Làm ấm quan hệ Mỹ-Pakistan để hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc

Lý Ngọc
•
Thứ Sáu, 15/08/2025

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã chúc mừng người dân Pakistan vào thứ Tư (13/8) nhân dịp kỷ niệm Ngày Độc lập của đất nước này vào ngày 14/8 và nhấn mạnh rằng Washington mong muốn khám phá các lĩnh vực hợp tác kinh tế mới với Pakistan, bao gồm “khoáng sản và hydrocarbon quan trọng”, đồng thời thúc đẩy quan hệ đối tác kinh doanh sôi động.

shutterstock 2581735273 scaled — Ngoại trưởng Mỹ Macro Rubio. (Shutterstock)

Tuyên bố này được đưa ra ngay sau khi Mỹ và Pakistan ký kết thỏa thuận dầu mỏ vào tháng trước. Pakistan cho biết thỏa thuận này sẽ giảm thuế quan và thúc đẩy đầu tư, cho thấy quan hệ song phương gần đây tiếp tục ấm lên.

Bộ trưởng Thương mại Pakistan Jam Kamal cho biết Islamabad sẽ tạo cơ hội cho các công ty Mỹ đầu tư vào các dự án khai thác mỏ, chủ yếu ở tỉnh Balochistan, phía Tây Nam, thông qua liên doanh với các công ty địa phương và đưa ra các điều khoản ưu đãi như cho thuê.

Balochistan là nơi có nhiều dự án khai thác mỏ quan trọng, bao gồm mỏ Reko Diq do Barrick Gold điều hành, được coi là một trong những mỏ vàng và đồng lớn nhất thế giới.

“Hoa Kỳ đánh giá cao sự tham gia của Pakistan vào hoạt động chống khủng bố và thương mại”, ông Rubio cho biết trong một tuyên bố.

Reuters chỉ ra rằng tuyên bố này nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác chống khủng bố trong quan hệ Mỹ-Pakistan. Washington từ lâu đã coi chống khủng bố là một trong những lĩnh vực cốt lõi trong quan hệ hợp tác với Islamabad.

Hoa Kỳ và Pakistan đã tổ chức một vòng đàm phán chống khủng bố mới tại Islamabad vào thứ Ba (12/8). Washington đã liệt Quân đội Giải phóng Balochistan (BLA) vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài.

Michael Kugelman, cộng tác viên của tạp chí Foreign Policy và là nhà phân tích Nam Á, cho biết: “Tuyên bố chung về đối thoại chống khủng bố giữa Hoa Kỳ và Pakistan là sự hợp tác chống khủng bố tích cực và nhiệt tình nhất mà tôi thấy giữa hai nước trong nhiều năm qua”.

Làm ấm quan hệ Mỹ-Pakistan để hạn chế ảnh hưởng của ĐCSTQ

Trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông Trump, quan hệ Mỹ-Pakistan đã dần phục hồi sau những khó khăn trước đó. Trong những tháng gần đây, quan hệ song phương đã được cải thiện, với những tiến triển trong thương mại, kinh tế và an ninh. Sự phát triển sâu rộng hơn nữa của quan hệ Mỹ-Pakistan cũng góp phần hạn chế ảnh hưởng của ĐCSTQ trong khu vực.

Trong cuộc khủng hoảng Ấn Độ-Pakistan hồi tháng 4 và tháng 5 năm nay, xung đột đã bùng phát trong thời gian ngắn giữa Ấn Độ và Pakistan. Tổng thống Trump tuyên bố ông đã làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn trong cuộc khủng hoảng, một động thái được Pakistan công khai cảm ơn và khen ngợi, trong khi Ấn Độ tái khẳng định rằng các vấn đề giữa New Delhi và Islamabad nên được giải quyết trực tiếp giữa hai bên mà không có sự can thiệp từ bên ngoài. Diễn biến này cho thấy rõ sự ấm lên trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và Pakistan.

Tanvi Madan, một chuyên gia về Nam Á tại Viện Brookings, nói với Gideon Rachman, một nhà báo chuyên mục đối ngoại của tờ Financial Times rằng Pakistan đã nắm bắt chính xác các vấn đề ưu tiên của Hoa Kỳ trong các tương tác với chính quyền Trump, chẳng hạn như hợp tác chống khủng bố và tài nguyên khoáng sản.

Bà tin rằng chiến lược “có mục tiêu” này sẽ giúp tạo ra nhiều không gian hợp tác hơn trong quan hệ song phương.

Bà Madan cũng đưa ra một ví dụ. Vào tháng 3 năm nay, cơ quan tình báo Pakistan đã chuyển giao cho Hoa Kỳ một điệp viên ISIS-K (ISIS-K, chi nhánh Afghanistan của Nhà nước Hồi giáo) tên là Mohammad Sharifullah, người đã lên kế hoạch cho vụ đánh bom Kabul năm 2021. Đổi lại, ông Trump đã ca ngợi tên này trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang, điều này đã củng cố lợi thế mặc cả của Islamabad trong quan hệ song phương.

Sharifullah bị cáo buộc là chủ mưu vụ tấn công liều chết tại Cổng Abbey của Sân bay Quốc tế Hamid Karzai ở Kabul vào ngày 26/8/2021, khi quân đội Hoa Kỳ đang rút khỏi Afghanistan. Vụ đánh bom đã giết chết 13 lính Mỹ đồn trú tại Afghanistan và khoảng 170 người Afghanistan.

Pakistan được coi là một nút thắt quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc. Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan, do Trung Quốc thúc đẩy, trải dài khắp đất nước và bao gồm các khoản đầu tư đáng kể vào cảng, điện, đường sá và khai thác mỏ. Việc Trung Quốc phát triển Cảng Gwadar có thể cung cấp cho Bắc Kinh một căn cứ hải quân chỉ cách Oman 250 dặm và gần Vịnh Ba Tư, đặt ra thách thức cho việc triển khai quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực.

Tuy nhiên, Hoa Kỳ đang tích cực can thiệp vào hợp tác năng lượng và khai khoáng của Pakistan, đồng thời tăng cường đối thoại an ninh và chống khủng bố. Điều này không chỉ vì lợi ích kinh tế, mà còn được coi là một động thái chiến lược nhằm kiềm chế sự bành trướng ảnh hưởng của chính quyền Trung Quốc.

Husain Haqqani, thành viên cấp cao tại Viện Hudson, cùng những người khác đã chỉ ra trong một báo cáo rằng kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, chính quyền Trump đã áp dụng cách tiếp cận ngoại giao thực dụng hơn và sẵn sàng duy trì hợp tác bất chấp những khác biệt về giá trị, điều này tạo cơ hội cải thiện quan hệ Hoa Kỳ-Pakistan.

Họ kêu gọi Hoa Kỳ giúp Pakistan cải thiện tính minh bạch tài chính và tăng khả năng tiếp cận các khoản vay từ các tổ chức quốc tế bằng cách cung cấp hỗ trợ duy trì nợ, điều này sẽ làm giảm sự phụ thuộc của Islamabad vào nguồn vốn của Trung Quốc.

Đồng thời, Hoa Kỳ nên ủng hộ các nhóm thân Mỹ ở Pakistan, thúc đẩy các giá trị và văn hóa phương Tây, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực như khoáng sản quan trọng, chuyển giao chuỗi cung ứng và công nghệ để chống lại ảnh hưởng của chính quyền Trung Quốc tại Pakistan.

Từ khóa Mỹ-Pakistan