Mạng lưới rửa tiền của TQ: Liên kết giới nhà giàu, băng đảng ma túy và tin tặc Triều Tiên
- Bình Minh
- •
Theo báo cáo của tạp chí Economist (Anh), hiện nay hệ thống ngân hàng ngầm của Trung Quốc đã trở thành tổ chức rửa tiền lớn nhất thế giới, đồng thời kết nối với giới nhà giàu Trung Quốc, các tập đoàn buôn ma túy, các nhóm lừa đảo và tin tặc Triều Tiên với nhau.
Theo Economist, các doanh nghiệp Trung Quốc gần như đã chiếm lĩnh mọi ngành công nghiệp hợp pháp, từ thép đến đóng tàu, từ pin đến xe điện. Nhờ hạ thấp chi phí và giá thành, họ khiến những quốc gia giàu có đang chứng kiến ngành sản xuất suy yếu phải lo ngại.
Đồng thời, các tổ chức ngầm tại Trung Quốc cũng đang tiếp quản ngành công nghiệp phi pháp lớn nhất thế giới — mạng lưới rửa tiền quốc tế, vốn tạo điều kiện cho đủ loại tội phạm, từ buôn lậu ma túy đến tin tặc Triều Tiên đánh cắp tiền điện tử.
Bộ Tài chính Mỹ ước tính rằng mỗi năm có khoảng 154 tỷ USD thu nhập bất hợp pháp, chủ yếu đến từ việc các băng đảng ma túy Mexico bán ma túy tại Mỹ, và số tiền này đi vào nước Mỹ thông qua Trung Quốc. Điều này cho thấy mạng lưới Trung Quốc đã rửa phần lớn số tiền dùng trong các giao dịch ma túy ở Mỹ. Theo ước tính của Cơ quan Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA), chỉ riêng năm 2017, số tiền này đã lên đến 153 tỷ USD.
Giám đốc Mạng lưới Chống tội phạm Tài chính thuộc Bộ Tài chính Mỹ (FinCEN), bà Andrea Gacki, trong báo cáo tháng Tám đã cảnh báo các ngân hàng phải duy trì mức độ cảnh giác cao. Bà viết mạng lưới rửa tiền của Trung Quốc đã lan rộng toàn cầu và tồn tại ở khắp mọi nơi.
Thành công của mạng lưới rửa tiền Trung Quốc chủ yếu đến từ 3 yếu tố: Đổi mới công nghệ, thặng dư thương mại và cơ chế kiểm soát vốn nghiêm ngặt. Theo các quy định này, mỗi cá nhân Trung Quốc không được phép chuyển ra nước ngoài quá 50.000 USD mỗi năm.
Bộ ba yếu tố này tạo ra một cơ hội giao dịch 3 chiều: Những kẻ buôn ma túy có thể chuyển tiền USD bất hợp pháp ra khỏi Mỹ; người Trung Quốc có thể chuyển được nhân dân tệ ra nước ngoài; và cuối cùng, số tiền này được đổi sang bất kỳ loại tiền nào mà các tập đoàn ma túy mong muốn.
Các mạng lưới rửa tiền trước đây, như mạng lưới được các tập đoàn buôn ma túy Colombia thiết lập vào những năm 1980, đã bị phá vỡ nhờ dẫn độ, tịch thu tài sản và hợp tác giữa Mỹ và Colombia. Tuy nhiên, mạng lưới rửa tiền Trung Quốc có thể khó bị tiêu diệt hơn.
Dù thường được điều hành bởi những cá nhân có liên hệ với Trung Quốc, nhưng phạm vi hoạt động lại rộng hơn nhiều, phục vụ cả khách hàng giàu có lẫn tội phạm, đồng thời tồn tại trong khoảng trống giữa các hệ thống tài chính không tương thích.
Do phục vụ nhiều ngành công nghiệp ngầm và liên quan đến số tiền khổng lồ, mức độ ảnh hưởng của các mạng lưới này vô cùng đáng kinh ngạc. Chỉ riêng tại Đông Nam Á, mạng lưới lừa đảo trực tuyến do các nhóm người Hoa vận hành đã mang lại khoảng 500 tỷ USD mỗi năm.
Những kẻ rửa tiền thường kết hợp nhiều phương pháp. Một trường hợp điển hình có thể cho thấy quy mô khổng lồ của mạng lưới mà tội phạm thiết lập. Tháng 10/2024, công tố Mỹ công bố bản cáo trạng đối với doanh nhân Campuchia Trần Chí (Chen Zhi).
Trần Chí thành lập Tập đoàn Prince (Thái Tử), bề ngoài là một công ty phát triển bất động sản và cung cấp dịch vụ tài chính. Tuy nhiên, công tố viên cho biết Tập đoàn Thái Tử là một trong những đế chế tội phạm lớn nhất châu Á, và cáo buộc Trần Chí về tội rửa tiền và lừa đảo viễn thông.
Trần Chí sở hữu 4 quốc tịch: Campuchia, Síp, Cộng hoà Vanuatu và đảo quốc St. Lucia. Ông ta sinh ra tại tỉnh Phúc Kiến, miền đông nam Trung Quốc — nơi được xem là “cái nôi” của nhiều tay rửa tiền và tội phạm mạng khét tiếng nhất thế giới.
Năm 2012, sau chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc, nhiều tội phạm đã trốn ra nước ngoài, chủ yếu đến các quốc gia Đông Nam Á như Campuchia, Myanmar và Philippines.
Ngay từ năm 2018, Tập đoàn Thái Tử đã bị cáo buộc điều hành các mạng lưới lừa đảo trực tuyến chiếm đoạt hàng tỷ USD, với doanh thu mỗi ngày lên đến 30 triệu USD. Đến năm 2020, Trần Chí đã tích lũy 127.271 bitcoin (trị giá 15 tỷ USD khi bị thu giữ vào tháng Mười).
Bản cáo trạng cho biết để rửa tiền, Trần Chí dựa vào một mạng lưới cực kỳ phức tạp, bao gồm hoạt động đào tiền điện tử quy mô lớn nhất thế giới, nền tảng cờ bạc trực tuyến, các công ty vỏ bọc, cùng các dịch vụ rửa tiền chuyên nghiệp trộn lẫn tiền bất hợp pháp với dòng tiền hợp pháp.
Phương thức trộn lẫn hoạt động kinh doanh có vẻ hợp pháp với rửa tiền như thế này đã trở nên phổ biến trong hệ thống ngân hàng ngầm Trung Quốc. Nền tảng Huione Guarantee là một chợ giao dịch trực tuyến bằng tiếng Trung, được thành lập khoảng năm 2021, cho phép mua bán bất động sản, ô tô và các hàng hóa, dịch vụ khác.
Theo công ty phân tích chuỗi khối (Blockchain) Elliptic, nền tảng này có doanh thu hàng năm lên đến hàng tỷ USD. Nhưng ngoài hoạt động hợp pháp, Huione Guarantee bị cáo buộc cung cấp cho tội phạm một nền tảng “một cửa”, được ví như phiên bản Facebook Marketplace dành cho giới lừa đảo.
Dù Mỹ, Anh và một số quốc gia khác đang nỗ lực triệt phá các mạng lưới này và đã truy tố được một số người, nhưng tất cả vẫn giống như trò chơi “đập chuột chũi”: vừa đánh bên này thì bên kia lại nổi lên. Muốn xóa bỏ hoàn toàn các mạng lưới này, cần phải hợp tác chặt chẽ với Trung Quốc, điều vốn rất hiếm xảy ra trong bối cảnh quốc tế hiện nay.
Báo cáo: Mạng lưới rửa tiền xuyên biên giới của Trung Quốc là “huyết mạch tài chính” của tội phạm có tổ chức toàn cầu
Hồi tháng Năm năm nay, công ty TRM Labs – đơn vị chuyên về phân tích chuỗi khối – đã cảnh báo trong báo cáo của mình rằng: “Giữa các ngân hàng ngầm của Trung Quốc và tội phạm có tổ chức toàn cầu tồn tại mối quan hệ cộng sinh, và hoạt động của chúng vượt ngoài phạm vi giám sát quản lý.”
Theo báo cáo của TRM Labs, những mạng lưới rửa tiền này thường sử dụng phương thức “giao dịch hoán đổi đối ứng” (mirror exchange) để chuyển tiền xuyên biên giới, nhằm tránh kích hoạt cảnh báo chống rửa tiền (AML) trong hệ thống ngân hàng được quản lý.
Ví dụ, tổ chức rửa tiền sẽ để một đầu mối tại Mỹ thu gom tiền mặt do các băng đảng ma túy kiếm được; đồng thời tại Trung Quốc, chúng sẽ cung cấp cho băng đảng ma túy lượng tiền điện tử tương đương, hoặc số tiền đã được “tẩy trắng” thông qua các giao dịch thương mại có vẻ hợp pháp, mà hoàn toàn không cần bất kỳ điện chuyển khoản xuyên biên giới nào.
Thông qua phương thức này, ngân hàng ngầm xây dựng một mối liên hệ mang tính đôi bên cùng có lợi giữa giới tài phiệt Trung Quốc và các băng nhóm buôn ma túy nước ngoài: băng đảng ma túy có thể rửa sạch nguồn thu phi pháp, còn giới nhà giàu Trung Quốc thì tránh được kiểm soát vốn nghiêm ngặt để chuyển tài sản ra nước ngoài.
Tương tự, hacker Triều Tiên cũng có thể dựa vào hoạt động của các đầu mối Trung Quốc để chuyển đổi tài sản kỹ thuật số đánh cắp trên toàn cầu thành tiền pháp định (fiat) hoặc hàng hóa, từ đó tránh được lệnh trừng phạt quốc tế.
Báo cáo của TRM cho biết, thông qua các mạng lưới này, các băng đảng ma túy rửa hàng trăm triệu USD mỗi năm, và đầu mối Trung Quốc thường có thể thu được 1–2% tiền hoa hồng.
Báo cáo nêu rõ, để phá vỡ các mạng lưới rửa tiền này, cần có kỹ thuật phân tích chuỗi khối tiên tiến và sự hợp tác tích cực giữa các quốc gia. Nhưng mạng lưới rửa tiền do các ngân hàng ngầm Trung Quốc xây dựng lại liên tục đổi mới, điều đó có nghĩa là cơ quan thực thi pháp luật cũng phải nâng cao trình độ kỹ thuật tương ứng.
Bình Minh (t/h)
Xem thêm:
Xem thêm
Từ khóa Rửa tiền băng đảng ma túy Trần Chí
