Theo Báo cáo của Công ty Kim loại màu Nghệ Tĩnh, lượng bùn thải tràn ra ngoài khoảng 100 m3. Tuy nhiên theo các cơ quan chức năng, đã có khoảng 700m3 bùn thải tràn ra ngoài và chảy theo các khe suối sau sự cố vỡ đập chứa tại Quỳ Hợp (Nghệ An).

vỡ bể chứa bùn thải
Khoảng 700m3 bùn thải quặng đã tràn từ trên núi xuống suối Nậm Huống sau sự cố vỡ bể chứa đêm ngày 8 và sáng 9/3. (Ảnh: truyenhinhnghean.vn)

Trung tâm khai thác, sản xuất thiếc của Xí nghiệp khai thác thiếc Suối Bắc, thuộc Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh nằm trên núi Lan Toong, có độ cao hơn 550m so với mực nước biển.

Theo Phòng TN&MT huyện Quỳ Hợp, đập trên có sức chứa khoảng 10 ngàn m3. Thế nhưng thân đập chắn chỉ được đắp sơ sài bằng đất, sức chịu tải kém. Hiện lượng nước thải trong bể chứa chính đã chảy hết ra ngoài, chỉ còn lại lớp bùn đặc quánh trên mặt. Lượng bùn còn lại đã khô, bốc mùi diêm sinh rất khó chịu.

Xí nghiệp này đang cho 2 chiếc máy ủi để gia cố lại khu vực đê chắn bị sụt, lún. Tuy nhiên, phần thân đập còn lại cũng xuất hiện nhiều vết rạn nứt lớn, có nguy cơ sạt lở cao nếu có mưa.

vỡ bể chứa bùn thải
Nước thải đã chảy hết ra ngoài, lớp bùn đặc quánh đã khô, bốc mùi diêm sinh. Thân đập đắp bằng đất sơ sài, đang xuất hiện những vết nứt lớn, có nguy cơ sạt lở. (Ảnh: truyenhinhnghean.vn)

Theo thông tin từ Đài Truyền hình Nghệ An, các cơ quan chức năng cho biết đã có khoảng 700m3 bùn thải tràn xuống môi trường và chảy theo các khe suối sau sự cố vỡ đập chứa tại Quỳ Hợp (tương đương 2/3 dung tích bể chứa). Chi Cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Nghệ An – ông Hồ Sỹ Dũng cho biết quặng thường có thành phần đa kim loại lặng, ngoài thiếc ra có thể có asen, chì, thủy ngân… rất độc hại đến môi trường và con người.

Sáng 12/3, đoàn công tác Sở TN&MT tỉnh Nghệ An tiến hành lấy mẫu tại đất và nước tại nơi xảy ra vỡ đập và dọc khe suối chảy qua địa bàn 3 xã Châu Thành, Châu Cường và Châu Quang. Dự kiến khoảng 7 ngày nữa sẽ có kết quả phân tích mẫu đất và nước. Hiện Phòng Cảnh sát môi trường (PC49), Công an tỉnh Nghệ An cùng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Nghệ An đã lập tổ công tác lên hiện trường điều tra sự việc.

Xí nghiệp thiếc Suối Bắc đã bị đình chỉ hoạt động sau sự cố vỡ đập chứa bùn thải, phải tập trung gia cố thân đập, không cho nguồn nước thải tràn ra ngoài và không cho nước mưa chảy vào lòng đập.

Công ty CP kim loại màu Nghệ Tĩnh được yêu cầu phải khắc phục những tác động về môi trường trước ngày 31/3/2017. Sau khi có kết quả phân tích mẫu đất và nước, nếu những thiệt hại của người dân về nuôi trồng thủy sản, sản xuất được xác định do ô nhiễm bùn thải từ sự cố vỡ đập chứa thì công ty này phải thực hiện việc bồi thường.

vỡ bể chứa bùn thải
Cá chết sau khi vỡ đập chứa bùn thải quặng, ở huyện Quỳ Hợp, Nghệ AN. (Ảnh: truyenhinhnghean.vn)

Như đã đưa tin, đêm 8 và sáng 9/3, tại khu vực khai thác, sơ chế quặng thiếc của xí nghiệp thiếc Suối Bắc (xã Châu Thành), thân đập chứa bùn thải trên núi Lan Toong có độ cao khoảng 500m bị nứt rồi vỡ. Thân đập vỡ dài khoảng 12m. Theo Báo cáo của Công ty Kim loại màu Nghệ Tĩnh, lượng bùn thải tràn ra ngoài khoảng 100m³. Tuy nhiên, theo kiểm tra của các cơ quan chức năng, khoảng 700m³ bùn, nước thải đã tràn ra, đổ xuống dòng Nậm Huống, đang phát tán trong môi trường.

Đến trưa ngày 12/3, những con khe bị bùn thải tràn vào và chảy qua địa bàn các xã Châu Thành, Châu Cường và Châu Quang vẫn nhuốm màu đục ngầu.

Hàng ngàn hộ dân sống trên địa bàn 3 xã (Châu Thành, Châu Cường, Châu Quang) đang đứng trước nguy cơ nhiễm độc. Người dân đã được khuyến cáo không sử dụng các loại thủy sản bị chết sau khi xảy ra sự cố vỡ đập chứa bùn thải, tuyệt đối không sử dụng nước từ các khe suối hạ nguồn nơi vỡ đập do nguy cơ nhiễm các kim loại nặng là rất lớn.

Chưa có thống kê về thiệt hại, ảnh hưởng về hoa màu, nhưng dọc theo dòng Nậm Huống đã xuất hiện cá chết hàng loạt, nhiều nhất là tại các xã Châu Cường, Châu Quang… Đối với những hộ có ao, hồ lấy nước từ suối này, cá nuôi đã chết hàng loạt từ sáng 10/3. Một người dân cho biết cá trong ao của gia đình bắt đầu chết từ sáng 11/3, ước tính khối lượng đã lên tới 1,5-2 tạ. Ngoài ra, khoảng 300 ha lúa trên địa bàn bị bùn bồi lấp.

Xí nghiệp liên hợp thiếc Nghệ Tĩnh (nay là Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh) là công trình hợp tác giữa Việt Nam và Liên Xô, bắt đầu được xây dựng từ tháng 5/1980. Mục đích là khai thác và tinh luyện ra thiếc thỏi xuất khẩu.

Tháng 7/1984, xí nghiệp chính thức đi vào sản xuất. Tính đến năm 2013, Công ty kim loại màu Nghệ Tĩnh có 2 xí nghiệp khai thác và tuyển thô quặng thiếc, năng lực tuyển rửa mỗi năm trên 600.000m3 đất quặng, đã xuất khẩu hơn 5.430 tấn thiếc thỏi.

vỡ bể chứa bùn thải
Sàng tuyển quặng thiếc thô sơ, không có dụng cụ bảo hộ lao động (Ảnh: quyhop.gov.vn/2013)

Nguyễn Quân

Xem thêm: