IS đã sử dụng dân thường làm lá chắn sống như thế nào?

Cuộc chiến chống IS của quân chính phủ Iraq và liên minh do Hoa Kỳ dẫn dắt chưa bao giờ dễ dàng. Hiện tại, chiến dịch này ngày càng khó khăn hơn khi IS đã bị dồn vào đường cùng và có những hành động man rợ hơn bao giờ hết. Chúng đang đẩy mạnh sử dụng thường dân làm lá chắn sống, kể cả trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và phụ nữ.

Mặc dù IS gần như đã bị đẩy lùi hoàn toàn khỏi thành phố Mosul, Iraq, nhưng nhóm phiến quân cực đoan này vẫn kiểm soát các vùng khác tại Iraq và các vùng lân cận ở Syria, trong đó có thành phố Raqqa – thủ đô tự xưng của IS.

Lá chắn sống được IS sử dụng thế nào?

Sỹ quan Karim Aljobory, chỉ huy của Lực lượng Chống Khủng bố của quân đội Iraq nói với tờ Fox News rằng: “IS đang sử dụng cả trẻ em và phụ nữ để đeo bom tự sát. Đây là một tình huống tiến thoái lưỡng nan. Chúng tôi không biết ai mang theo bom và ai không. Nhiều binh lính [chính phủ] đã thiệt mạng vì những người dân thường bị buộc phải đeo bom này”.

Một quan chức cấp cao của quân đội Iraq đã xác nhận nhiều trường hợp IS “sử dụng thường dân làm lá chắn và nổ súng từ nhà dân, nhà thờ, bệnh viện và trường học”.

Tuy nhiên, việc tiến hành các cuộc tấn công từ các địa điểm tập trung nhiều dân thường không phải là cách duy nhất mà các chiến binh hồi giáo cực đoan sử dụng chiến thuật lá chắn người.

Đôi khi, các phiến quân có các hành vi ghê rợn một cách trắng trợn như buộc người dân địa phương vào ngay phía trước không khác gì một tấm khiên để bọn chúng có thể lao lên tấn công vào các lực lượng chống khủng bố. Các nhân chứng cũng thông tin với tờ Fox News rằng nhiều trường hợp IS đã bắt đầy trẻ em lên những chiếc xe của chúng để chạy trốn từ thành phố này sang thành phố khác, vì IS biết rằng các máy bay của lực lượng liên minh sẽ không đánh bom vào những chiếc xe này. IS cũng bắt cóc những bé trai mới chỉ 8 tuổi, cho chúng uống thuốc mê, rồi buộc chúng vào phía trước để làm lá chắn sống.

Những phụ nữ nô lệ tình dục người Yazidi đã bị ép sống dưới các hầm trú ẩn của chiến binh IS. Những phụ nữ này vừa bị lạm dụng tình dục và đồng thời cũng là “lá chắn bảo vệ” cho các phần tử IS trước các cuộc không kích của quân đội liên minh. Một số nô lệ Yazidi sống sót sau các cuộc không kích như vậy, trên thân đầy các vết thương.

Có những trường hợp toàn bộ gia đình người dân đã bị IS bắt làm con tin, sau đó bọn chúng chiếm giữ luôn nhà của họ và kéo lê lết dân khắp nơi này tới nơi khác. Nếu bất cứ ai không chịu đi, họ sẽ bị giết ngay tại chỗ.

Có những báo cáo cho thấy các nữ chiến binh IS thậm chí đã sử dụng chính những đứa bé do mình sinh ra để làm lá chắn sống: Những nữ phiến quân IS này luôn mang theo những đứa trẻ sơ sinh của chính mình để được coi là những bà mẹ vô hại và vì vậy tránh bị tấn công.

Trong các thành trì còn lại như Raqqa, IS đã dồn thường dân vào trung tâm thành phố, sống trong các lều dựng tạm trên đường phố, tạo thành một tấm khiên khổng lồ để bọn chúng tiếp tục duy trì sự thống trị tại đây.

Ông Mubin Shaikh, chuyên gia chống khủng bố IS tư vấn cho các cơ quan quân sự và phi quân sự Mỹ, cho hay lực lượng IS, đặc biệt là đội quân ở trong khu vực chiến đấu đô thị như Mosul và Raqqa, chúng cũng cướp nhiều nhà của dân thường và biến chúng thành những cái bẫy, bí mật nhốt dân thường bên trong và dám chắc đó sẽ là mục tiêu không kích của quân đội liên minh và người dân thường sẽ bị thiệt mạng do những đợt không kích này. Sau đó, hệ quả là quân liên minh sẽ bị lên án vì tấn công vào dân thường.

Ông Mubin nói: “Đôi khi, chúng [IS] thậm chí sẽ phát nổ lần hai khi lực lượng quân đội đang ở [trong các khu nhà đổ nát] điều tra về các phụ nữ và trẻ em bị giết”.

Ngoài ra, IS cũng sử dụng lá chắn người như là cách thức để kiếm tiền. Chúng cưỡng đoạt tiền của thường dân bằng cách đe doạ sẽ biến họ thành những lá chắn sống nếu họ không chịu đưa tiền.

Mặc dù chiến thuật sử dụng dân thường làm những lá chắn sống không phải là mới trong chiến tranh, nhưng việc sử dụng tràn lan như IS hiện nay là chưa từng có tiền lệ. Hậu quả là, quân chính phủ Iraq và lực lượng liên minh đã phải kéo dài tới 9 tháng mới có thể giải phóng được Mosul, mặc dù ban đầu họ dự đoán chiến dịch này có thể chỉ mất vài tháng. Và trong những tuần cuối cùng của trận chiến tại thành phố cổ này, lá chắn người thậm chí càng trở nên phổ biến hơn, nó đã giống như một vũ khí chiến tranh. Hiện nay, với cuộc chiến tại Raqqa, Syria đang nóng lên, việc IS triển khai lá chắn người cũng đang tăng lên.

Quân đội Iraq và liên minh làm sao để giảm thiểu thương vong thường dân?

Ông Matt Degn, chuyên gia chống khủng bố của Đại học Quân sự Hoa Kỳ, cho biết: “Kẻ thù nguy hiểm nhất khi chúng ở thế phòng thủ hoặc khi chúng phải chiến đấu để sống sót. Đây không phải là một cuộc chiến dễ dàng. IS không phải là ‘đội JV’ [đội bóng học sinh]. IS làm bất cứ điều gì cần thiết bất kể hậu quả ra sao miễn là hoàn thành các hoạt động chiến thuật và các mục tiêu chiến lược của chúng”.

Một quan chức cấp cao của Iraq giấu tên trao đổi với Fox News rằng việc IS sử dụng các lá chắn sống đã được tính đến trong kế hoạch quân sự của quân chính phủ và trong nỗ lực không làm tổn hại tới dân thường, tuy nhiên, những binh lính Iraq đã bị thiệt mạng vẫn nhiều hơn ước đoán.

Mặc dù các quan chức chính phủ không công bố chính xác con số thương vong để tránh mất tinh thần binh sĩ, nhưng ước tính hàng trăm quân chính phủ Iraq đã hy sinh sau nhiều tháng chiến đấu với phiến quân IS tại Mosul.

Vị quan chức giấu tên nêu trên giải thích rằng: “Việc IS sử dụng lá chắn người đã làm mọi thứ rất khó khăn cho các lực lượng giải phóng, vì nó buộc họ phải đối mặt trực diện với kẻ thù, đặc biệt là trong các trận chiến gần nội đô thành phố cổ Mosul. Lực lượng Iraq, đặc biệt là đội quân chống khủng bố, đã nhận được chỉ đạo nghiêm ngặt của Tổng tư lệnh, Thủ tướng Haidar Alabadi. Họ đã nỗ lực hết sức để bảo vệ dân thường, và kết quả là họ đã phải chấp nhận tỷ lệ thương vong của binh lính cao. Thật không may, cũng đã có thương vong cho thường dân”.

Ông Mubin Shaikh, chuyên gia chống khủng bố IS tư vấn cho các cơ quan quân sự và phi quân sự Mỹ, cho rằng việc IS sử dụng lá chắn người không chỉ khiến các cuộc không kích nhắm vào chúng bị đình trệ, mà còn gây nguy hiểm cho việc tiến quân của bộ binh vì khi đó quân chính phủ phải đảm bảo rằng họ chỉ có thể tiến tới một địa điểm, ở đó”có thể quản lý được” khi đối đầu với nhóm phiến quân khủng bố.

Hơn nữa, IS cũng muốn sử dụng lá chắn người để khuấy động tình cảm chống đối liên quân khi người ta phát hiện có thường dân thiệt mạng trong các vụ đấu súng. Chẳng hạn như, các báo cáo về số tử vong của thường dân trong năm nay đã tăng lên, trong đó có cáo buộc quân liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu đã giết chết 200 dân thường trong tháng 3, theo đó đã thúc đẩy các phản đối từ quốc tế với các cuộc không kích chống IS.

Ông Mubin nói: “Các phương tiện truyền thông sau đó sẽ khuếch đại hậu quả thương vong dân sự. Không ai muốn nhìn thấy phụ nữ và trẻ em bị giết bởi bom của chúng ta”.

Vậy các lực lượng Iraq và quân đội liên minh làm sao để vừa tránh gây tổn hại cho những lá chắn người mà vẫn đánh bại kẻ thù man rợ?

Sỹ quan Karim Aljobory, chỉ huy của Lực lượng Chống Khủng bố của quân đội Iraq, giải thích rằng: “Chúng tôi đã hạn chế sử dụng không kích ở khu phố cổ của Mosul bởi vì các tòa nhà rất cũ và có thể khiến chúng sụp đổ và giết chết dân thường. Đó cũng là một chiến thuật của IS. Chúng tôi tấn công bằng bộ binh khi chúng tôi có thể, kèm theo các đội quân gỡ bom để tháo dỡ các thiết bị phát nổ cải tiến (IED). Chúng tôi cũng sử dụng lính bắn tỉa, cũng như các loại vũ khí cỡ trung chứ không phải là vũ khí cỡ lớn để tránh tối đa gây tổn hại cho thường dân”.

Tân Bình

Xem thêm: