Tướng Charles Flynn: Quan hệ Mỹ – Trung sẽ định hình trật tự Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương
- Catherine Yang & Jan Jekielek
- •
Trong mười năm qua, Tướng Charles Flynn liên tục trăn trở về mối đe dọa mà chế độ Trung Quốc Cộng sản (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) đặt ra đối với nước Mỹ.
Tháng 11/2024, Tướng Flynn nghỉ hưu khỏi cương vị Tư lệnh Lục quân Mỹ tại Thái Bình Dương; trước đó ông từng giữ chức Trợ lý Phó Tham mưu trưởng tác chiến Lục quân, sau này là Phó Tham mưu trưởng tác chiến Lục quân.
Kinh nghiệm của Tướng Flynn tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương bắt đầu từ năm 2014, khi ông tiếp quản Sư đoàn Bộ binh 25 đóng tại Hawaii.
Mười năm trước, rất ít người Mỹ quan tâm đến mối đe dọa của ĐCSTQ đối với thế giới tự do như ngày nay; khi đó Tướng Flynn vừa dành 14 năm liên tiếp tập trung vào vấn đề Trung Đông.
“Tôi hiểu rõ tình hình ở Kabul, Kandahar, Kunduz của Afghanistan và Baghdad của Iraq, nhưng đối với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương thì tôi hầu như chẳng để mắt tới,” ông Flynn nói trong cuộc phỏng vấn với người dẫn chương trình Jan Jekielek của chuyên mục video “American Thought Leaders” (Tư tưởng Lãnh đạo Mỹ) trên Epoch Times.
Trước khi đảm nhiệm chức Tư lệnh Lục quân Mỹ tại Thái Bình Dương, người anh trai của ông là Tướng Michael Flynn – nay đã nghỉ hưu – đã mời ông đến Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ (DIA) do mình lãnh đạo khi đó, để tìm hiểu các mối đe dọa mà Mỹ phải đối mặt ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Khi tôi đang lái xe về lại Fort Bragg mà bị tắc đường, tôi chợt nhận ra rằng mình còn rất nhiều thứ phải học,” ông kể. Fort Bragg tọa lạc tại bang Bắc Carolina, là một trong những căn cứ lục quân lớn nhất của Mỹ.
Sự “lĩnh ngộ” trong ngày hôm đó đến nay vẫn tiếp tục thôi thúc ông thực hiện sứ mệnh của mình.
“Quỹ đạo phát triển của thế kỷ này sẽ được định hình bởi mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc,” ông nói.
“Chỉ còn khoảng mười năm trước khi quân đội ĐCSTQ hoàn tất hiện đại hóa, cải tổ tổ chức và đổi mới công nghệ. Chúng ta không thể tiếp tục chần chừ. Vấn đề lớn nhất hiện nay của chúng ta là tốc độ. Chúng ta phải khẩn trương hơn trong việc ứng phó với những gì ĐCSTQ đang làm ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương.”
Lợi ích sống còn của Mỹ tại Thái Bình Dương
Ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, Mỹ có lãnh thổ kéo dài tới tận đảo Guam, ngoài ra còn có các đồng minh theo hiệp ước ở chuỗi đảo thứ nhất. Vì vậy, Mỹ vừa có nghĩa vụ an ninh, vừa có lợi ích quốc gia trực tiếp tại khu vực này. Trong khi đó, ĐCSTQ không ngừng tìm cách mở rộng ảnh hưởng ở đây.
Năm 2014, khi Tướng Flynn chuyển sự chú ý sang Thái Bình Dương, ĐCSTQ đang gấp rút xây dựng các đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa, nơi vẫn còn tranh chấp.
“Chúng ta bảo họ đừng xây đảo, nhưng họ vẫn xây. Chúng ta bảo họ đừng quân sự hóa, đừng vũ trang các đảo đó, nhưng họ vẫn quân sự hóa. Chúng ta bảo họ đừng triển khai quân đồn trú trên đó, nhưng họ vẫn đưa quân ra đóng,” Tướng Flynn nói.
“Đó là lý do tôi nói ĐCSTQ luôn áp dụng cách tiếp cận tiệm tiến, che giấu và vô trách nhiệm để tạo điều kiện cho mình vươn lên làm bá quyền khu vực, bởi vì họ có tham vọng thống trị toàn cầu.”
Tướng Flynn cho rằng các đảo này không chỉ đơn thuần là biểu hiện của hành vi ác ý. ĐCSTQ tuyên bố đó là các công trình phục vụ mục đích phi quân sự, nhưng hình ảnh vệ tinh lại cho thấy điều ngược lại với lời họ nói.
“Tôi là lính lục quân, nên tôi nhìn là thấy địa hình bị cải tạo, thấy người ta tạo ra các dạng địa hình nhân tạo. Làm vậy để làm gì? Là để cắt đứt ‘siêu xa lộ’ đi qua Biển Đông,” ông nói.
Tướng Flynn cho biết, ngoài tầm quan trọng về mặt quân sự, nếu khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương rơi vào hỗn loạn thì hệ quả kinh tế sẽ vô cùng lớn. Khu vực này sở hữu trữ lượng tài nguyên năng lượng và khoáng sản phong phú, là nơi 1,25 tỷ người dựa vào ngư trường để sinh kế, đồng thời là một trong những tuyến hàng hải nhộn nhịp nhất thế giới.
Nhiều năm qua, Mỹ vẫn nhấn mạnh rằng khu vực này là chiến trường ưu tiên của mình, nhưng theo Tướng Flynn và nhiều nhân vật khác chia sẻ với Epoch Times, các đồng minh không phải lúc nào cũng cảm nhận được hành động của Mỹ phù hợp với tuyên bố ưu tiên đó.
Năm 2022, đúng vào ngày Mỹ phê chuẩn gói viện trợ 33 tỷ USD cho Ukraine, ông Flynn tham dự cuộc họp với bộ trưởng quốc phòng, tham mưu trưởng lục quân và các bộ trưởng quốc phòng của các nước ASEAN. Các quan chức quốc phòng này thẳng thắn bày tỏ lo ngại rằng gói viện trợ nói trên sẽ làm Mỹ phân tâm khỏi khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Họ hỏi: ‘Ông có nghiêm túc không?… Tiếp theo sẽ thế nào? Mỹ có ở lại đây không?’” ông kể.
“Lúc đó điều họ nêu ra thực sự khiến tôi ấn tượng mạnh. Tôi nghĩ, nếu chúng ta không gửi tín hiệu thể hiện quyết tâm của mình đến các đồng minh theo hiệp ước và các đối tác ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, uy tín của Mỹ tại khu vực sẽ bị tổn hại, mà đó lại là điều chúng ta hiện nay tuyệt đối không được để xảy ra.”
Tướng Flynn cho biết, trong quãng thời gian còn lại trên cương vị Tư lệnh Lục quân Mỹ tại Thái Bình Dương, ông luôn nỗ lực “kết nối các nhà lãnh đạo lục quân trong khu vực”.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump hiện đã công bố bản “Chiến lược An ninh Quốc gia mới năm 2025” (National Security Strategy, 2025), trong đó xác định rõ trọng tâm của Mỹ đặt tại Tây Bán cầu. Đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, ông Flynn cho rằng bản chiến lược này đã xác định đúng lợi ích của các quốc gia trong việc bảo vệ chủ quyền của chính mình.
“Tự giúp mình thì Mỹ sẽ giúp”
Chiến lược mới yêu cầu việc hợp tác với các đối tác ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương để tăng cường răn đe phải được xác định như một ưu tiên kinh tế.
“Chính quyền này sẽ giúp đỡ những quốc gia biết tự lực tự cường,” ông Flynn nói. Ông nhấn mạnh, Washington kỳ vọng các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng. “Họ sẽ muốn các vị bỏ tiền ra. Tại sao? Bởi đó là khoản đầu tư cho chính nền quốc phòng, cho việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia của các vị. Thêm nữa, đảm bảo an ninh của các nước trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương ở mức độ rất lớn là dựa vào lục quân, phía ĐCSTQ cũng vậy.”
Tướng Flynn thường xuyên nhấn mạnh sự cần thiết phải coi trọng hơn vai trò của lực lượng lục quân tại khu vực này.
Ông nói, tại Washington, đây đôi khi là luận điểm khó trình bày nhất, vì phần lớn người ta khi nhìn lên bản đồ Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương thì “chỉ thấy toàn màu xanh biển”.
Theo ông, rất nhiều người nhầm tưởng Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương là chiến trường của hải quân hoặc không quân.
“Đây là một chiến trường tác chiến liên quân, đa quốc gia; chỉ khi các nước phối hợp hành động trên mọi lĩnh vực thì mới có thể giải quyết bài toán này,” Tướng Flynn nói.
Ông cho rằng những thông tin thực địa rất quan trọng, ví dụ như việc ĐCSTQ mua lại công ty viễn thông gần các căn cứ quân sự Mỹ, hay thâu tóm cơ quan truyền thông địa phương để đăng tải những bài viết chỉ trích Mỹ nhằm tác động dư luận.
Ông nhấn mạnh rằng, phần lớn quân đội các nước châu Á là lục quân, điều đó có nghĩa họ rất phù hợp để hợp tác với Lục quân Mỹ.
“80% quân đội Ấn Độ là lục quân; Indonesia là 75%; Thái Lan 75%; Việt Nam 80%,” ông nói. “Ở Philippines, 70% quân đội là lục quân; số đơn vị cấp sư đoàn của họ còn nhiều hơn cả Lục quân Mỹ.”
Ông Flynn đã ở khu vực này 10 năm, cố gắng xây dựng một mạng lưới lực lượng lục quân có tính chiến lược để đối phó với sự bành trướng của ĐCSTQ. Ông bổ sung rằng, về cuối giai đoạn đó, ông trông thấy một số lực lượng trong mạng lưới này bắt đầu được “tăng cường” theo những cách thức mới.
“Các quốc gia này không muốn hoàn toàn lệ thuộc vào ‘cái ô’ an ninh của Mỹ. Họ hy vọng có thể dựa vào Mỹ để tăng cường năng lực tự vệ của mình, đồng thời trong trường hợp có chuyện xảy ra thì có thể tin tưởng Mỹ. Nhưng điều họ thực sự mong muốn là xây dựng với chúng ta một mối quan hệ đối tác,” ông nói.
Tướng Flynn cho rằng, theo Chiến lược An ninh Quốc gia mới, điều Mỹ mang lại cho các đối tác là ưu thế về công nghệ và huấn luyện, và điều này phù hợp với những gì ông chứng kiến trên thực địa.
Đầu năm ngoái, Mỹ đã bàn giao cho một đơn vị đặc nhiệm của Philippines một loại vũ khí mới – tên lửa hành trình tầm trung phóng từ mặt đất. Một đơn vị đặc nhiệm trong đêm đã đổ bộ lên đảo cực bắc của quần đảo Philippines, rồi bốc dỡ và triển khai hệ thống tên lửa này.
Ngay trong vòng một ngày, ĐCSTQ đã ra tuyên bố nhằm hăm dọa Philippines, cáo buộc Manila đang trở thành công cụ của Mỹ.
“Vậy Philippines đáp lại ĐCSTQ thế nào? Họ lập tức phản bác rằng: ‘Chúng tôi sẽ tiến hành huấn luyện, chúng tôi sẽ triển khai, và chúng tôi sẽ bảo vệ người dân của mình theo bất kỳ cách nào mà chúng tôi chọn.’” Tướng Flynn kể.
Theo ông, Philippines đã bảo vệ chủ quyền của mình, Nhật Bản gần đây cũng hành xử theo cách tương tự.
Ông cho rằng, về phương diện lực lượng lục quân, Mỹ vẫn có ưu thế quân sự so với ĐCSTQ.
Ông nói, quân đội ĐCSTQ đã xây dựng một kho vũ khí chống tiếp cận/chống xâm nhập khu vực (anti-access/area denial arsenal, A2/AD), với mục tiêu đánh bại sức mạnh trên không và trên biển của Mỹ, đồng thời làm suy yếu, vô hiệu hóa, thậm chí phá hoại năng lực tác chiến không gian và mạng của Mỹ.
“Hệ thống đó không được thiết kế để truy tìm, tiêu diệt và triệt hạ các đơn vị lục quân phân tán, cơ động, có khả năng tái triển khai và kết nối trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương” ông nói.
Theo ông, các hành vi xâm phạm trên biển và trên không của ĐCSTQ “đang diễn ra từng ngày với tốc độ đáng kinh ngạc”, khiến Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan cùng các bên liên quan khác trong khu vực phải đặc biệt lưu tâm.
“Ý tôi là, chúng ta có thể thông qua việc giám sát lục quân của ĐCSTQ để tăng cường khả năng cảnh báo sớm cho bộ chỉ huy quốc gia,” ông nói. “ĐCSTQ không thể chỉ dựa vào hải quân và không quân để xâm lược Đài Loan… nhưng nếu họ bắt đầu điều động lục quân, thì đó là lúc có chuyện.”
Tướng Flynn nói thêm rằng, khi nói đến việc tăng cường quan hệ đối tác quân sự, ông không hề có ý đề xuất bổ sung thêm các căn cứ của Mỹ, mà là “triển khai nhiều binh sĩ hơn ở nhiều địa điểm hơn, đồng thời giảm số lượng căn cứ”.
Ông cho biết: “Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ áp dụng mô hình triển khai luân phiên một cách linh hoạt và mở rộng quy mô các cuộc tập trận liên hợp đa quốc gia tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.”
Tướng Flynn nhắc lại rằng lịch sử Thế chiến II cho thấy, chiến tranh thường bắt đầu từ những xung đột khu vực kéo dài hàng chục năm, vì vậy “chúng ta không thể chấp nhận để năng lực răn đe của mình ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương bị nghi ngờ”.
“Tôi có thể nói thế này: hai cuộc chiến tranh khu vực mà chúng ta đang chứng kiến hôm nay chính là kết quả của việc răn đe thất bại… Nếu lại xuất hiện thêm một cuộc xung đột nữa, thì điều chúng ta đối mặt sẽ là một cuộc chiến tranh mang tính toàn cầu.”
Bảo đảm an toàn cho chuỗi cung ứng
Gần đây, Tướng Flynn tới thăm một công ty sản xuất nam châm, ở đó ông thấy người ta đặt năm chiếc lọ thủy tinh, bên trong chứa các loại nam châm ở những công đoạn chế biến khác nhau.
“Ông ấy nói: ‘Đây là những gì chúng tôi sản xuất.’ Tôi hỏi: ‘Trong năm chiếc lọ Mason này là gì vậy?’” Tướng Flynn thuật lại. “Ông ấy bước tới chiếc lọ thứ ba và nói: ‘À, khoảng một nửa trong số này là loại như thế này, và tất cả đều là sản phẩm ở khâu hậu kỳ trong quy trình sản xuất nam châm.’”
“Không phải loại nam châm dán tủ lạnh, mà là loại lắp vào tiêm kích F‑35, lắp vào vũ khí dẫn đường chính xác, hoặc vào siêu máy tính,” ông Flynn nói. “Vì vậy, tôi càng thấy rõ rằng nếu chúng ta không giành lại quyền kiểm soát phần cuối của chuỗi cung ứng, thì đó sẽ là một lỗ hổng cực lớn đối với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.”
Theo Tướng Flynn, khi nói đến việc bảo đảm chuỗi cung ứng cho các vật tư chiến lược then chốt, yếu tố tốc độ mang tính sống còn vì một số lý do sau.
Thứ nhất, ĐCSTQ đã cho thấy ý đồ vũ khí hóa chuỗi cung ứng. Thứ hai, đưa sản xuất trở lại Mỹ cần thời gian; phải xây nhà máy, phải thử nghiệm và kiểm chứng các công nghệ độc quyền mà hiện Mỹ chưa nắm vững. Thứ ba, theo ông, đến năm 2030 sẽ có 60% lao động trong các ngành này bước vào độ tuổi nghỉ hưu.
Vì thế, ông đưa ra một giải pháp khác có liên quan tới quân đội.
“Chúng ta có một lực lượng lớn binh sĩ nhập ngũ – thủy thủ, không quân, lính thủy đánh bộ, binh sĩ Lực lượng Không gian – họ mặc quân phục phục vụ 3, 5, 6 năm, rồi xuất ngũ. Họ có năng lực lãnh đạo, cũng được đào tạo rất bài bản,” ông nói.
“Vậy tại sao chúng ta không thu hút những người này, nói với họ rằng: ‘Này, chúng tôi sẽ chi trả 90% học phí để các anh có thể bước vào các ngành nghề kỹ thuật’?”
Tướng Flynn cho hay, ông rất tin tưởng vào phẩm chất “ưa đổi mới” trong “gen” của người Mỹ, song để khơi dậy được phẩm chất đó thì việc xây dựng hệ thống đào tạo nhân lực là vô cùng quan trọng.
“Trang bị của chúng ta có thể rất tiên tiến, công nghệ của chúng ta có thể rất hiện đại, nhưng vẫn cần con người trực tiếp thực hiện những công việc mang tính cơ học mà chỉ con người mới làm được,” ông nói.
“Chưa kể, chúng ta còn cần năng lực tư duy linh hoạt của con người để đổi mới, sáng tạo, xây dựng những thứ mới mẻ độc đáo và tìm ra những cơ hội mà có thể ban đầu chúng ta không nhìn thấy.”
Xem thêm
Từ khóa Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Quan hệ Mỹ - Trung Charles Flynn
