Dân Nga say World Cup, chính phủ xúc tiến tăng thuế VAT, tuổi nghỉ hưu?

Các chính trị gia đối lập cáo buộc chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin đang lợi dụng World Cup 2018 mà họ là chủ nhà làm vỏ bọc để tránh những tiếng nói bất đồng khi họ thúc đẩy các chính sách không hợp lòng dân.

Từ khi giải đấu bóng đá lớn nhất hành tính 4 năm diễn ra một lần khởi tranh trên 11 thành phố của Nga, Điện Kremlin đã xúc tiến đẩy nhanh việc thực hiện các kế hoạch về tăng tuổi nghỉ hưu, tăng thuế giá trị gia tăng (VAT) và giảm ngưỡng thuế đối với các giao dịch mua từ các nhà bán lẻ trực tuyến nước ngoài. Trong đó việc tăng tuổi nghỉ hưu đang bị người dân Nga phản đối mạnh nhất. Một đơn khiếu nại trực tuyến chống lại việc này tới nay đã thu hút 2,3 triệu chữ ký, theo Reuters.

Nhân dịp World Cup 2018, Tổng thống Putin đã ký lệnh World Cup với mục tiêu đảm bảo an ninh cho giải đấu thể thao lớn nhất hành tinh, đồng thời, lệnh này cũng cấm tất cả các cuộc tập trung lớn mà không liên quan tới bóng đá trừ khi được chính quyền địa phương cho phép.

Hôm thứ Năm (21/6), chính quyền Moscow, dẫn theo lệnh World Cup, đã từ chối cấp phép cho ba cuộc biểu tình riêng rẽ phản đối cải cách hưu trí mà phe đối lập dự tính sẽ tiến hành vào tuần đầu tháng Bảy.

Ông Ilya Yashin, một chính trị gia đối lập và là ứng viên cho vị trí Thị trưởng Moscow nói với Reuters: “Khi toàn quốc đang tập trung vào sự kiện thể thao lớn, đó là thời điểm tốt nhất để chính quyền lặng lẽ thúc đẩy các biện pháp mà bất kỳ thời điểm nào khác sẽ là những tin tức thời sự chính trị nổi bật”.

“Tổng thống của chúng ta từng khởi đầu trong lĩnh vực mật vụ, và vì vậy những quyết định không hợp lòng dân cũng được thực hiện theo kiểu bí mật”, ông Yashin nói vậy và thêm rằng lệnh của tổng thống về cấm tập trung nơi công cộng đặt ra một tiền lệ nguy hiểm và đó là vi hiến.

Reuters cho biết họ đã liên hệ với Điện Kremlin yêu cầu phản hồi về cáo buộc của phe đối lập, nhưng chưa nhận được phản hồi. Trong khi, Tòa án Tối cao Nga đã đưa ra phán quyết rằng lệnh World Cup của ông Putin là hợp pháp.

Bất chấp lệnh cấm của Điện Kremlin, phe đối lập vẫn đang lên kế hoạch để tổ chức các cuộc biểu tình phản đối chính quyền Putin.

Lãnh đạo đối lập Alexei Navalny, vừa được thả tự do tuần trước sau khi thực hiện bản án 30 ngày tù giam vì tổ chức biểu tình không được cấp phép hồi tháng trước, đã gửi yêu cầu chính thức để tổ chức các cuộc biểu tình vào ngày 1/7 tại 20 thành phố không tổ chức các trận đấu World Cup.

Bà Kira Yarmysh, thư ký báo chí của ông Navalny, nói với Reuters rằng cho tới nay, 4 thành phố đã chấp nhận cho biểu tình, 8 nơi sẽ diễn ra tại các khu vực đặc biệt mà việc tập trung đông người không cần phải xin phép và ba thành phố từ chối cấp phép.

“Thật thuận tiện khi thực hiện các quyết định không hợp lòng dân vào thời điểm công chúng đang gia tăng nhiệt huyết vào sự kiện khác, khi đó người dân sẽ ít chú ý hơn. Hơn nữa, lệnh cấm biểu tình dường như cũng là để [chính quyền hợp thức hóa] việc đàn áp bất kỳ các biểu hiện chống đối nào”, bà Yarmysh cho biết thêm.

Được biết, chính quyền Nga đã từng công bố ý tưởng về tăng tuổi nghỉ hưu như là cách thức nhằm giảm áp lực lên ngân sách nhà nước do dân số già hóa và thu hẹp lực lượng lao động để đo lường phản ứng dư luận.

Điện Kremlin trong những năm trước gần như không muốn thực hiện chính sách này, một phần vì biện pháp này sẽ đánh vào chính lực lượng công dân có truyền thống ủng hộ ông Putin. Phát biểu về chủ đề này năm 2005, ông Putin từng tuyên bố: “Quyết định như vậy sẽ không được thực hiện, sẽ không xuất hiện trong thời điểm tôi là tổng thống”.

Tuy nhiên, sau khi thắng cử nhiệm kỳ thứ tư, có thể ông Putin đã nghĩ khác. Vào ngày 14/6, ngày diễn ra trận khai mạc World Cup 2018 giữa chủ nhà Nga và đội tuyển Ả Rập Saudi, Thủ tướng Dmitry Medvedev đã nói rằng chính quyền Nga muốn tăng tuổi nghỉ hưu với nam giới từ 60 lên 65 và nữ giới từ 55 lên 63.

Tờ nhật báo Moscow Komsomolets, hôm thứ Tư (20/6) đang bài xã luận cho hay: “Toàn bộ đất nước đang ăn mừng hai chiến thắng lớn của đội tuyển Nga. Nhưng niềm vui này bị dội gáo nước lạnh bởi ‘những bàn thắng’ mà chính phủ Nga ghi được chống lại chính người dân của mình, dưới vỏ bọc của World Cup”.

Cũng trong ngày khai mạc World Cup, theo Phó Thủ tướng Anton Siluanov, Điện Kremlin đã đề xuất tăng thuế VAT từ 18% lên 20%. Động thái này có thể gia tăng lạm phát thêm 1,5 điểm phần trăm.

Vào thứ Hai (18/4), Bộ Tài chính Nga nói rằng từ 1/1/2019, Bộ sẽ bắt đầu đánh thuế tất cả các giao dịch mua từ các nhà bán lẻ trực tuyến nước ngoài có giá trị hơn 200 euro. Trước đó, chỉ những giao dịch mua từ các nhà bán lẻ nước ngoài vượt trên 1000 euro mới bị đánh thuế.

Phát biểu trên Đài Châu Âu Tự do, ông Mikhail Anshakov – lãnh đạo của tổ chức Xã hội Bảo vệ Quyền lợi người Tiêu dùng Nga, đã gọi biện pháp nêu trên của chính quyền Nga là “đánh thuế người nghèo”.

Hùng Cường