Ngày nay, thay vì say mê đồ chơi hay sách truyện, nhiều bé gái nhỏ tuổi lại bị cuốn hút bởi các mỹ phẩm chăm sóc da chống lão hóa cao cấp – vốn dành cho phụ nữ trưởng thành.

cham soc da 2
(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Một phần nguyên nhân đến từ các video tràn lan trên mạng xã hội, trong đó những bé gái chỉ mới 7 tuổi quay cảnh thực hiện các bước chăm sóc da. Nhờ vậy, nhu cầu về mỹ phẩm chăm sóc da trong nhóm trẻ trước tuổi dậy thì đã tăng vọt. Khác với búp bê, bộ đồ chơi nấu ăn hay mỹ phẩm giả trang của các thế hệ trước, xu hướng này tiềm ẩn nhiều tác hại.

Các bước chăm sóc da của nhóm trẻ trước tuổi dậy thì thường rất phức tạp, bao gồm việc phối hợp nhiều sản phẩm chứa thành phần không phù hợp với lứa tuổi mà theo các chuyên gia, có thể gây kích ứng, dị ứng, tổn thương da lâu dài và ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị bản thân.

Theo một nghiên cứu đăng trên Pediatrics (Tập san Nhi khoa), các bé gái từ 7 đến 18 tuổi trung bình sử dụng sáu loại sản phẩm khác nhau trên mặt, một số thậm chí dùng hơn mười loại. Mỗi chu trình chăm sóc da này khá đắt đỏ, tiêu tốn trung bình 168 USD tương đương 4.43 triệu VNĐ.

Có một trường hợp bé gái đã bôi 10 loại sản phẩm chỉ trong sáu phút và sau đó cảm thấy bỏng rát, khó chịu kèm theo phản ứng kích ứng da rõ rệt.

Cô Annell Reiterman, chuyên viên tư vấn làm đẹp tại Ulta Beauty, lưu ý rằng các bé trẻ trước tuổi dậy thì không quan tâm đến các sản phẩm phù hợp với làn da trẻ, dù cô cố gắng giải thích về những rủi ro khi dùng sản phẩm dành cho da trưởng thành. Cô chia sẻ:

“Tôi không muốn mọi người cho rằng chăm sóc da là điều xấu, nhưng ở lứa tuổi này, nó có thể gây hại. Và thật sự đó chỉ là một sự lãng phí tiền bạc”.

Các thành phần gây vấn đề trong mỹ phẩm

“Chúng tôi nhận thấy nhiều trẻ em gặp các vấn đề về da do [sử dụng] quá nhiều sản phẩm hoặc dùng sai loại sản phẩm”, bác sĩ da liễu Brooke Jeffy chia sẻ với The Epoch Times. Việc trẻ em sử dụng các sản phẩm chăm sóc da thường khiến phụ huynh ngạc nhiên.

Các trẻ trước tuổi dậy thì dùng các sản phẩm có thành phần dành cho người lớn được gọi là “Sephora Kids”, xuất phát từ làn sóng trẻ em đổ xô mua sắm tại các cửa hàng mỹ phẩm. Một số thành phần hoạt tính có thể gây vấn đề bao gồm:

1. Retinol

Retinoid là thuật ngữ bao quát cho tất cả các dẫn xuất của vitamin A, trong khi retinol là một dạng retinoid nhẹ hơn, không kê đơn và chuyển hóa chậm thành dạng hoạt tính trong da.

Retinol được thiết kế dành cho phụ nữ trưởng thành, có tác dụng làm giảm nếp nhăn và vết chân chim bằng cách tăng cường sản xuất collagen và elastin, giúp da săn chắc và đàn hồi hơn.

“Sự mất mát collagen thường chỉ bắt đầu vào cuối độ tuổi 20 hoặc đầu 30, vì vậy không có lý do gì để sử dụng retinol trước giai đoạn đó”, bác sĩ Jeffy nói.

Ngoại lệ duy nhất là khi dùng để điều trị mụn trứng cá, trong đó retinoid kê đơn được theo dõi bởi bác sĩ da liễu.

2. Các thành phần làm đều màu da

Đôi khi được gọi là chất “làm sáng” hoặc “làm trắng da”, nhóm này bao gồm axit alpha hydroxy, axit glycolic và vitamin C. Các axit này có tác dụng tẩy tế bào chết lớp da bề mặt, loại bỏ các tế bào chứa sắc tố hình thành đốm đồi mồi, giúp làm sáng hoặc làm đều màu da.

Vitamin C, mặc dù nhìn chung an toàn hơn, vẫn là một chất chống oxy hóa thường được dùng để làm giảm sạm da và làm mờ vết thâm.

“Các chất làm sáng da trong nhiều sản phẩm có thể gây kích ứng và thật ra trẻ em không có vấn đề gì khiến các em cần làm sáng hoặc làm đều màu da”, bác sĩ Jeffy nói.

3. Các sản phẩm tẩy tế bào chết

Bất kỳ sản phẩm nào có tác dụng tác động vật lý lên bề mặt da đều là quá mạnh đối với làn da trẻ nhỏ, bác sĩ Jeffy khuyến cáo. Da trẻ em mỏng manh hơn và dễ bị tổn thương hơn. Khi bước vào tuổi dậy thì, tuyến bã nhờn mới hoạt động mạnh hơn để làm giảm độ nhạy cảm của da.

4. Pha trộn các thành phần

Có nhiều lo ngại về những tác hại tiềm ẩn của việc pha trộn sai các thành phần hoặc lạm dụng sản phẩm dẫn đến tăng mức phơi nhiễm hóa chất – những thói quen phổ biến ở trẻ trước tuổi dậy thì.

Theo cô Reiterman, các chất tẩy tế bào chết hóa học không nên dùng cùng với retinol, vì việc kết hợp này làm tăng nguy cơ bị cháy nắng.

“Ngay cả khi bạn ngừng sử dụng sản phẩm, hoạt chất vẫn còn tồn tại trong da một thời gian nên bạn phải tiếp tục thoa kem chống nắng vì da sẽ trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời”, cô nói.

Một mối lo ngại khác là việc thiếu các nghiên cứu và hướng dẫn phù hợp với độ tuổi liên quan đến các sản phẩm chăm sóc da, đặc biệt khi trẻ đang tự ý kết hợp sản phẩm mà không điều chỉnh lượng sử dụng.

Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ khuyến nghị không cần thiết lập quy trình chăm sóc da trước độ tuổi 20. Hiệp hội này cũng không trả lời các câu hỏi về những sản phẩm nào an toàn hoặc không an toàn cho trẻ em.

Suy giảm giá trị bản thân

Các chuyên gia cho rằng nghịch lý nằm ở chỗ trẻ dùng sản phẩm làm đẹp để cảm thấy tự tin hơn, nhưng thực tế, việc này có thể phản tác dụng và làm giảm giá trị bản thân. Một phần vì các sản phẩm đó có thể gây hại cho da và một phần vì trẻ bị lôi cuốn vào các chuẩn mực sắc đẹp phi thực tế, trở thành đối tượng bị ngành công nghiệp làm đẹp khai thác.

Bà Leah Clionsky, nhà tâm lý học và chủ sở hữu Trung tâm Thriving Child Center nhận định rằng việc trẻ thường xuyên xem video và hình ảnh về những người có làn da hoàn hảo có thể làm tăng mức độ lo âu vì thực tế làn da tuổi dậy thì thường bị mụn trứng cá.

Việc so sánh mang lại hậu quả tiêu cực cho giá trị bản thân khiến trẻ nảy sinh ghen tị, thất vọng, mặc cảm và bất mãn.

Theo dữ liệu năm 2023 của Nielsen, các hộ gia đình có trẻ trước tuổi dậy thì và thanh thiếu niên chi tiêu cho chăm sóc da mặt cao gấp đôi mức trung bình so với người mua hàng thông thường.

Bà Clionsky nói:

“Trẻ muốn có những gì người khác có. Điều đó có thể là bất cứ thứ gì – quần áo, giày dép hay bất kỳ món đồ đắt tiền nào. Việc trẻ tiếp xúc trên mạng xã hội, khoe những thứ mình có để người khác xem và đánh giá sẽ không tốt cho bất kỳ ai”.

Sự quan tâm từ cha mẹ

Tin tốt là cơn sốt chăm sóc da hiện nay cũng mang đến cơ hội để cha mẹ bắt đầu những cuộc trò chuyện ý nghĩa với con cái, đồng thời ghi nhớ rằng việc chăm sóc da đúng cách có thể góp phần quan trọng vào một tuổi thơ khỏe mạnh.

Các quy trình chăm sóc da không phải là vấn đề. Điều quan trọng là chúng ta không nên xem nhẹ mong muốn được hình thành thói quen của trẻ mà cần tập trung vào việc giúp trẻ hiểu cách xu hướng này có thể làm thay đổi cảm nhận về cái đẹp, sự được chấp nhận và giá trị bản thân. Cha mẹ có thể khuyến khích con trân trọng những gì mình đang có.

Sephora Kids cũng có mặt tích cực khi muốn có làn da khỏe mạnh. Cha mẹ có thể định hướng trẻ xây dựng những thói quen tốt bằng các sản phẩm cơ bản được thiết kế dành riêng cho lứa tuổi thiếu nhi như sữa rửa mặt dịu nhẹ và kem dưỡng ẩm, qua đó giảm bớt áp lực bắt chước bạn bè.

Nếu cha mẹ đồng ý cho con sử dụng các sản phẩm chăm sóc da, họ nên tìm hiểu kỹ về các thành phần cụ thể trong những sản phẩm mà con đang hoặc muốn dùng.

Cha mẹ nên mang theo sản phẩm hoặc hình ảnh sản phẩm đến gặp bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ da liễu của con để tìm hiểu xem chúng có gây hại hay không.