Tại sao Mỹ cắt viện trợ Campuchia?
- Hùng Cường
- •
Hoa Kỳ hôm thứ Ba (27/2) đã thông báo nước này sẽ đình chỉ một số chương trình viện trợ cho Campuchia vì quan ngại chính quyền Hun Sen “thất bại trong việc thực hành dân chủ”.
Ông Hun Sen tại một địa điểm bỏ phiếu hôm Chủ Nhật (25/2).
Nhà Trắng hôm thứ Ba (27/2) đã phát đi tuyên bố nói rằng Mỹ sẽ đình chỉ và cắt giảm một số chương trình hỗ trợ từ Bộ Tài chính, USAID và các chương trình hỗ trợ quân sự trong đó bao gồm trợ giúp quân đội, thuế vụ và chính quyền địa phương Campuchia. Phía Mỹ nêu rõ việc cắt giảm này là do những bất ổn chính trị hiện nay tại đất nước chùa tháp.
Cũng trong ngày thứ Ba (27/2), tòa án Campuchia đã ra lệnh phong tỏa các cơ quan của Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP), trong thời gian chờ đợi đảng này bồi thường thiệt hại cho Thủ tướng Hun Sen. Đó là vụ tấn công mới nhất của đảng cầm quyền đối với đảng đối lập chính.
Trước đó vào cuối năm ngoái, tòa án Campuchia dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Hun Sen đã ra phán quyết đình chỉ hoạt động của CNRP và kết án lãnh đạo Kem Sokha của đảng này tội phản quốc. Ông Sokha bị cáo buộc thông đồng với Mỹ âm mưu chống lại chính quyền Campuchia.
Sau khi CNRP bị giải tán, toàn bộ hơn 5000 ghế của họ trong hội đồng và cơ quan địa phương đã bị chuyển giao sang cho Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền và một vài đảng nhỏ khác.
Chính điều này đã dẫn tới việc CPP dễ dàng thắng tuyệt đối trong cuộc bầu cử Thượng viện Campuchia diễn ra hôm Chủ Nhật (25/2). Hôm thứ Hai (26/2), CPP nói rằng họ đã giành toàn bộ 58 ghế Thượng viện do các nhà lập pháp địa phương bầu.
Phía Mỹ và Liên minh Châu Âu (EU) đã dừng tài trợ cho cuộc bầu cử Thượng viện nêu trên và cả hai cũng đã thông báo sẽ không tài trợ cho cuộc tổng tuyển cử tại Campuchia vào tháng Bảy tới.
Hội đồng Châu Âu (EC) đã thúc giục Campuchia “khôi phục nền dân chủ” sau khi có thông báo kết quả cuộc bầu cử Thượng viện và EC đã đe dọa sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế.
Chính phủ Đức, hôm thứ Ba (27/2) đã phát đi thông báo riêng rẽ nói rằng họ sẽ đình chỉ thị thực ưu tiên đối với các thành viên chính quyền Campuchia. Phía Đức nêu rõ thực thi động thái như vậy là do chính quyền Campuchia “tiếp tục trấn áp” phe đối lập, truyền thông và các tổ chức phi chính phủ.
Trong một tuyên bố hôm thứ Tư (28/2), chính phủ Mỹ thông báo về việc cắt giảm viện trợ cho Campuchia, nói rằng: “Tiền của người nộp thuế Mỹ không thể bị sử dụng để hỗ trợ cho hành vi phản dân chủ”.
Mỹ thông báo rằng họ đã chi hơn 1 tỷ USD hỗ trợ Campuchia như một “đối tác phát triển có cam kết” trong suốt 25 năm qua, tuy nhiên Washington cho biết các sự kiện gần đây tại quốc gia Đông Nam Á này đã gây ra “quan ngại sâu sắc”.
Phía Mỹ nói thêm rằng việc đình chỉ sẽ chỉ ảnh hưởng tới các chương trình liên quan tới chính quyền Campuchia, trong khi Mỹ vẫn sẽ tiếp tục tài trợ tiền cho các dự án hỗ trợ trực tiếp người dân Campuchia trong các lĩnh vực như y tế, rà phá bom mìn và nông nghiệp.
Theo hãng tin AFP, số tiền viện trợ mà Mỹ sẽ cắt giảm lần này vào khoảng 8,3 triệu USD.
Chính quyền Campuchia hôm thứ Tư (28/2) đã nói rằng họ buồn và sốc bởi quyết định “không tôn trọng” của Mỹ trong việc cắt các chương trình viện trợ.
Phát ngôn viên chính quyền Campuchia Phay Siphan nói với Reuters rằng: “Ngoài việc buồn và sốc trước quyết định của nước bạn hữu về hỗ trợ phát triển, Campuchia tự hào duy trì và tiếp tục nền dân chủ với nhiệt huyết của mình”.
Ông Phay Siphan đã gọi việc cắt giảm viện trợ của Mỹ là “không tôn trọng” và “không trung thực” vì nó tạo dựng nền dân chủ.
“Nền Dân chủ thuộc về nhân dân, không thuộc về đảng phái đã bị giải tán rồi”, ông Siphan nhấn mạnh và nói thêm rằng: “Campuchia đã trải qua kinh nghiệm cay đắng trong suốt quá trình Mỹ và các nước Tây Âu cố gắng can thiệp để thiết lập nền dân chủ từ 1970 đến 1975, và họ đã thất bại”.
Trái với thái độ hậm hực của chính quyền Campuchia, bà Mu Sochua – cựu phó Chủ tịch CNRP, đã hoan nghênh động thái của Mỹ.
Bà Mu Sochua nói với BBC rằng Campuchia đã trở thành “đất nước một đảng, một lãnh đạo” và kêu gọi tất cả các nước hãy đình chỉ viện trợ nước ngoài cho chính quyền Hun Sen.
Vào tháng 12 năm ngoái, chính phủ Trump cũng đã thông báo hạn chế thị thực đối với các thành viên chính quyền Campuchia.
Hùng Cường (T/h)
Xem thêm:
