữ cũng tạo ra các phản ứng miễn dịch mạnh hơn sau khi tiêm vắc-xin, và có các phản ứng tăng cường trí nhớ miễn dịch giúp bảo vệ người lớn khỏi những mầm bệnh mà họ đã tiếp xúc khi còn nhỏ.

“Có điều gì đó làm cho hệ thống miễn dịch của phụ nữ tốt hơn đàn ông,” Tiến sĩ Janine Clayton, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu về Sức khỏe Phụ nữ tại Viện Y tế Quốc gia, cho biết.

Nhưng đổi lại, phụ nữ rất dễ mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp và lupus ban đỏ, trong đó hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức và tấn công chính các cơ quan và mô của cơ thể. Có gần 80% những người mắc bệnh tự miễn là phụ nữ, Tiến sĩ Clayton lưu ý.

Vì sao phụ nữ chống chọi tốt với với virus corona?

Những nguyên nhân phụ nữ có phản ứng miễn dịch mạnh hơn là không hoàn toàn rõ ràng, và nghiên cứu vẫn còn ở giai đoạn đầu.

Có một giả thuyết cho rằng hệ thống miễn dịch mạnh mẽ hơn của phụ nữ làm tăng khả năng sống sót của trẻ sơ sinh, chúng hấp thụ kháng thể từ sữa mẹ giúp phòng ngừa bệnh tật trong khi hệ thống miễn dịch sơ sinh vẫn còn yếu.

Các yếu tố liên quan đến sinh học, bao gồm hoóc-môn nữ estrogen, dường như cũng đóng vai trò miễn dịch. Trên thực tế, phụ nữ mang 2 nhiễm sắc thể X, có chứa các gen liên quan đến miễn dịch. Trong khi đàn ông chỉ mang một nhiễm sắc thể X.

Các thí nghiệm trong đó lấy chuột tiếp xúc với virus corona bệnh SARS cho thấy con đực dễ bị nhiễm bệnh hơn con cái và sự chênh lệch tăng lên theo độ tuổi.

Những con chuột đực phát triển virus SARS ở mức phơi nhiễm virus thấp hơn, có phản ứng miễn dịch thấp hơn và chậm loại bỏ virus ra khỏi cơ thể hơn. Chúng bị tổn thương nhiều hơn ở vùng phổi và chết với tỷ lệ cao hơn, theo Tiến sĩ Stanley Perlman, giáo sư vi sinh học tại Đại học Iowa (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu.

Khi các nhà nghiên cứu ngăn chặn estrogen ở con cái bị nhiễm bệnh hoặc cắt bỏ buồng trứng, chúng có nhiều khả năng tử vong, nhưng khi ngăn chặn testosterone ở chuột đực thì không có hiện tượng gì xảy ra, điều này cho thấy estrogen có thể đóng vai trò bảo vệ.

“Đây là một mô hình phóng đại những gì xảy ra ở người.” Tiến sĩ Perlman cho biết. “Sự khác biệt giữa đàn ông và phụ nữ là rất nhỏ, trong khi ở chuột, sự khác biệt không nhỏ như vậy.”

Ở một số nước, 2 giới thường có những thói quen sức khỏe rất khác nhau, cũng có thể tạo ra sự khác biệt khi phản ứng trước những bệnh nhiễm trùng.

Trung Quốc có số người hút thuốc lớn nhất thế giới – 316 triệu người – chiếm gần 1/3 số người hút thuốc lá thế giới và 40% lượng thuốc lá tiêu thụ trên toàn thế giới. Nhưng chỉ có hơn 2% phụ nữ Trung Quốc hút thuốc, trong khi ở đàn ông là hơn 50%.

Đàn ông Trung Quốc cũng có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và huyết áp cao hơn phụ nữ, cả hai loại bệnh này đều làm tăng nguy cơ biến chứng sau khi nhiễm virus corona. Nam giới Trung Quốc có tỷ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cao gần gấp đôi so với phụ nữ.

Ở Mỹ, phụ nữ chủ động chăm sóc sức khỏe hơn nam giới và một số nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra rằng điều này cũng đúng đối với các sinh viên Trung Quốc tại những trường đại học ở Mỹ.

Trong các nghiên cứu chưa được công bố, những nhà khoa học Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng các bệnh nhân bị trì hoãn việc chẩn đoán hoặc đã bị viêm phổi nặng khi được chẩn đoán lần đầu, là những đối tượng có nguy cơ tử vong cao nhất.

Một nghiên cứu được thực hiện trên 4.021 bệnh nhân bị nhiễm virus corona cho thấy tầm quan trọng của việc phát hiện sớm, đặc biệt ở những người đàn ông lớn tuổi và đàn ông đã được đưa vào bệnh viện khi bệnh tình đã nặng.

Nhưng tại các khu vực của Trung Quốc bên ngoài tỉnh Hồ Bắc, tâm chấn của dịch bệnh và nơi tập trung phần lớn những người bị ảnh hưởng, tỷ lệ tử vong dường như thấp hơn đáng kể, nhưng nam giới vẫn có tỷ lệ nhiễm bệnh cao hơn nhiều so với phụ nữ, theo phân tích của CCDC.

Đàn ông có thể có một “cảm giác an toàn sai lầm” đối với loại virus corona, theo bà Akiko Iwasaki, giáo sư miễn dịch học tại Đại học Yale (Mỹ).

Theo các chuyên gia, việc thu thập và phân tích dữ liệu về chủng virus mới theo giới tính là điều quan trọng không chỉ đối với các nhà khoa học, mà còn với cả công chúng.

Kể từ khi bắt đầu bùng phát dịch bệnh, các quan chức y tế công cộng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rửa tay đúng cách và thường xuyên, để ngăn ngừa nhiễm trùng. Nhưng một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng đàn ông – ngay cả các nhân viên chăm sóc sức khỏe – cũng ít rửa tay hoặc sử dụng xà phòng hơn phụ nữ, Tiến sĩ Klein cho biết.

“Chúng tôi đưa ra những giả định chung chung rằng nam giới và nữ giới có sự tương đồng về hành vi, về khía cạnh biến chứng bệnh tật, sinh học và cả về hệ thống miễn dịch, nhưng không phải vậy,” Tiến sĩ Klein cho hay.

Theo New York Times,
Phan Anh dịch

(*) Lưu ý: Tất cả những số liệu cập nhật tại Đại lục về số ca nhiễm, số ca tử vong, số ca bình phục … đều chỉ đến từ 1 nguồn là Uỷ ban Y tế Nhà nước Trung Quốc. Hiện chưa có nguồn độc lập nào khác có thể kiểm chứng số liệu, ngoài 1 vài mô hình nghiên cứu giả định con số thực tế có thể cao hơn con số được chính quyền Trung Quốc công bố.