Nghiên cứu mới: Uống rượu có hại hơn bạn tưởng

Nhật Tân
•
Chủ Nhật, 02/04/2023

Lâu lâu làm tí cay thì không sao, nhưng bia rượu trong thực đơn mỗi ngày như truyền thống một số nước Châu Âu thì sẽ ảnh hưởng sức khỏe. Ảnh hưởng nhiều hơn bạn tưởng. Đó là kết luận của một nghiên cứu đăng trên JAMA Network Open hôm Thứ Sáu.

shutterstock 763401241 — Rượu bia có hại sức khỏe hơn bạn tưởng, ảnh minh họa (nguồn DisobeyArt / Shutterstock)

Một ly vang đỏ trong thực đơn hàng ngày, một cốc bia nhậu thường xuyên, hay một chén rượu thuốc cay cay, là có trong nếp sống của nhiều người. Nó cũng có trong văn hóa lâu đời tại một số nước. Đằng sau nếp sống và văn hóa đó, đôi khi còn có quan niệm rằng bia rượu, đặc biệt là rượu thuốc, là có lợi cho sức khỏe về một vài phương diện nào đó, như giữ ấm, bớt viêm, hay giúp khí huyết lưu thông, v.v. nếu uống với lượng nhỏ.

Tuy nhiên tất cả nhận thức nói trên bị lật đổ hoàn toàn nếu theo kết quả nghiên cứu công bố hôm 31/3 trên JAMA Network Open.

Nhóm các nhà khoa học đã tổng hợp số liệu thu thập từ nhiều nghiên cứu khác nhau quãng năm 1980 đến năm 2021, tổng hợp từ khoảng 107 nghiên cứu trước đây, bao gồm khoảng 4,8 triệu người; trong đó có số liệu về di truyền (gen) và thông số y tế của gần 400.000 người thông qua UK Biobank, một cơ sở số liệu nghiên cứu lớn ở Anh.

Các phát hiện cho thấy rằng ngay cả khi uống ít bia rượu cũng có liên quan đến việc tăng một chút nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch, chẳng hạn như tăng huyết áp và bệnh động mạch vành. Ngoài ra nguy cơ đó tăng lên theo cấp số nhân khi uống nhiều hơn.

Tim Stockwell, cựu giám đốc Viện Nghiên cứu Sử dụng Chất gây nghiện Canada nói, “Ý tưởng rằng rượu tốt cho sức khỏe của bạn đã ăn sâu vào rất nhiều nền văn hóa,” và nói thêm rằng quan niệm sai lầm rằng rượu vang “bằng cách nào đó có đặc tính kỳ diệu” rất có thể là sản phẩm của quảng cáo mang tính đồn đại của ngành công nghiệp đồ uống có cồn.

Các phân tích kỹ cho thấy đã có một số nhận thức sai lầm kiểu như sau:

– Những người uống bia rượu một lượng vừa phải thông thường là người tham gia các hoạt động lành mạnh hơn những người nghiện rượu. Chính các hoạt động tích cực này đã làm cho họ bảo dưỡng thân thể khỏe mạnh, từ đó khiến các kết luận sai lầm trước đây cho rằng phải uống nhiều bia rượu mới là dẫn đến nguy cơ sức khỏe.

– Nhiều người chủ động kiêng rượu chính là do mắc một số bệnh không nhẹ, cho nên khi để chung họ với những người vốn khỏe mạnh không uống rượu thì dẫn đến chỉ số sức khỏe của nhóm những người kiêng rượu bị giảm xuống đáng kể. Từ đó tạo thành một số kết luận sai lầm trước đây rằng không uống bia rượu thì cũng không có hiệu quả tốt hơn nhiều lắm.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người uống bia rượu tương đương với lượng cồn của hai ly rượu vang đỏ mỗi ngày hoặc ít hơn, thì không có nguy cơ sức khỏe gia tăng rõ rệt so với những người không uống rượu suốt đời. Nhưng những người uống 3 ly mỗi ngày trở lên, tức là nghiện nặng rồi, có nguy cơ tử vong tăng cao lên rất nhanh.

Uống rượu quá mức được biết là làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác nhau về sức khỏe, chẳng hạn như ung thư, bệnh gan, chứng mất trí nhớ và bệnh tim mạch. Ông Stockwell cũng đã ước tính rằng những người uống rượu vừa phải sẽ mất khoảng 5 phút tuổi thọ với mỗi ly uống hàng ngày.

Những cái gọi là tác dụng tốt về một số phương diện nào đó cũng bị các con số của nghiên cứu này lật đổ hoàn toàn. Dường như nó đã được lưu truyền ra bên ngoài theo con đường quảng cáo hay đồn đại.

Ví dụ, một số nghiên cứu đã gợi ý rằng resveratrol, một hợp chất được tìm thấy trong vỏ nho, đặc biệt là vỏ nho đỏ, có thể hoạt động giống như chất chống oxy hóa và góp phần vào sức khỏe tim mạch. Nhưng khi đưa ra con số cụ thể thì cho thấy rằng một người sẽ phải uống ít nhất 500 lít rượu vang đỏ mỗi ngày mới có resveratrol đủ để hưởng lợi một chút.

Sau những những phát hiện gần đây về việc uống bia rượu và nguy cơ mắc bệnh tim mạch, Stanley Hazen, bác sĩ tim mạch tại Phòng khám Cleveland, người không tham gia vào nghiên cứu này, cho biết ông sẽ sửa đổi các khuyến nghị của mình cho bệnh nhân.

Ông Hazen cho biết trước đây khi bệnh nhân hỏi ông về việc uống rượu, ông đã nói với họ rằng uống có chừng mực là tốt và thậm chí có thể mang lại lợi ích.

“Nhưng bây giờ tôi nghĩ điều đó là sai,” ông nói, sau khi biết về các kết quả nghiên cứu. “Vì vậy, đối với những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao —chiếm hơn một nửa số người mà tôi gặp hàng ngày tại phòng khám của tôi— tôi khuyên nên cắt hẳn hoặc giảm bia rượu.”

Sức khỏe tim mạch không phải là mối quan tâm duy nhất.

Các nghiên cứu đã liên kết việc uống rượu vừa phải với nhiều loại ung thư liên quan đến miệng và cổ họng, thanh quản, thực quản, ruột kết và trực tràng.

Đối với phụ nữ, uống rượu dù ít hoặc vừa phải có liên quan đến việc tăng đáng kể nguy cơ ung thư vú.

Nghiện bia rượu là có tác hại rất lớn. Kết luận này của nghiên cứu thì không có gì đáng ngạc nhiên, vì nó khá là rõ rồi.

Ví dụ, nghiện bia rượu có thể dẫn đến tổn thương đáng kể cho gan. Ban đầu, nó có thể gây viêm gan được gọi là viêm gan cấp tính do rượu. Nhưng theo thời gian, nó có thể dẫn đến xơ gan, có thể gây ung thư gan, suy gan và tử vong.

Một kết luận nữa của nghiên cứu, đó là bia rượu có ảnh hưởng khác nhau đối với những người khác nhau, thậm chí liên quan tới cả nhân tố di truyền.

Bộ não của những người trẻ tuổi tiếp tục phát triển cho đến giữa những năm 20 tuổi. Người lớn tuổi thường có các bệnh nền và phải dùng thuốc mà có thể bị ảnh hưởng bởi bia rượu ở các mức độ khác nhau. Một số phụ nữ không sản xuất nhiều enzyme chuyển hóa rượu có tên là dehydrogenase. Đó là những đối tượng mà bia rượu sẽ có ảnh hưởng độc hại mạnh hơn.

“Hãy biết cơ thể của bạn,” theo Jamile Wakim-Fleming, giám đốc Chương trình bệnh gan nhiễm mỡ tại Phòng khám Cleveland. “Hãy tự quyết định điều gì tốt cho bản thân bạn.”