Mỹ sẽ vỡ nợ nếu không có biện pháp giải quyết trước ngày 1/6

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã cảnh báo hôm Thứ Hai rằng Mỹ có thể sẽ kịch mức trần nợ vào 1/6. Kịch trần nợ có nghĩa là chính phủ không thể vay thêm tiền. Trần nợ Hoa Kỳ hiện nay là 31.400 tỷ đô la Mỹ. Bà Yellen kêu gọi Quốc hội tăng hạn mức trần nợ, trong khi Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy yêu cầu chính quyền Biden phải cắt giảm mạnh chi tiêu; theo BBC và nhiều báo đưa tin.

Tổng thống Joe Biden đã triệu tập một cuộc họp của các nhà lãnh đạo quốc hội về vấn đề này vào ngày 9/5.

Trần nợ Hoa Kỳ được liên tục nâng lên, gia hạn hoặc sửa đổi 78 lần kể từ năm 1960. Lần này tranh cãi về trần nợ năm nay phản ánh vấn đề chính trị giữa chính quyền Tổng thống Biden của Đảng Dân chủ và Hạ viện của Đảng Cộng hòa.

Các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã yêu cầu cắt giảm mạnh chi tiêu và đảo ngược một số hạng mục trong chương trình nghị sự của Tổng thống Biden —bao gồm chương trình xóa nợ cho sinh viên và tín dụng thuế năng lượng xanh— để đổi lấy phiếu bầu nâng trần nợ.

Các đảng viên Đảng Dân chủ tại Thượng viện và từ Tổng thống Biden phản đối mạnh mẽ yêu cầu này. Ông Biden tuần trước nói vấn đề này “không thể thương lượng”.

Tuy nhiên, tổng thống đang chịu áp lực ngày càng tăng từ các nhóm kinh doanh để thảo luận về các đề xuất của Đảng Cộng hòa.

Một vụ vỡ nợ —nếu có thì sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ— có thể đảo lộn thị trường tài chính toàn cầu và phá vỡ niềm tin vào Hoa Kỳ với tư cách là một đối tác kinh doanh toàn cầu.

Các chuyên gia đã cảnh báo rằng một vụ vỡ nợ cũng có thể khiến Hoa Kỳ rơi vào suy thoái và dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng.

Điều đó cũng có nghĩa là Hoa Kỳ sẽ không thể vay tiền để trả lương cho nhân viên chính phủ và quân nhân, kiểm tra an sinh xã hội hoặc cho các nghĩa vụ khác, chẳng hạn như thanh toán cho nhà thầu quốc phòng.

Ngay cả dự báo thời tiết cuối cùng cũng có thể bị ảnh hưởng, vì nhiều người dựa vào dữ liệu từ Dịch vụ thời tiết quốc gia do liên bang tài trợ.

Trong một bức thư gửi các thành viên Quốc hội hôm Thứ Ba, bà Yellen nói rằng “Chúng ta đã học được từ những bế tắc về hạn mức nợ trong quá khứ rằng việc chờ đợi đến phút cuối cùng để đình chỉ hoặc tăng hạn mức nợ có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng, chi phí vay cho người nộp thuế, và tác động tiêu cực đến xếp hạng tín dụng của Hoa Kỳ.”

Bà Yellen nói thêm rằng không thể biết chính xác khi nào nước Mỹ sẽ hết tiền mặt.

Thông báo của bà được đưa ra cùng ngày khi Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) báo cáo rằng có “nguy cơ lớn hơn đáng kể là Kho bạc sẽ hết tiền vào đầu tháng 6”.

Báo cáo của CBO cho biết: “Tuy nhiên, ngày cạn kiệt dự kiến ​​vẫn chưa chắc chắn vì thời gian cũng như số lượng thu và chi doanh thu trong những tuần tới rất khó dự đoán”.

Kho bạc có kế hoạch tăng khoản vay cho đến cuối quý kết thúc vào tháng 6, tổng cộng khoảng 726 tỷ đô la, nhiều hơn khoảng 449 tỷ đô la so với dự kiến ​​vào đầu năm nay. Các quan chức cho biết điều này một phần là do số thu thuế thu nhập thấp hơn dự kiến, chi tiêu chính phủ cao hơn và số dư tiền mặt đầu quý thấp hơn dự đoán.

Trong một tuyên bố chung hôm Thứ Hai, Lãnh đạo đa số đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer và Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries nói rằng Hoa Kỳ “không nên chờ đợi đến ngày 1/6 để cùng nhau thông qua một dự luật trong sạch để tránh vỡ nợ và ngăn chặn những hậu quả thảm khốc cho nền kinh tế của chúng ta và hàng triệu gia đình Mỹ.”

“Đảng Cộng hòa không thể cho phép chủ nghĩa cực đoan cánh hữu nắm giữ quốc gia của chúng ta làm con tin. Trong nhiều thế hệ, Quốc hội đã đưa ra các quyết định về chi tiêu và doanh thu như một phần của quy trình ngân sách hàng năm, hiện đang được tiến hành,” tuyên bố cho biết. “Đó là nơi thích hợp để tranh luận và thảo luận về bức tranh tài chính của quốc gia chúng ta, chứ không phải nơi bắt giữ con tin mà những người Cộng hòa MAGA cực đoan cố gắng áp đặt chương trình nghị sự cấp tiến của họ lên nước Mỹ.”

Về phía Đảng Cộng hòa, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy cáo buộc Tổng thống Biden đã “từ chối thực hiện công việc của mình” và “đe dọa sẽ khiến quốc gia của chúng ta rơi vào cảnh vỡ nợ lần đầu tiên.”

Ông cho rằng phía ông, Hạ viện, đã làm phần việc của mình, và giờ là phần việc của Thượng viện và Nhà Trắng.

“Đồng hồ đang tích tắc,” ông McCarthy nói trong một tuyên bố. “Suốt 3 tháng qua chính quyền Biden không hành động, Hạ viện đã hành động, và có một dự luật đang được trình tại Thượng viện khi chúng tôi nói chuyện sẽ khiến nguy cơ vỡ nợ bị dập tắt. Thượng viện và Tổng thống cần phải làm việc — và cần làm sớm.”

Trong một bức thư khác gửi tới các thành viên Quốc hội vào tháng 1, bà Yellen nói rằng Bộ Tài chính đã bắt đầu “các biện pháp đặc biệt” để tránh tình trạng vỡ nợ của chính phủ.

Như BBC phân tích, ‘trần nợ’ lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 1917, như một cách giúp chính phủ linh hoạt huy động tiền trong Thế chiến thứ nhất. Về lý thuyết, nó mang lại cho Quốc hội một cách để kiểm tra chi tiêu.

Nhưng các cuộc đấu tranh về mức trần ngày càng trở nên gay gắt, khi sự phân cực chính trị gia tăng và nợ của Mỹ tăng vọt, gần gấp đôi trong một thập kỷ.

Điều đó một phần là do chi tiêu lớn của chính phủ trong cuộc khủng hoảng tài chính và đại dịch. Nhưng nó cũng phản ánh thực tế là đất nước liên tục bị thâm hụt ngân sách hàng năm kể từ năm 2001.

Giờ đây, trần nợ là một quân bài thương lượng chính trị giữa hai đảng.

Cuộc chiến năm 2011 về giới hạn nợ đã được giải quyết khi Tổng thống lúc đó là Barack Obama đồng ý cắt giảm chi tiêu trị giá hơn 900 tỷ đô la, và sau đó giới hạn nợ cũng được dỡ bỏ với số lượng tương tự.

Lần này, một số đảng viên Cộng hòa đang thúc đẩy việc cắt giảm chi tiêu, một quan điểm mà đảng viên Dân chủ đã bác bỏ.

Xem thêm

First Republic Bank trở thành ngân hàng thứ 3 của Mỹ phá sản trong năm 2023

Cuộc khủng hoảng ngân hàng ở Mỹ vẫn tiếp tục bùng phát khi First Republic Bank chính thức sụp đổ bất chấp những nỗ lực giải cứu trị giá hàng chục tỷ USD trước đó.