TQ: Hơn 70% tỉnh thành có thu nhập khả dụng bình quân dưới mức trung bình toàn quốc

Phương Hiểu
•
Thứ Ba, 30/12/2025

Gần đây, tạp chí “Cầu Thị” của Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã đăng một bài viết ký tên Đảng uỷ của Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, thừa nhận rằng nhu cầu trong nước không đủ là một trong những thách thức chủ yếu mà hoạt động kinh tế hiện nay đang phải đối mặt. Biểu hiện nổi bật là tỷ lệ tiêu dùng của cư dân ở mức thấp. Dữ liệu của giới chức cho thấy, thu nhập khả dụng bình quân đầu người của cư dân tại 23 tỉnh đều thấp hơn mức trung bình toàn quốc.

Ảnh minh họa. Thượng Hải, Trung Quốc – Ngày 29/11/2023: Những người giao đồ ăn của Ele.me nghỉ ngơi trên một con phố ở Thượng Hải. (Nguồn: Brookgardener/Shutterstock)

Những năm gần đây, vấn đề năng lực tiêu dùng của cư dân Trung Quốc Đại Lục không đủ đã nhiều lần xuất hiện trong các bản tin truyền thông và các nghiên cứu của tổ chức chuyên môn.

Ngày 28/12, tài khoản “Thành thị Tiến hóa luận” thuộc báo “Nhật Báo Kinh tế Hàng ngày” đưa tin, đã có chuyên gia phân tích cho rằng tỷ trọng tiêu dùng của cư dân Trung Quốc trong tổng nhu cầu ở mức thấp chủ yếu là do tỷ trọng thu nhập của cư dân trong thu nhập quốc dân thấp, chênh lệch thu nhập giữa các nhóm cư dân lớn, quy mô nhóm thu nhập thấp đông và mức thu nhập thấp.

Theo Niên giám Thống kê Trung Quốc 2025 do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố gần đây, tính theo 5 nhóm thu nhập, năm 2024, thu nhập khả dụng bình quân đầu người của các hộ gia đình thuộc nhóm thu nhập thấp trên toàn Trung Quốc là 9.542 nhân dân tệ (khoảng 33,4 triệu VNĐ), chỉ tương đương 9,7% so với nhóm thu nhập cao (98.809 nhân dân tệ, khoảng 346 triệu VNĐ), và cũng chỉ bằng 28,1% so với nhóm thu nhập trung bình (33.925 nhân dân tệ, khoảng 118,7 triệu VNĐ).

Cơ cấu thu nhập này cho thấy, năng lực tiêu dùng của một bộ phận lớn cư dân vẫn đang ở mức tương đối thấp.

Xét theo góc độ khu vực, chênh lệch thu nhập của cư dân cũng rất rõ rệt. Năm 2024, thu nhập khả dụng bình quân đầu người tại khu vực miền Đông cao hơn đáng kể so với miền Trung, miền Tây và Đông Bắc; khoảng cách thu nhập giữa miền Đông và miền Tây vượt quá 19.000 nhân dân tệ (khoảng 66,5 triệu VNĐ).

Cụ thể theo từng tỉnh, trên toàn quốc chỉ có 8 tỉnh có thu nhập khả dụng bình quân đầu người của cư dân đạt mức trung bình toàn quốc.

Ngược lại, 23 tỉnh còn lại đều thấp hơn mức trung bình của cả nước. Tại các địa phương như Vân Nam, Quý Châu, Cam Túc, thu nhập khả dụng bình quân đầu người chưa đạt 30.000 nhân dân tệ (khoảng 105 triệu VNĐ). Cam Túc xếp cuối bảng, thu nhập khả dụng bình quân đầu người của cư dân chỉ bằng khoảng 30% so với Thượng Hải.

Tác động kìm hãm của khoảng cách khu vực đối với năng lực tiêu dùng là không thể xem nhẹ.

Trước đó, nhiều cơ quan truyền thông đã đề cập trong các cuộc khảo sát rằng, tại một số tỉnh miền Trung và miền Tây, dưới áp lực của các khoản chi tiêu mang tính bắt buộc như nhà ở, giáo dục và y tế, khả năng chi tiêu linh hoạt của cư dân của cư dân là rất hạn chế; tác dụng kéo tiêu dùng từ tăng trưởng thu nhập không rõ rệt.

Phân tích sâu hơn nguồn thu nhập của cư dân có thể thấy, thu nhập từ tiền lương vẫn là trụ cột chính của thu nhập khả dụng của cư dân Trung Quốc.

Năm 2024, trong thu nhập khả dụng bình quân đầu người trên toàn quốc, thu nhập từ tiền lương chiếm 56,5%; thu nhập ròng từ kinh doanh, thu nhập ròng từ tài sản và thu nhập ròng từ chuyển giao lần lượt chiếm 16,7%, 8,3% và 18,5%. Tại Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Đông và các địa phương khác, tỷ trọng thu nhập từ tiền lương thậm chí vượt quá 60%.

Tuy nhiên, dù chiếm tỷ trọng lớn, thu nhập từ tiền lương cũng tồn tại sự chênh lệch rõ rệt giữa các nhóm cư dân. Năm 2024, thu nhập tiền lương bình quân đầu người trên toàn Trung Quốc là 23.327 nhân dân tệ (khoảng 81,6 triệu VNĐ). Các tỉnh đạt mức này vẫn chủ yếu tập trung tại 8 khu vực có thu nhập cao nêu trên.

Trong đó, thu nhập tiền lương bình quân đầu người tại Thượng Hải là 55.999 nhân dân tệ (khoảng 196 triệu VNĐ), trong khi Quý Châu chỉ đạt 14.632 nhân dân tệ (khoảng 51,2 triệu VNĐ); con số của Thượng Hải cao gấp khoảng 3,8 lần so với Quý Châu.

Do từ trước tới nay, ĐCSTQ quen che giấu sự thật, dữ liệu chính thức thường bị nghi ngờ là đã bị thổi phồng. Năm 2020 là năm cuối cùng mà chính quyền Bắc Kinh tuyên bố “thoát nghèo, xây dựng xã hội khá giả toàn diện”.

Nhưng khi trả lời báo chí ngày 28/5 năm đó cố Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường từng nói rằng: “Có 600 triệu người, mỗi tháng thu nhập cũng chỉ khoảng 1.000 nhân dân tệ (khoảng khoảng 3,5 triệu VNĐ); 1.000 nhân dân tệ ở một thành phố cỡ trung thì có lẽ ngay cả tiền thuê nhà cũng khó đủ.”

Nhiều dữ liệu cho thấy, ở giai đoạn hiện nay, tỷ lệ tiêu dùng của cư dân ở mức thấp không chỉ là vấn đề mong muốn tiêu dùng, mà còn liên quan chặt chẽ đếncơ cấu thu nhập, sự mất cân đối trong phát triển khu vực và mức độ phân hóa giữa các nhóm cư dân.

Nếu tăng trưởng thu nhập của cư dân và cơ cấu phân phối không được cải thiện đồng bộ, thì việc chỉ dựa vào các biện pháp chính sách kích thích tiêu dùng trong ngắn hạn sẽ khó có thể đảo ngược căn bản tình trạng nhu cầu trong nước không đủ.

Trong nhiều cuộc hội thảo chính sách gần đây, cũng có quan điểm cho rằng cần coi trọng hơn việc nâng cao tỷ trọng thu nhập của cư dân và mở rộng quy mô nhóm thu nhập trung bình, thay vì chỉ dựa vào các biện pháp kích thích ngắn hạn để thúc đẩy tiêu dùng.