Thẩm phán liên bang Mỹ tạm dừng thi hành luật bang Tây Virginia cấm phẩm màu thực phẩm
- Thiên Vân
- •
Một thẩm phán liên bang đã tạm dừng việc thực thi luật của tiểu bang Tây Virginia cấm thuốc nhuộm và phụ gia thực phẩm vì cho rằng luật này quá mơ hồ và có nguy cơ vi hiến trong khi các nhà ủng hộ khẳng định sẽ tiếp tục bảo vệ luật này vì cho rằng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Vụ kiện do hiệp hội các nhà sản xuất thuốc nhuộm khởi xướng, lập luận rằng luật thiếu tiêu chuẩn rõ ràng và xung đột với thẩm quyền của FDA. Lệnh của tòa chỉ mang tính tạm thời, trong khi phần cấm thuốc nhuộm trong bữa ăn học đường vẫn tiếp tục có hiệu lực.
Bà Irene Berger, một thẩm phán liên bang được Tổng thống Barack Obama đề cử, đã tạm dừng việc thi hành luật mới cấm một số thuốc nhuộm và phụ gia tổng hợp trong thực phẩm vì luật này có thể vi hiến do quá mơ hồ, không đưa ra tiêu chuẩn rõ ràng về thế nào là “độc hại” hay “gây hại” cho sức khỏe.
Điều này có nghĩa là:
Lệnh cấm lưu hành các sản phẩm chứa thuốc nhuộm nhân tạo sẽ không được thi hành ngay lập tức, ít nhất là cho tới khi tòa ra phán quyết cuối cùng sau vụ kiện.
Lệnh này là biện pháp tạm thời (preliminary injunction) — chưa hủy bỏ luật, mà chỉ dừng việc thực thi cho đến khi toà xem xét kỹ hơn các lập luận pháp lý.
Luật này gồm 2 phần, theo kế hoạch ban đầu:
Từ ngày 1/8/2025: cấm sử dụng các thuốc nhuộm tổng hợp trong bữa ăn của trường học (school meals) ở tiểu bang Tây Virginia. (Phần này đã bắt đầu thi hành)
Từ ngày 1/1/2028: cấm quảng bá & bán các sản phẩm thực phẩm chứa thuốc nhuộm và phụ gia này trên toàn tiểu bang.
Tòa tạm dừng chỉ phần 2, cấm bán sản phẩm có thuốc nhuộm. Phần 1 cấm dùng thuốc nhuộm trong bữa ăn học đường (school meals) không bị ảnh hưởng bởi lệnh này và vẫn có hiệu lực.
Nguyên nhân trì hoãn
Luật House Bill 2354 cấm nhiều thuốc nhuộm tổng hợp (như Màu đỏ số 40 (phẩm màu đỏ 40), Màu vàng số 5, Màu vàng số 6, Màu xanh dương số 1, Màu xanh dương số 2, Màu xanh lá số 3 cùng một số phụ gia khác).
Bà Berger nhận định luật này quá mơ hồ, không định nghĩa rõ ràng thế nào là “chất độc hại, gây hại” và “vượt quá giới hạn cho phép”.
Điều này khiến các nhà sản xuất không thể biết chắc chắn phải tuân theo quy định nào, và có thể phát sinh tranh chấp về việc thực thi tuỳ tiện (arbitrary enforcement).
Ngoài ra, tòa cũng bác bỏ một số lập luận của nguyên đơn (như việc luật là một “bill of attainder”, tức luật chỉ nhằm trừng phạt một nhóm nhất định).
Liên đoàn các nhà sản xuất màu nhân tạo (International Association of Color Manufacturers) đã đâm đơn kiện vào tháng 10/2025.
Họ lập luận rằng:
Luật can thiệp vào quyền quản lý thực phẩm liên quan tới FDA mà không có cơ sở khoa học rõ ràng.
Việc cấm thuốc nhuộm mà FDA từng đánh giá là an toàn cho phép sử dụng là thiếu cơ sở khoa học và vi hiến.
Điều này có thể gây hại kinh tế cho các hãng sản xuất và người tiêu dùng, làm tăng giá thực phẩm và gây nhầm lẫn tiêu dùng.
Phản ứng
Thống đốc tiểu bang Tây Virginia, Patrick Morrisey, và các nhà ủng hộ khẳng định sẽ tiếp tục bảo vệ luật này vì cho rằng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Những người ủng hộ cho rằng việc loại bỏ phẩm màu nhân tạo sẽ giúp giảm nguy cơ các vấn đề sức khỏe lâu dài và bảo vệ trẻ em khỏi tác động tiêu cực có thể từ các chất phụ gia tổng hợp, trong đó có khả năng liên quan đến rối loạn hành vi và tăng động — một trong những lý do chính của dự luật ngay từ đầu. Thống đốc và các nhà lập pháp nói rằng bộ luật nhằm “loại bỏ hóa chất độc hại khỏi thực phẩm và bảo vệ sức khỏe của cư dân, đặc biệt là trẻ em”.
Một đại diện lập pháp chỉ trích việc kiện tụng là vì lợi ích của các công ty sản xuất màu thực phẩm. Chủ tịch Ủy ban Y tế tiểu bang từng nói luật này là “có thể là dự luật quan trọng nhất mà chúng tôi từng bỏ phiếu, đặt tiểu bang Tây Virginia đi đầu trong bảo vệ thực phẩm an toàn”.
Bối cảnh
FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm & Dược phẩm Hoa Kỳ) đã chấp thuận những loại thuốc nhuộm này là an toàn trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, Red Dye No. 3, đã bị FDA cấm trước đó năm 2025 vì liên quan tới ung thư trên động vật.
Được biết, màu đỏ số 3 (Red Dye No. 3) (còn gọi là FD&C Red No. 3 hay erythrosine) lần đầu tiên được FDA phê duyệt sử dụng trong thực phẩm và thuốc uống vào năm 1969. FDA duy trì việc này trong nhiều thập kỷ cho tới khi ngày 15/1/2025, cơ quan này ban hành lệnh thu hồi cho phép sử dụng Red No. 3 trong thực phẩm và thuốc uống dựa trên Delaney Clause (quy định pháp luật yêu cầu cấm các chất phụ gia gây ung thư) vì gây u tuyến giáp ở chuột đực khi dùng liều rất cao, qua trục nội tiết hạ đồi – tuyến yên – tuyến giáp.
Thiên Vân, theo Wvmetronews, The Herald Star, Bloomberg Law
Xem thêm
Từ khóa FDA
