Giới chức Tajikistan và Đại sứ quán Trung Quốc tại Tajikistan hôm thứ Hai (1/12) xác nhận rằng trong hai vụ tấn công được tiến hành từ lãnh thổ nước láng giềng Afghanistan trong tuần qua, đã có tổng cộng 5 công dân Trung Quốc thiệt mạng và 5 người khác bị thương.​

Những lá cờ của Tajikistan tung bay trong gió trên con đường ở vùng núi Tajikistan (Nguồn: DeniskaPhotoGuide / Shutterstock)

Đại sứ quán Trung Quốc tại Tajikistan cho biết công dân Trung Quốc đã trở thành mục tiêu của các vụ tấn công vũ trang, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp và công dân Trung Quốc tại Tajikistan khẩn cấp rút khỏi khu vực biên giới.

Theo Reuters đưa tin, giới chức Tajikistan trước đó từng cảnh báo khu vực biên giới thường xuyên có các đường dây buôn lậu ma túy và những nhóm khai thác vàng trái phép hoạt động.

Bộ Ngoại giao Tajikistan trước đó cho hay ba công nhân Trung Quốc đã bị các tay súng từ phía Afghanistan vượt biên sang tấn công và sát hại vào hôm thứ Sáu tuần trước (28/11). Mục tiêu của vụ tấn công là khu nhà ở nhân viên của Công ty khai thác vàng Shahín SM tại huyện Shamsiddin Shohin, tỉnh Khatlon. Giới chức Tajikistan cho biết vụ tấn công này có sử dụng máy bay không người lái thả lựu đạn.

Đại sứ quán Trung Quốc nói thêm rằng hai công dân Trung Quốc khác đã bị tấn công hôm Chủ nhật (30/11) tại khu vực Shadak, gần biên giới với Afghanistan; vụ tấn công xuất phát từ làng Razavi thuộc huyện Maimay bên phía Afghanistan.

Nhà chức trách Tajikistan đến nay vẫn chưa nêu danh tính thủ phạm, chỉ cho biết các tay súng là một băng nhóm tội phạm hoạt động trên lãnh thổ Afghanistan.

Dù các thông tin chính thức của Tajikistan không chỉ đích danh, nhưng một nguồn tin từ tỉnh Badakhshan nói với trang mạng Afghanistan International rằng vụ tấn công hôm Chủ nhật nhằm vào hai công dân Trung Quốc dường như có liên quan tới lực lượng biên phòng Taliban. Nguồn tin cho biết lực lượng này mới được điều động từ các khu vực khác của tỉnh Badakhshan tới.

Sau các vụ việc, Tổng thống Tajikistan Emomali Rahmon “kịch liệt lên án các hành vi phi pháp và mang tính khiêu khích của công dân Afghanistan”, đồng thời chỉ thị cho các cơ quan an ninh đánh giá tình hình.

Văn phòng Tổng thống cho hay ông Rahmon đã ra lệnh thực thi những biện pháp hiệu quả để xử lý vấn đề, ngăn chặn tái diễn các sự cố tương tự, và yêu cầu tăng cường an ninh biên giới.

Bộ Ngoại giao Afghanistan tuần trước từng quy trách nhiệm tình trạng bất ổn biên giới cho một nhóm không được nêu tên, nhưng tuyên bố sẵn sàng hợp tác với phía Tajikistan.​

Trung Quốc và Tajikistan có chung đường biên giới nằm ở khu vực núi non hẻo lánh, và Trung Quốc cũng là một trong những nhà đầu tư chính tại Tajikistan.

Các công ty Trung Quốc hoạt động tại Tajikistan chủ yếu tìm kiếm tài nguyên thiên nhiên, đồng thời cũng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, bao gồm cả những tuyến đường bộ xuyên núi. Đây là một phần của dự án “Con đường Tơ lụa Mới” nhằm thúc đẩy thương mại Á-Âu.

Khác với các lãnh đạo Trung Á khác, Tổng thống Tajikistan Emomali Rahmon, người nắm quyền từ năm 1992, là lãnh đạo duy nhất công khai chỉ trích Taliban.

Tajikistan kêu gọi chính quyền Taliban tôn trọng quyền lợi của người Tajik tại Afghanistan, nhóm được ước tính chiếm khoảng 1/4 trong số 40 triệu dân Afghanistan.

Các phần tử vũ trang thuộc tổ chức thánh chiến “Ansarullah”“ISKP – Nhà nước Hồi giáo Khorasan” hoạt động rất mạnh tại các khu vực núi non hiểm trở này, khiến Tajikistan vô cùng lo ngại.

Trí Đạt (t/h)