Nhật Bản công bố ‘Sách Trắng Quốc phòng’: Trung Quốc là mối đe dọa lớn nhất
- Vương Quân Nghi
- •
Vào thứ Ba (15/7), Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã công bố “Sách Trắng Quốc phòng 2025”, chỉ ra rằng cộng đồng quốc tế hiện đang phải đối mặt với những thách thức an ninh nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến II. Lần đầu tiên, sách trắng này nêu rõ sự bành trướng và khiêu khích quân sự của chính quyền Trung Quốc là “mối đe dọa chiến lược lớn nhất” đối với Nhật Bản và an ninh khu vực. Sách Trắng cũng có sẵn bằng tiếng Nhật, tiếng Anh và tiếng Trung.
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tạo ra mối đe dọa trực tiếp
Sách Trắng nhấn mạnh rằng, trong suốt hơn 30 năm qua, ĐCSTQ đã tăng mạnh ngân sách quốc phòng mà không có sự minh bạch, đồng thời tăng cường sức mạnh quân sự, bao gồm vũ khí hạt nhân, tên lửa, hải quân và không quân, tạo thành một mối đe dọa an ninh trực tiếp đối với Nhật Bản. Các hành động quân sự của Trung Quốc liên tục xâm nhập vào Biển Đông, Biển Nhật Bản và Tây Thái Bình Dương, đặc biệt là các hoạt động trong khu vực giữa “Chuỗi đảo thứ nhất” và “Chuỗi đảo thứ hai”, làm gia tăng sự cảnh giác của Nhật Bản.
Vào tháng 5 năm nay, một trực thăng của Trung Quốc đã bay lên từ tàu tuần tra hải cảnh xâm nhập vùng biển lãnh thổ Nhật Bản quanh quần đảo Senkaku (Điếu Ngư), rõ ràng là một hành động khiêu khích công khai chủ quyền của Nhật Bản. Vào năm 2024, tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc đã di chuyển vào vùng biển giữa đảo Yonaguni và đảo Iriomote, trong khi máy bay quân sự Trung Quốc xâm phạm không phận Nhật Bản, làm nổi bật ý đồ của Trung Quốc trong việc “đơn phương thay đổi hiện trạng”.
Về vấn đề Đài Loan, Trung Quốc tiếp tục tổ chức các cuộc tập trận quân sự tần suất cao trong khu vực biển và không phận xung quanh đảo Đài Loan, với mục tiêu “bình thường hóa” các cuộc tập trận cường độ cao và nâng cao năng lực chiến đấu thực tế, làm thay đổi rõ rệt sự cân bằng quân sự giữa Trung Quốc và Đài Loan. Sách Trắng cảnh báo rằng Bắc Kinh có thể sử dụng chiến thuật “vùng xám”, chẳng hạn như việc sử dụng lực lượng hải cảnh làm tiên phong để phong tỏa Đài Loan trong vùng xám, tiến hành các hành động đầu tiên trong việc sử dụng vũ lực để thống nhất.
Đồng thời, các hành động mở rộng của Trung Quốc ở Biển Đông cũng gây ra sự cảnh giác cao độ từ Nhật Bản. Trung Quốc tiếp tục các hành động mở rộng và xây dựng các cơ sở quân sự trong khu vực, dựa trên các tuyên bố không phù hợp với luật pháp quốc tế về biển, nhằm củng cố sự kiểm soát thực tế đối với Biển Đông và đe dọa tự do hàng hải trong khu vực. Sách Trắng nhấn mạnh rằng tình hình Biển Đông không chỉ ảnh hưởng đến sự an toàn của các tuyến đường hàng hải của Nhật Bản mà còn trực tiếp tác động đến hòa bình và ổn định khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, và nên được xem là mối quan tâm chung của cộng đồng quốc tế.
Sách Trắng cũng tiết lộ việc Trung Quốc và Nga tăng cường hợp tác chiến lược. Trong những năm gần đây, hai quốc gia này thường xuyên thực hiện các cuộc tuần tra chung trong không gian biển và không phận xung quanh Nhật Bản, rõ ràng có tính chất thị uy, tạo ra mối đe dọa an ninh thực sự. Vào năm 2024, máy bay ném bom và tàu chiến của Nga và Trung Quốc đã thực hiện các hành động chung ngoài khơi lãnh thổ Nhật Bản, khiến Bộ Quốc phòng Nhật Bản phải đưa ra cảnh báo cao.
Tăng cường tự vệ và triển khai quân sự
Để đối phó với tình hình an ninh ngày càng xấu đi, Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng cường sức mạnh tự vệ của mình, thúc đẩy bảy khả năng cốt lõi, bao gồm “khả năng phản công ngoài khu vực phòng thủ”, phòng không và chống tên lửa phối hợp, trang bị không người lái trong phòng thủ, tác chiến liên ngành, chỉ huy tình báo, triển khai cơ động và tính liên tục. Đồng thời, vào tháng 3 năm nay, Nhật Bản đã thành lập “Tư lệnh Chiến dịch Liên hợp” (JJOC) để tích hợp các nguồn lực của ba quân chủng Lục quân, Hải quân và Không quân, thực hiện tác chiến liên hợp không gián đoạn và cơ chế đối phó liên ngành.
Về trang bị quân sự, Nhật Bản sẽ tăng tốc triển khai tên lửa, bao gồm tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ và tên lửa chống hạm 12 kiểu cải tiến, đồng thời phát triển tên lửa đánh chặn giai đoạn bay lướt (GPI) có khả năng đánh chặn tên lửa siêu thanh. Ngoài ra, Nhật Bản cũng sẽ xây dựng máy bay không người lái để do thám, tăng cường hệ thống nhận thức không gian, lực lượng phòng thủ mạng và chiến tranh điện tử.
Sâu sắc hợp tác quốc tế và tăng cường ngân sách quốc phòng
Về mặt ngoại giao, Nhật Bản coi liên minh Nhật-Mỹ là cốt lõi của đảm bảo an ninh, không chỉ tăng cường khả năng tác chiến chung với quân đội Mỹ, mà còn thúc đẩy chia sẻ thông tin tình báo, phát triển công nghệ quốc phòng chung và hợp tác bảo dưỡng trang thiết bị. Đồng thời, Nhật Bản tích cực thúc đẩy hợp tác quốc phòng đa tầng với các quốc gia như Ấn Độ, Philippines, Indonesia, và khẳng định chủ trương hợp tác điều phối dựa trên nền tảng chung để tăng cường sức mạnh răn đe tập thể, đồng thời thúc đẩy một trật tự Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở.
Để hỗ trợ thực thi chiến lược, ngân sách quốc phòng của Nhật Bản trong năm tài chính 2025 đạt khoảng 9.9 nghìn tỷ yên, chiếm khoảng 1.8% GDP, và dự kiến sẽ tăng lên 2% GDP vào năm 2027. Chính phủ Nhật Bản cho biết sẽ tiếp tục tăng ngân sách một cách vững chắc, đầu tư vào các lĩnh vực cốt lõi như phòng thủ tên lửa, vệ tinh thông tin, máy bay không người lái và hậu cần đạn dược, nhằm đảm bảo tính bền vững và khả năng phục hồi của hệ thống quốc phòng.
Sách Trắng Quốc phòng 2025 phân tích một cách có hệ thống các thách thức an ninh do Trung Quốc gây ra, thể hiện quyết tâm và phương hướng hành động của Nhật Bản trong việc đối phó với mối đe dọa. Sách Trắng nhiều lần nhấn mạnh rằng Nhật Bản không chấp nhận bất kỳ âm mưu nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc đe dọa, và nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hệ thống phòng thủ và hợp tác ngoại giao để bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân, chủ quyền quốc gia và ổn định khu vực.
Cuối cùng, Sách Trắng kêu gọi người dân rộng rãi hiểu và ủng hộ chính sách quốc phòng, nhấn mạnh rằng trong tương lai, Nhật Bản sẽ tiếp tục cải cách, đổi mới quốc phòng, hợp tác quốc tế và tăng cường nguồn nhân lực để nâng cao toàn diện khả năng phòng thủ, bảo vệ hòa bình và chủ quyền quốc gia.
Xem thêm
Từ khóa ĐCSTQ Sách trắng
