Tại Hội thảo về Giải trừ vũ khí do Liên Hiệp Quốc tổ chức hôm thứ Ba (14/8), phái đoàn Mỹ đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Nga đang theo đuổi vũ khí không gian mới, trong đó có hệ thống laser di động có thể phá hủy vệ tinh trong không gian, và phát triển một vệ tinh giám sát mới đang hoạt động theo cách “bất thường”.

International_Space_Station
Hình ảnh về Trạm Không gian Quốc tế (ISS) (Ảnh do NASA cung cấp qua Getty Images)

Tại Hội thảo về Giải trừ vũ khí ở Geneva, Thụy Sĩ thảo luận về hiệp định mới nhằm ngăn chặn chạy đua vũ trang trong không gian vũ tru, bà Yleem D.S. Poblete – Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách về Kiểm soát Vũ khí, Xác minh và Tuân thủ, đã nói rằng việc Nga đang theo đuổi khả năng phản công không gian là “đáng lo ngại”.

Tuy nhiên, một đại diện của phái đoàn Nga dự Hội thảo đã lên tiếng bác bỏ phát biểu của bà Poblete và gọi đó là lời lẽ vu khống, không có căn cứ.

Trước đó, vào tháng Hai, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, trong diễn đàn tương tự tại Genena, đã nói rằng ưu tiên của nước Nga là ngăn chặn chạy đua vũ trang trong không gian vũ trụ phù hợp với hiệp định dự thảo chung của Nga với Trung Quốc đã được trình bày từ một thập kỷ trước.

Trái với tuyên bố của ông Lavrov, hồi tháng Ba, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công bố “sáu hệ thống vũ khí tấn công mới”, trong đó có hệ thống laser di động quân sự Peresvet, bà Poblete tuyên bố.

Đối với Mỹ, đây là bằng chứng thêm nữa cho thấy hành động của Nga không đi đôi với các tuyên bố của họ”, bà Poblete lên án.

Đề cập tới “hệ thống vệ tinh giám sát không gian” mà Bộ Quốc phòng Nga thông báo triển khai từ tháng Mười năm ngoái, bà Poblete cho hay: “Điều chắc chắn duy nhất mà chúng tôi có là hệ thống này đã được ‘lắp đặt trên quỹ đạo’”.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho biết cách vận hành của vệ tinh giám sát này trên quỹ đạo là không giống với bất kỳ hệ thống nào từng có trước đây, trong đó có các hoạt động vệ tinh giám sát khác của Nga, bà nói: “Chúng tôi lo lắng về những gì có vẻ là hoạt động bất thường của một hệ thống vệ tinh giám sát không gian đã được công khai’’’.

Theo bà Poblete, việc Nga theo đuổi các khả năng không gian “là đáng quan ngại khi họ đã có những hành xử gây hại gần đây”, và hiệp định đề xuất của họ không cấm hoạt động đó, cũng như không cấm thử nghiệm hoặc dự trữ vũ khí chống vệ tinh.

Ông Alexander Deyneko, nhà ngoại giao cấp cao của Nga tại Geneva, đã bác bỏ đánh giá của bà Poblete và ông gọi đó là “những lời buộc tội vô căn cứ, vu khống dựa trên những nghi ngờ, dựa trên các giả định v.v..“.

Ông Deyneko nói thêm rằng Mỹ đã không có bất kỳ đóng góp sửa đổi nào cho hiệp định dự thảo Trung-Nga.

Chúng tôi thấy rằng phía Mỹ đang dấy lên những quan ngại nghiêm túc của họ về Nga, vì vậy chúng ta sẽ nghĩ rằng họ nên là bên đầu tiên ủng hộ sáng kiến của Nga. Họ nên chủ động trong việc làm việc để phát triển một hiệp định mà sẽ thỏa mãn 100% lợi ích an ninh của người dân Mỹ”, ông Deyneko nói.

Nhưng họ đã không có những đóng góp mang tính xây dựng”, nhà ngoại giao Nga nhấn mạnh.

Trong khi đó, đại sứ về giải trừ vũ khí của Trung Quốc Fu Cong đã kêu gọi nên có các cuộc thảo luận thực chất về không gian vũ trụ, từ đó dẫn tới các cuộc đàm phán chính thức.

Ông Fu Cong cho hay: “Trung Quốc đã luôn ủng hộ việc sử dụng không gian vũ trụ một cách hòa bình và chúng tôi phản đối vũ khí hóa không gian vũ trụ, phản đối một cuộc chạy đua vũ trang bên ngoài không gian hay thậm chí còn biến không gian bên ngoài thành một chiến trường”.

Xuân Thành

Xem thêm: