Ngoại trưởng Ukraine Sybiha nói sẽ có “khoảng 20 sắc lệnh bãi nhiệm và bổ nhiệm người đứng đầu các cơ quan nước ngoài,” trong gồm cả bà Markarova, đại sứ của Ukraine tại Mỹ, người mà ông miêu tả là “một trong những đại sứ thành công nhất của [Ukraine] chúng ta.” Truyền thông Ukraine hiện đang cho rằng Yermak, Chánh văn phòng Tổng thống, lại một lần nữa duỗi bàn bàn tay đen hắc thủ khuynh đảo triều chính.

250707YemarkBlackHand
Màn diễn cung đấu ở Kiev lại một lần nữa trở nên kịch tính, theo Economist (Anh) chỉ ra hôm 6/7/2025, và bình luận rằng thù trong có khi còn có hại hơn cả giặc ngoài, khi cả nghìn người Ukraine đang chết đi mỗi ngày. Truyền thông Ukraine đã cho trích đăng báo cáo ấy, kèm theo các bổ sung cho rõ ràng hơn, và đặt tiêu đề lại với ý tứ là: Bàn tay đen của Yermark (Chánh văn phòng tổng thống) đang thao túng chính phủ, và điều đó sẽ khiến chính phủ có các thay đổi nhân sự trong tháng 7 này. (hình ảnh lấy từ màn hình bài báo của Ukraine, với dịch tự động bởi trình duyệt)

Trong phỏng vấn với truyền thông Ukraine hôm Thứ Ba (giờ địa phương), Ngoại trưởng Andrii Sybiha chia sẻ rằng người đang ngồi trên ghế tổng thống của nước này, Volodymyr Zelensky, sẽ một lần nữa tẩy bài nội các, mà trong đó có các nhà ngoại giao ở các nước G7, G20.

“Chúng ta kỳ vọng sẽ có khoảng 20 sắc lệnh bãi nhiệm và bổ nhiệm người đứng đầu các cơ quan nước ngoài,” ông Sybiha nói.

Về trường hợp Oksana Markarova, đại sứ của Ukraine tại Mỹ, thì Sybiha bình luận rằng “bà ấy cực kỳ có hiệu quả và có sức lôi cuốn,” khi ông chia sẻ rằng “quay vòng” nhân sự lần này ở Kiev là có Markarova trong ấy.

Ông nói “mỗi từng nhà ngoại giao đều có chu kỳ quay vòng” (“every diplomat has a rotation cycle”).

Ông lập luận rằng “quay vòng” như thế là để “cường hóa [vị thế của Ukraine] ở các quốc gia đó, đặc biệt là ở Mỹ.”

Mà nói đến “quay vòng”, chính bản thân Sybiha cũng là được Zelensky đặt vào cái ghế ngoại trưởng này sau khi người tiền nhiệm của ông, Dmytro Kuleba —người được chính khách cả trong và ngoài nước Ukraine nhìn nhận là có công lớn trong các hoạt động ngoại giao của nước này— bị phế truất trong đợt tẩy bài nội các khét tiếng đầu tháng 9 năm ngoái. Đợt đó, một nửa số các bộ trưởng nước này bị Zelensky thay thế.

Theo Bloomberg đưa tin, Zelensky trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm Thứ Sáu tuần trước, đã nói rằng Thủ tướng Denys Shmyhal, Phó thủ tướng Olga Stefanishyna, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, và Bộ trưởng Năng lượng German Galushchenko, là những ứng viên mà ông đang cân nhắc để thay vào vị trí của bà Markarova.

250709OlhaStefanishyna
Olga Stefanishyna, Phó Thủ tướng Ukraine, một trong những người nằm trong lựa chọn để trở thành đại sứ Ukraine tại Mỹ, (nguồn ảnh nhà nước Ukraine)

Dường như phong cách dùng người của chính quyền Kiev là khác khá nhiều so với nước láng giềng cùng chung tổ tiên với mình.

Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin có xu hướng duy trì những người thân cận của mình khá lâu dài. Các khuôn mặt như Dmitry Medvedev, Dmitry Peskov, Sergey Lavrov, Maria Zakharova, đều được thấy ở cạnh ông Putin vài thập kỷ.

Đương nhiên, mọi thứ trên đời này đều có ngoại lệ, ví như “đầu bếp của Putin” (hoặc “đồ tể của Putin”) Yevgeny Prigozhin chẳng hạn.

Nhưng mà, ngay cả với Prigozhin, kể từ khi ông đích thân phục vụ bữa tiệc giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Pháp Jacques Chirac (năm 2001), hoặc giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ George W. Bush (năm 2002), thì tính đến ngày sự nghiệp của ông chấm dứt trong một “tai nạn” máy bay (ngày 23/8/2023) thì đó cũng là hơn 2 thập kỷ.

Dạo này, truyền thông Ukraine tích cực đổ lỗi rằng sự xuống dốc của chính quyền Kiev là một phần do sự thay đổi thất thường của Donald Trump, Tổng thống Mỹ đương nhiệm. Những lời phê bình mà Zelensky nhắm vào ông Trump, kể cả những lời nói trắng ra hoặc nói vòng vèo ẩn ý, cũng được truyền thông trích dẫn.

Đặc biệt là sự kiện hy hữu tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 28/2, khi Zelensky được “đá ra” khỏi Nhà Trắng, bỏ qua bữa cơm trưa dù đã được chuẩn bị trước, chỉ vì to tiếng với ông Trump. Truyền thông Ukraine miêu tả sự kiện đó là bước ngoặt dẫn đến chuyển biến xấu về ngoại giao cao cấp tầm quốc gia, và đó là do tính khí của Trump cùng đồng sự.

Lưu ý rằng theo nhiều phân tích độc lập, gồm cả các phân tích quay lại video để quan sát biểu hiện của từng người trong đó, đã cho thấy rằng vụ bê bối đó là lỗi ngoại giao của Zelénky.

Nhưng dù thế nào đi nữa, nếu so sánh với cách Zelensky đối đãi với cấp dưới của mình, thì cách Donald Trump đối đãi với các “đối tác” của ông dường như vẫn còn là tử tế hơn nhiều lắm.

  • Markarova coi như đã bật khóc khi chứng kiến khách nhân Zelensky to tiếng với chủ nhà Donald Trump ở Nhà Trắng hôm 28/2/2025:

240926OksanaMarkharova
Oksana Markarova, đại sứ Ukraine tại Mỹ trong sự kiện 2 năm chiến tranh Ukraine do bà tổ chức tại Washington DC, ngày 24/2/2024 (ảnh Shutterstock / Tatiana’s Camera)

Bà đại sứ Markarova từng bị Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson yêu cầu Zelensky cách chức bà ta ngay lập tức vào tháng 9 năm ngoái.

Lý do là vì bà chính là người tổ chức một sự kiện không phù hợp với văn hóa ngoại giao quốc tế: Tổng thống Ukraine sang tận đất Mỹ và ra mặt ủng hộ một ứng viên trong cuộc chạy đua bầu cử tổng thống Mỹ vào đúng thời điểm cuộc đua này đang trong thời điểm nước rút.

Nhưng mà, lúc đó Zelensky đã từ chối yêu cầu của Johnson. Dù sao thì Zelensky mới chính là người chủ chốt, còn Markarova bất quá chỉ là người ra mặt dàn xếp các việc của sự kiện đó.

Bây giờ, sau hơn 4 năm làm cho Zelensky với cương vị là đại sứ tại Mỹ (kể từ tháng 2/2021), bà Markarova đang nằm trong danh sách “quay vòng” nhân sự của Zelensky vào tháng 7 này.

Nhật Tân