Nhật Bản xem xét nâng thời gian cư trú để xin nhập quốc tịch
- Lâm Yến
- •
Theo báo Nikkei vào thứ Ba (25/11), Chính phủ Nhật Bản đang xem xét siết chặt quy định cho người nước ngoài xin nhập quốc tịch, dự kiến nâng thời gian cư trú để được nhập tịch Nhật Bản.
Quy định hiện hành yêu cầu người xin nhập tịch phải cư trú tại Nhật Bản trên 5 năm. Tiêu chuẩn này thấp hơn yêu cầu tối thiểu 10 năm đối với việc xin “cư trú vĩnh viễn” – cho phép người nước ngoài cư trú lâu dài mà không cần nhập quốc tịch Nhật.
Đối tác liên minh cầm quyền của Đảng Dân chủ Tự do (LDP), tức Đảng Duy Tân Nhật Bản (Nippon Ishin no Kai), đã nêu lên hiện tượng “ngược đời” này trong đề xuất chính sách hồi tháng Chín, kêu gọi nâng thời gian cư trú để nhập tịch lên bằng hoặc cao hơn so với cư trú vĩnh viễn.
Sau khi Thủ tướng Sanae Takaichi nhậm chức, bà đã tuyên bố rõ ràng rằng chính phủ sẽ nghiên cứu đề xuất này. Thủ tướng cho biết sẽ nghiêm túc đối mặt với các vấn đề như nhập cư trái phép và việc người nước ngoài mua đất, đồng thời nhấn mạnh phải vạch rõ ranh giới giữa tâm lý bài ngoại và chính sách, tìm kiếm sự cân bằng giữa việc siết chặt và mở cửa cho người nước ngoài.
Dự kiến Chính phủ Nhật Bản sẽ xác định cuối cùng các biện pháp liên quan đến nhập tịch, và đưa quy định mới vào “Phương châm cơ bản về chính sách đối với người nước ngoài”, dự kiến hoàn tất vào tháng 1/2026.
Trong thỏa thuận cầm quyền ký vào tháng Mười giữa LDP và Đảng Duy Tân, hai bên nêu rõ chính phủ sẽ xây dựng “Chiến lược dân số” trong năm tài khóa 2026, đặt ra mục tiêu và phương châm cơ bản về số lượng người nước ngoài được tiếp nhận.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng tiêu chuẩn nhập tịch chưa chắc đã dễ hơn cư trú vĩnh viễn. Cục Xuất nhập cảnh Nhật Bản cho biết, nhập tịch ngoài thời gian cư trú còn phải đáp ứng nhiều điều kiện pháp luật khác, gồm có phẩm hạnh tốt, có khả năng tự trang trải cuộc sống, tuân thủ Hiến pháp, và có năng lực tiếng Nhật đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày.
Bản tự thuật cá nhân trong hồ sơ xin nhập tịch bắt buộc phải viết tay bằng tiếng Nhật. Ngược lại, hồ sơ xin cư trú vĩnh viễn có thể viết bằng máy tính và sử dụng ngôn ngữ khác, chỉ cần kèm bản dịch tiếng Nhật.
Trong đề xuất tháng Chín, Đảng Duy Tân còn nêu một lỗ hổng trong quy định hiện hành: Ngay cả khi phát hiện tài liệu xin nhập tịch bị làm giả nghiêm trọng hoặc người xin nhập tịch có hành vi phản xã hội, chính phủ cũng không thể hủy quốc tịch đã cấp. Vì vậy, đảng này kêu gọi thiết lập điều khoản hủy quốc tịch sau khi được tòa án thẩm tra.
Theo số liệu của Bộ Tư pháp Nhật Bản, trong năm 2024 có tổng cộng 12.248 hồ sơ xin nhập tịch, trong đó 8.863 hồ sơ được chấp thuận. Hiện chưa có thống kê về các trường hợp gian lận.
Trong bối cảnh dân số Nhật Bản tiếp tục giảm, số cư dân nước ngoài tại Nhật ngày càng tăng; vai trò của người nước ngoài đối với tăng trưởng kinh tế và duy trì hệ thống xã hội của Nhật Bản ngày càng quan trọng.
“Chính sách đối với người nước ngoài” cũng trở thành chủ đề được cử tri quan tâm trong cuộc bầu cử Thượng viện hồi tháng Bảy. Cuộc tranh luận liên quan bắt đầu từ thời kỳ của cựu Thủ tướng Ishiba Shigeru. Một nội dung đã đạt đồng thuận là: Người nước ngoài nợ phí y tế hoặc phí bảo hiểm xã hội sẽ không được gia hạn tư cách cư trú. Chính sách này vốn đã tồn tại và sẽ tiếp tục được giữ nguyên.
Xem thêm
Từ khóa Nhật Bản Nhập quốc tịch Nhật Bản
