Chủ tịch hội phụ nữ đồng hương Hoa kiều tại New York bị ICE bắt giữ

Trước thời điểm Tết Trung Thu, cộng đồng khu Đại lộ số 8, Brooklyn, New York lan truyền tin chấn động – Chủ tịch Liên đoàn Phụ nữ Hoa kiều Thái Sơn, bà Vương Nhất Băng, đã bị Cục Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) bắt giữ.

Vốn dĩ bà Vương Nhất Băng dự kiến sẽ tham dự hoạt động mừng Trung Thu, nhưng đột ngột mất liên lạc. Theo một bức ảnh mà phóng viên nhìn thấy, hai nhân viên thi hành công vụ mặc áo ghi rõ “Police” và “Federal Agent” đang còng tay bà Vương Nhất Băng ra sau lưng. Bà mặc áo len trắng và tạp dề xanh có dòng chữ “Diversity Food- (bằng) thẻ phúc lợi, có thể giao hàng tận nhà”, thần sắc sợ hãi, lông mày nhíu chặt, dường như đang ở bờ vực khóc òa và sụp đổ.

Theo kết quả tra cứu trên website của ICE, hiện bà Vương Nhất Băng (YiBing Wang) vẫn đang bị giam tại trung tâm xử lý của ICE ở Nam Louisiana. Luật sư đại diện của bà, ông Edward J. Cuccia, trả lời tờ Epoch Times rằng: “Đúng là tôi đại diện cho bà Vương, nhưng hiện tình hình rất hỗn loạn, tôi (hy vọng) trong vài ngày tới sẽ có thêm thông tin.”

Từ “thư giới thiệu” đến “trục xuất”

Một lãnh đạo cộng đồng người Hoa giấu  tên (gọi tắt là A) tiết lộ với Epoch Times rằng, đầu tháng Chín từng gặp bà Vương Nhất Băng. Khi đó, bà thừa nhận “bị người tố cáo, phải ra tòa”, hy vọng tổ chức của lãnh đạo này có thể giúp viết thư giới thiệu chứng nhận bà “có đóng góp cho cộng đồng”, đồng thời cho biết sẽ ra tòa ngày 11/9. A cho biết, mình biết bà từng bị FBI thẩm vấn nên đã từ chối giúp đỡ.

Theo A mô tả thêm, hai tuần trước, A lại gặp bà Vương và bà nói một cách nhẹ nhõm rằng “việc đã xong”, tin rằng có thể thắng kiện. Thế nhưng, thứ Sáu tuần trước (3/10) bà lập tức bị bắt. “Lần này chắc chắn bà ấy sẽ bị trục xuất về Trung Quốc, hiện quy tắc của ICE đã thay đổi, các trường hợp như vậy đều không được bảo lãnh tại ngoại,” A cảm thán, “Làm người sống đơn giản vẫn là tốt nhất. Như chủ tịch Hội Thống nhất và Hòa hợp Houston Texas Lương Thành Vận, mấy năm trước còn bị kết án ở Trung Quốc. Trung Quốc cho là ông ta là đặc vụ nước ngoài, Mỹ cũng nghĩ vậy, thành ra hai bên đều không chấp nhận ông ta”

Một lãnh đạo cộng đồng khác gọi tắt là B tiết lộ thêm, bà Vương Nhất Băng là “di dân sang Mỹ bằng con đường kết hôn”, có thể do trục trặc thẻ xanh theo diện hôn nhân mà bị bắt giữ.

A cũng cùng quan điểm, cho rằng năm 2017 bà sang Mỹ nghi là kết hôn giả, hai năm sau quan hệ đổ vỡ và không được phê duyệt thẻ xanh. Báo chí đưa tin tháng 3/2024 bà lại làm thủ tục kết hôn với một công dân Mỹ, giúp bà ở lại Mỹ và nộp lại hồ sơ xin thẻ xanh mới, “nhưng nếu trong hệ thống di trú từng có tiền án gian lận, rất có thể dẫn đến bị bắt lần này.”

“Bà ấy lại quá nổi bật, ngày nào cũng xuất hiện hoạt động cộng đồng và chính trị, dưới tình hình như vậy xảy ra chuyện, phía Trung Quốc cũng không giúp gì đâu.” A bình luận: “Thật ra những người không có thân phận rõ ràng như vậy, ngoan ngoãn làm việc kiếm sống đã là tốt rồi.”

Trình diễn sườn xám, “bao lì xì Tết” của lãnh sự quán, khách mời danh dự trong cộng đồng kiều bào

Anh Lăng Phi, người thuộc cộng đồng khu Đại lộ số 8, rất ngạc nhiên trước việc bà bị bắt: “Người nổi bật như thế mà lại không có thân phận hợp pháp?!” Anh nhớ lại ngày 23/9, bà Vương vừa tổ chức “Cuộc thi bánh khoai môn đặc sắc Thái Sơn vào dịp Trung thu”.

Theo báo chí Hoa ngữ ngày hôm đó, bà Vương tại sự kiện đã mời lãnh sự Trương Duệ và Cao Hi của Tổng lãnh sự quán Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tại New York, thượng nghị sĩ bang Trần Học Lý và hạ nghị sĩ Colton cùng tham dự.

Trong cộng đồng, bà Vương được cho là “năng lượng lớn, thông minh, khôn ngoan”. Trang tin di trú Documented từng đưa tin, bà năm nay 47 tuổi, từng là quản lý công ty bảo hiểm tại Trung Quốc, năm 2017 ly hôn rồi đưa con nhỏ đi nhập cư Mỹ, sống tại Brooklyn, 5 năm sau mở cửa hàng tạp hóa cạnh khu Đại lộ số 8, chuyên bán đồ ăn vặt và dược liệu bổ dưỡng Trung Quốc.

Tuy nhiên, chỉ sau một năm đến Mỹ, năm 2018 bà đã tổ chức màn trình diễn sườn xám (cheongsam) lớn thu hút hàng nghìn người ở New York. Bà mời các đội nhóm dự sự kiện ngoài trời chủ đề “Giao lưu văn hóa quốc tế – Hành trình sườn xám Con đường Tơ lụa” do Trung tâm Văn hóa Mỹ – Trung tổ chức, nhân dịp chào mừng Quốc khánh của ĐCSTQ, Trung thu. Theo thông tin, hoạt động này được nhiều hội đoàn ủng hộ.

Tháng 1/2022, theo báo “Dong Nan Wang” thuộc nhật báo Đảng ủy địa phương tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc), đại diện Hội Phụ nữ Đồng hương Thái Sơn kết hợp lãnh sự quán phát “bao lì xì Tết” tại New York. A cho biết: “Bà ấy quá năng nổ, tất nhiên sẽ có bao lì xì, có khi còn do Trần Thiện Trang (John Chan là một thành viên Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ hoạt động tại Thành phố New York) tặng cho.”

A nhớ lại, lần đầu gặp bà ấy tại buổi tiệc cộng đồng năm 2018, “Bàn của chúng tôi toàn là nhân vật có tiếng trong cộng đồng, bà ấy cũng ngồi đó, rất khí thế.” A còn tiết lộ, gần đây sau một sự kiện mình tổ chức, bà Vương chủ động gọi điện xin được giới thiệu nhân vật chính, vì “muốn tạo dựng danh tiếng chính trị.”

FBI hai lần thẩm vấn: Nghi vấn gián điệp và nguy cơ thân phận

Rắc rối với bà Vương không phải bắt đầu từ ICE. Đầu năm 2023, bà từng tiết lộ với truyền thông rằng bị FBI thẩm vấn suốt hai tiếng rưỡi. Bà kể lại, hai người đàn ông xuất trình thẻ, xác nhận danh tính rồi hỏi về mối quan hệ với lãnh sự quán ĐCSTQ tại New York, có quen riêng nhiều lãnh sự không, có tham gia hoạt động gián điệp không. Bà phủ nhận hết, giải thích chỉ giúp người già dùng app lãnh sự Trung Quốc làm giấy xác nhận còn sống.

Bà kể, các đặc vụ kiểm tra lịch sử trò chuyện trên WeChat trong điện thoại, chụp lại nhiều đoạn đối thoại và từ chối để lại thông tin liên lạc.

Theo trang tin nhập cư Documented, tháng 3/2024, đặc vụ FBI từng đến hỏi chuyện ngay tại cửa hàng tạp hóa ở Brooklyn: “Sao bà giúp lãnh sự quán Trung Quốc? Họ trả thù lao gì? Bà có phản đối Đài Loan độc lập không?”

Bài báo cho biết, năm 2019 bà thành lập “Hội Phụ nữ Đồng hương Thái Sơn” (Tên tiếng Anh: Chimerica Women’s Association); tên gọi lấy ý từ “Chimerica”, tượng trưng mối gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ – Trung. Hội này quy tụ phụ nữ quê Thái Sơn, quan hệ mật thiết với lãnh sự quán  ĐCSTQ.

FBI đặc biệt chú ý đến việc bà tham gia biểu tình khi Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn và Lại Thanh Đức quá cảnh Mỹ, nghi ngờ lá cờ của ĐCSTQ bà phát là do viên lãnh sự cấp cho. Đặc vụ hỏi thẳng: “Bà làm cho lãnh sự quán Trung Quốc, đây là hành vi gián điệp.”

Được biết, năm ngoái có khoảng mười mấy lãnh đạo cộng đồng người Hoa từng bị FBI hỏi chuyện.

Vòng luẩn quẩn: hôn nhân và thẻ xanh

Theo báo cáo, cuối tháng 8/2023 bà Vương nhận được thư từ Bộ An ninh nội địa Mỹ, yêu cầu lên phỏng vấn tại văn phòng nhập cư Quảng trường Liên bang Manhattan. Biết bản thân đã hết hạn lưu trú, bà vẫn đúng hẹn. Khi cán bộ nhập cư nói có thể “bắt giữ ngay”, bà được yêu cầu ký một giấy tờ tiếng Anh, nội dung chuyển hồ sơ sang FBI.

Cùng lúc, những đặc vụ từng đến cửa hàng của bà lại xuất hiện, dẫn bà vào căn phòng không biển tên để hỏi cung 5 tiếng, tập trung vào mối quan hệ với lãnh sự quán ĐCSTQ và đặc biệt quan tâm đến một buổi gặp mặt giữa các lãnh đạo cộng đồng người Quảng Đông và các quan chức lãnh sự quán mà cô đã hỗ trợ sắp xếp vào cuối năm trước. Các điều tra viên nghi ngờ rằng cô có thể đã đóng vai trò điều phối hoặc liên lạc trong sự kiện đó.

Sau đó viên chức nhập cư cho phép bà rời đi và đưa ngày ra tòa. Tháng 3/2024, bà lấy chồng là công dân Mỹ và nộp lại hồ sơ thẻ xanh mới, tưởng rằng đã ổn thỏa. Giờ đây bị ICE giam giữ, cộng đồng đều cho rằng nguy cơ bị trục xuất rất cao.

Xem thêm

Chủ tịch hội phụ nữ đồng hương Hoa kiều tại New York bị ICE bắt giữ

Chủ tịch Liên đoàn Phụ nữ Hoa kiều Thái Sơn, bà Vương Nhất Băng, đã bị Cục Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) bắt giữ.