Hamas thả 7 con tin đầu tiên khi ông Trump đến – AP
- AP
- •
Hamas đã thả 7 con tin vào thứ Hai (13/10), là những người đầu tiên được trả tự do theo thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, chấm dứt 2 năm chiến tranh tàn phá Dải Gaza.
7 người này dự kiến sẽ được đoàn tụ với gia đình và kiểm tra y tế tại Israel. Trong khi đó, Hội Chữ thập đỏ đang trên đường đến một điểm ở phía nam Gaza, nơi họ dự kiến sẽ tiếp nhận nhóm con tin sống sót thứ hai, theo thông tin từ quân đội Israel.
Trong suốt cả ngày, dự kiến sẽ có 20 con tin còn sống được thả, cùng với hơn 1.900 tù nhân Palestine đang bị Israel giam giữ. Thi thể của 28 con tin đã thiệt mạng cũng sẽ được trao trả theo thỏa thuận, mặc dù thời điểm cụ thể vẫn chưa rõ.
Gia đình và bạn bè của các con tin đã vỡ òa trong tiếng reo hò tại một quảng trường ở Tel Aviv khi các kênh truyền hình Israel thông báo con tin đã được Hội Chữ thập đỏ tiếp nhận. Hàng chục ngàn người Israel theo dõi quá trình trao trả tại các điểm công cộng trên khắp cả nước.
Trong khi đó, người Palestine chờ đợi việc phóng thích hàng trăm tù nhân do Israel giam giữ.
Mặc dù còn nhiều câu hỏi lớn về tương lai của Hamas và Gaza, việc trao đổi con tin và tù nhân đã làm dấy lên hy vọng chấm dứt cuộc chiến đẫm máu nhất từ trước đến nay giữa Israel và Hamas. Thỏa thuận ngừng bắn cũng dự kiến sẽ đi kèm với làn sóng viện trợ nhân đạo tràn vào Gaza, nơi hàng trăm ngàn người đã mất nhà cửa và nhiều người đang đói ăn.
Tổng thống Donald Trump đã đến khu vực, nơi ông dự kiến sẽ thảo luận về thỏa thuận do Mỹ đề xuất và kế hoạch sau chiến tranh với các nhà lãnh đạo khác.
Cuộc chiến bắt đầu khi lực lượng do Hamas lãnh đạo tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ vào miền nam Israel ngày 7/10/2023, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng, chủ yếu là dân thường, và 251 người bị bắt làm con tin.
Trong chiến dịch phản công của Israel sau đó, hơn 67.000 người Palestine đã thiệt mạng, theo Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza – cơ quan này không phân biệt dân thường và chiến binh.
Con số thương vong dự kiến sẽ còn tăng khi thi thể tiếp tục được kéo ra khỏi đống đổ nát vốn không thể tiếp cận trước đây do giao tranh.
Chiến tranh đã phá hủy phần lớn Gaza và khiến khoảng 90% trong số khoảng 2 triệu cư dân phải rời bỏ nhà cửa. Nó cũng đã làm bùng nổ các cuộc xung đột khác trong khu vực, châm ngòi cho các cuộc biểu tình toàn cầu và dẫn đến cáo buộc diệt chủng mà Israel bác bỏ.
Việc các con tin được trả tự do đánh dấu hồi kết cho một chương đầy đau thương với Israel. Kể từ khi họ bị bắt trong cuộc tấn công châm ngòi cho chiến tranh, các bản tin đã liên tục cập nhật số ngày bị giam cầm, và người dân Israel đã đeo ruy băng vàng để thể hiện sự đoàn kết. Hàng chục ngàn người đã cùng gia đình các con tin tham gia biểu tình hàng tuần để kêu gọi trả tự do cho họ.
Khi cuộc chiến kéo dài, nhiều người biểu tình cáo buộc Thủ tướng Benjamin Netanyahu cố tình trì hoãn vì mục đích chính trị, trong khi ông đổ lỗi cho sự cứng rắn của Hamas. Tuần trước, dưới áp lực quốc tế nặng nề và sự cô lập ngày càng tăng của Israel, hai bên đối địch đã đồng ý ngừng bắn.
Với việc con tin được trả tự do, cảm giác cấp bách xoay quanh cuộc chiến, đối với nhiều người Israel, xem như đã kết thúc.
Hiện vẫn chưa rõ khi nào thi thể của 28 con tin đã chết sẽ được trao trả. Một lực lượng đặc nhiệm quốc tế sẽ tham gia tìm kiếm những người thiệt mạng chưa được trả về trong vòng 72 giờ, theo ông Gal Hirsch – điều phối viên phụ trách các con tin và người mất tích của Israel.
Trong khi đó, các xe buýt đã xếp hàng tại Khan Younis ở Dải Gaza vào sáng thứ Hai, sẵn sàng cho việc phóng thích tù nhân.
Thời điểm cụ thể của việc thả tù nhân Palestine vẫn chưa được công bố. Trong số đó có 250 người đang thụ án chung thân vì bị kết án trong các vụ tấn công người Israel, cùng với 1.700 người bị bắt giữ ở Gaza trong chiến tranh mà không bị buộc tội. Họ sẽ được đưa trở lại Bờ Tây hoặc Gaza, hoặc bị đưa đi lưu đày.
Israel đã cảnh báo người Palestine ở Bờ Tây không được ăn mừng sau khi các tù nhân được thả, theo lời một người thân của tù nhân và một quan chức Palestine am hiểu kế hoạch này. Họ yêu cầu giấu tên vì lo sợ bị trả thù.
Tổng thống Trump đã đến Israel vào thứ Hai, nơi Nhà Trắng cho biết ông sẽ gặp các gia đình con tin và phát biểu tại Quốc hội Israel (Knesset). Phó Tổng thống JD Vance cho biết Trump cũng có thể gặp một số con tin vừa được thả.
“Chiến tranh đã kết thúc,” Trump nói với các phóng viên khi ông rời đi — dù thỏa thuận ngừng bắn của ông vẫn để lại nhiều câu hỏi chưa có lời giải về tương lai của Hamas và Gaza.
Một trong những vấn đề gai góc nhất là việc Israel kiên quyết yêu cầu Hamas phải giải giáp. Hamas từ chối và muốn đảm bảo rằng Israel phải rút toàn bộ quân khỏi Gaza.
Cho đến nay, quân đội Israel đã rút khỏi phần lớn thành phố Gaza, thành phố Khan Younis ở phía nam và một số khu vực khác. Tuy nhiên, lực lượng vẫn hiện diện ở phần lớn thành phố Rafah, các thị trấn ở cực bắc Gaza và một dải đất rộng dọc biên giới Gaza–Israel.
Tương lai của chính quyền Gaza cũng chưa rõ ràng. Theo kế hoạch của Mỹ, một cơ quan quốc tế sẽ điều hành vùng lãnh thổ này, giám sát các chuyên gia kỹ trị người Palestine quản lý các vấn đề hàng ngày. Hamas cho rằng chính phủ Gaza nên được quyết định bởi người Palestine.
Cuối ngày thứ Hai, Trump sẽ đến Ai Cập, nơi ông và Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah el-Sissi sẽ chủ trì hội nghị thượng đỉnh với hơn 20 quốc gia để bàn về tương lai của Gaza và toàn khu vực Trung Đông.
Ông Mahmoud Abbas, lãnh đạo của Chính quyền Palestine được quốc tế công nhận, sẽ tham dự, theo lời một thẩm phán và cố vấn của Abbas – ông Mahmoud al-Habbash. Kế hoạch này dự kiến có vai trò sau cùng dành cho Chính quyền Palestine – điều mà ông Netanyahu từ lâu phản đối. Tuy nhiên, kế hoạch yêu cầu chính quyền này, vốn đang điều hành một phần Bờ Tây, phải trải qua cải cách sâu rộng có thể mất nhiều năm.
Kế hoạch cũng kêu gọi thiết lập một lực lượng an ninh quốc tế do các nước Ả Rập dẫn đầu tại Gaza, cùng với cảnh sát Palestine được Ai Cập và Jordan đào tạo. Lực lượng Israel sẽ rút khỏi các khu vực khi các lực lượng này được triển khai. Hiện có khoảng 200 binh sĩ Mỹ đang có mặt tại Israel để giám sát lệnh ngừng bắn.
Kế hoạch cũng đề cập đến khả năng thành lập nhà nước Palestine trong tương lai – điều mà Netanyahu kiên quyết phản đối.
Liên Hợp Quốc cho biết Israel cho phép 190.000 tấn hàng cứu trợ vào Gaza, nơi một số khu vực đang trải qua nạn đói.
Cơ quan quân sự Israel phụ trách viện trợ nhân đạo ở Gaza cho biết lượng hàng viện trợ dự kiến sẽ tăng lên khoảng 600 xe tải mỗi ngày vào Chủ nhật, như đã cam kết trong thỏa thuận.
“Phần lớn Gaza hiện là vùng đất hoang tàn,” người đứng đầu cơ quan nhân đạo Liên Hợp Quốc Tom Fletcher nói với Associated Press vào Chủ nhật. Ông cho biết Liên Hợp Quốc đã lên kế hoạch trong 2 tháng tới để khôi phục các dịch vụ y tế cơ bản và dịch vụ khác, đưa vào hàng ngàn tấn thực phẩm và nhiên liệu, và dọn sạch đống đổ nát.
Từ khóa Israel Xung đột Israel - Palestine Palestine Hamas dải Gaza Xung đột Israel - Hamas
